Multilingual Turkish Dictionary تورکجه تورکجه

ماجرا : تورکجه تورکجه

[آد،عربجه]بیرینین باشینا گلن‏لر (فا:ماجرا). adventure

ماجراچی : تورکجه تورکجه

[صفت]ماجرا دالیسیجا گئدن (فا:ماجراجو). adventurous

ماجلان/ماجولان : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]خالخال دا کند و داغ آدی

[آد]
اؤپوش،اؤپمه (فا:بوسه) {سنگلاخ سؤزلویونده ایشله نیبدیر، سس تقلیدی اولاراق مارچ›ماچ سسیندن¬ دوزلیبدیر}
لوبیا و سارماشان بیتگی‏لرین سارینماسی اوٌچون یئره سانجیلان آغاج {بو معنادا هاچا کلمه سیندن دوزلمیشدیر، هاچا› هاچ› ماچ}

ماچا : تورکجه تورکجه

[آد،فا‹ماهیچه›]قویون ماهیچه سیندن دوزه‏لن بیر یئمک (فا:غذای ماهیچه)

ماچ¬ماچ : تورکجه تورکجه

[آد]مارچا مورچ سسی، مارچیلتی سسی

ماحصل : تورکجه تورکجه

[آد]سوْنوج،اله¬گلن(فا:دستاورد). result

ماحضر : تورکجه تورکجه

[آد،عربجه]حاضر و موجوداولان(فا:إ) result

ماحلیْج : تورکجه تورکجه

[آد،عربجه]چییدی¬تمیزلنمیش،چییدسیزپامبوق¬(فا:محلوُج)

ماخ : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]هشتَری¬ده کندآدی{ماخ سؤزو سومرجه ده بؤیوک معناسیندادیر (قایناق:اینترنت:برازنده)، پولادقایانین سومرجه سؤزلوگونده سوُککالماه sukkalmah آغ¬ساققال و بؤیوک بیلگین معناسیندا گلیبدیر205، ائگالماخ سؤزوده بؤیوک تاپیناق معناسیندادیر62،116؛ هیتیت¬لرین تانری لارینین بیری ماه/ماخ آدیندادیر، باخ: سوُمَرین}

ماخدیْم کندی/ مختوُم کندی : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]هشتَری ده کند آدی{
ماخ+تام: بوٌتون ماخ.
مختوم: شخص آدی}

مأخذ : تورکجه تورکجه

[آد،عربجه]قایناق، گؤزه، مرجع (فا:إ). basis

ماخوُلا‏‏ : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]هشتَری ده کند آدی{اوُلو ماخ}

مأخوذ : تورکجه تورکجه

[آد،عربجه]آلینمیش، آلینما (فا:إ)

ماد : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]ماد سؤزو ایلک دفعه میلاددان اؤنجه 9جو یوٌزیلده¬آسوری¬شاهی¬سلَمَنسر(م¬ق
838)طرفیندن مادای /ماد شکلینده¬ایران¬آذربایجانی¬نین جنوب بؤلگه¬لری اوٌچون ایشله-نیبدیر، مادلارین بؤیوک شاهی¬کیاکسار، آسوری امپراتور¬لوغونون آرادان گئتمه¬سینده بؤیوک رول اوْینادی (م ق612)، کیاکساردان سونرا اوْغلو آستیاک شاه اوْلدو، آستیاک (م ق550) کوروش طرفیندن آرادان آپاریلدی. هئرودوت 1جی کتابی نین 10جو بندینده ماد طایفالارینی بئیله تانیتیر: «مادلارین طایفاسی 6دیر: بوُس¬لار(باس، باسو:غالب)، پارتاکئن¬لر (پارت قوومو+ قان)،آریسانت¬لار (آریانزی، آروز+اند)، بودی¬لر (بود، بودون: بوْی)، موُغ¬لار (ماخ، موُغان)، استروْخات¬لار (آس+تاری، قوُت)»، بعضا آریسانت لاری آریه¬زانتی کیمی ده یازاراق آریا سؤزونه باغلاماق ایسته¬ییرلر، باخ: آریا، آیری یئرلرده ساقارتی طایفاسینی دا بو بیرلیگین ایچینده بیلیرلر (داریوش زامانی قیام رهبری چیتران تخمه بو بوْی دان ایدی)، شرقشناس لاردان آلمانلی اوْپئر oper، ساوئت عالیمی آکادئمیک «مار» مادلاری التصاقی دیللی و ایلاملارا یاخین بیلیرلر، آوروپادان «ریچاردفای، دیاکونوف» مادلارین بعضی طایفالارینی التصاقی و بعضی لرینی ده هیند آوروپا دیللی سؤیله¬ییرلر، بعضیلر اوْجمله¬دن«پیرنیا،مشکور، محجوب، رواسانی، رقیه-بهزادی، بیات، قیریشمن» مدرک گؤسترمه¬دن و قران آیه¬سی کیمی مادلاری آریایی یازیرلار، پیرنیا یازیرکی: «اوْپئر‘ین مادلاری التصاقی دیللی بیلمه¬سینین سببی بو ایدی-کی گویا بیستون¬دا داشیازی¬دا یازیلان یازینی ماد دیلی بیلیبدیر و سونرا معلوم اولوبدورکی اوْ دیل ایلام دیلیدیر و لذا بو دلیل اؤزاؤزونه مادلارین التصاقی دیللی-اولماسینی رد ائدیر»، آیدیندیرکی پیرنیانین تصورونون ترسینه بو مطلب مادلارین غیرالتصاقی دیللی اولماسینا دلیل اوْلابیلمز، و مادلارین ایچینده ایلامی دیلی¬نین رسمی دیل کیمی ایشله¬نیلمه¬سی نشان وئریر اورادا یاشایان خالقلارین دیللری ایلامی التصاقی دیله اوْقدر یاخیندیرکی هر یئرده ایشله دیللر و مسلماً اورداکی خالقلارین دیلی آسوری دیلینه یاخین اولسایدی اوْ دیلی رسمی دیل کیمی ایشله¬دردیلر، نئجه¬کی ایلامی دیل حتی هخامنش¬لر دؤورو بو خالق لارین نفوذونا خاطر اوُزون مدت رسمی دیللرین بیری-کیمی ایشله¬نیردی، آیریجا مادلارین التصاقی دیللی اوْلماسینا دایر مختلف دلیللری گتیرمک اولار:
ماد حکومتیندن قاباق یاشایان التصاقی دیللی «قوتتی، لولوبی...» خالقلار مادحکومتی نین هاراسیندا یئر آلیرلار وآیا اوْنلار بیردن¬بیره و یئرکؤکیله یوخ اوْلدولار؟. –اگر مادلار غیر التصاقی دیللی¬ایدیلر نییه بس بؤلگه¬یه گلن ایشغوز‘لارلا (ایچ¬اوْغوزلار) قایناشیبلار و حتی مادلی اوشاقلاری تربیت اوٌچون اوْنلارا وئریردیلر،
هئرودوت‘ون یازدیغینا گؤره مادلارین سون شاهی آستیاک‘ین حکومتی،بیر نفر هارپاک آدلی شخصین خیانتینه گؤره پارسلارین الینه دوشدو، آستیاک یازدیغی مکتوبدا بونلاری سؤیله¬ییر: «هارپاک سن آخماق و وُجدان سیزسان، آخماق سان اوْناگؤره کی تاج و تختی باشقاسینا وئردین و عُرضه¬ن یوخ ایدی اؤزون اوٌچون ساخلایاسان، وُجدان-سیزسان اوْنا گؤره کی اؤز ملتینی پارسلارا قوُل ائیله¬دین...»، بو مکتوبدا بونا تای چوخ سؤزلر نشان وئریر آستیاک ملی¬روحا صاحب¬ایدی¬ و مادملتی¬نی پارس¬ ملتیندن آیری بیلیردی، و آستیاک¬ین قیزنوه¬سی¬اوْلان کوروشو آیری ملت کیمی تانییردی،
هخامنشی کتیبه¬لرینده پارس لارا اوستون لوک وئرمک و مادلارین علیه اینه یازیلان مطالب بونلارین ایکی آیری ملت اوْلدوغونو گؤسته¬ریر،
هخامنش دؤورونده عصیانچی لارین مادلاردان اوْلماسینا دایر قانیتلار بونلارین آیری ملت اوْلدوغونا ثبوتدور (قئوْمات، فره-ورتیش/ فرهاد/ خیشتیریتی)،
پهلوی حکومتینده شاهلیغین 2500 ایللیگی جشنلری کوروش حکومتی نین باشلاندیغینا دایاناراق اوندان قاباقکی 123 ایللیک ماد دؤنمی خارجده توتولور، شبهه سیز او زامانکی فارس حاکیمی بو ایشی حسابسیز گؤرمه میش و بیرسیرا تاریخچیلرین مشورت ایله بو ایشه باشلامیشلار،
مادلارین اؤزل آدلاری التصاقی دیللی آدلارلا اؤرتوشور «ماد و طایفا آدلاری، هارپاک: اربگ، قئوْمات: قام آتا، کیاکسار: کی+ اوْخ+ سار/ سرت، آستیاک: آز+ تای+ آک/ آغا، آخسری: اوْخ+ سری/ سرت...»،97،
باخ: ماد سؤزو

ماد سؤزو : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]توٌرک دیل اؤزل‏لیگی‏نی نظره آلارساق (ت، د، حرفلری‏نین بیربیرینه دیشمه‏سی (اوْد/اوْت) ماد و مادای سؤزو مته، مات، ماتا، ماتان، مئتی سؤزلری‏نین آیری شکلی دیر، بیلیرک کی مته خان هون‏لار ایچینده وآیری التصاقی دیللی قوْوملار ایچینده
شخص¬آدی¬کیمی ایشله¬نیردی و بعضی قوْوملارین طرفیندن هوُرری‏لره وئریلن میتاننی آدی‏دا بو کلمه‏یه باغلانیر (ماد ‹ماتا› ماتان› ماتاننی› میتاننی›)، ماد و مادای سؤزو توٌرکجه موت، موُتلو آنلامی ایله بیر اوْلمالیدی و ماد سؤزو خوشبخت و اوُغور آنلامی‏نی بیلدیریر، بو کلمه‏یه باخدیقدا مادلارین باشکندی «اکباتان، ائکباتان» همان ائکماتان (هئگماتان) اوْلمالیدیرکی ماتان‏لارین یوردو و وطنی آدلانیر و ائک سؤزو مختلف بیلگین‏لر طرفیندن (هال، هنگ، هگ) شکلینده گؤسته¬ریلیب کی یورد و یئر آنلامیندادیر و ائکماتان مادلارین یوردو معنالانیر، آیدیندیر کی ائک سؤزو تورکجه «اگه، اکه» سؤزونه چوخ یاخین گؤرونور (بو سؤز ایندی‏کی دیلیمیزده اگه‏منلیک شکلینده ایشله‏نیر و بو معنادادا مادلارین اگه‏منلیک بؤلگه‏سی دئییلمه‏لیدیر، بعضی آراشدیرماجی‏لار ماتان-سؤزونون دَییشمیش بیچیمینی مدینه شکلینده گؤستریللرکی شهر آنلامیندا عربجه‏ده ایشله¬نیر وبو مفهومو دوٌز سایارساق تمدّن، مدوّن، متمدن کیمی کلمه‏لرین کؤکو ماتان ویا موت ساییلابیلیر97،
باخ: ماد، مادآباد، ماداگیز،مادلو، مادیْلی

مادآباد : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]ماهنشان، قئیدار و رزن ده کند آدی

ماداگیز : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد] آذربایجان‘دا کند آدی

مادالیا(میدال) : تورکجه تورکجه

[آد،ایتالیانجا]یاریشلاردا اؤنده‏ گئدن کیمسه¬‏لره وئریلن بیر نوْع اؤدول

مادالیون : تورکجه تورکجه

[آد،ایتالیانجا]دَیرلی مئتاللاردان دوٌزلمیش و بوْیونا آسیلماق اوٌچون زنجیرلی بزک اشیاسی

مادام 1 : تورکجه تورکجه

[آد،فرانسیزجا]بایان، خانیم، ائولی قادین madam
مادام2 (باغلاییجی سؤِ،عربجه)بونا گؤره، بو سببه گؤره (فا:إ)

مادر : تورکجه تورکجه

[آد،فا]آنا،‏ننه، ماما (فا:إ)

مادرزاد : تورکجه تورکجه

[آد،فا]آنادان دوْغما، دوْغما (فا:إ)

تورکجه تورکجه

ماجاریستان : تورکجه تورکجه

ماجال : تورکجه تورکجه