Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه تورکجه

تورکجه تورکجه
آدی‏قالماق : تورکجه تورکجه

[تاثیرسیز ائیلم]بیرانسانین کؤچدوغون دن سوْنرا آدی ایشلنمک و آنیلماق، آدی یاخجی لیقلا آنیلماق

آدی‏کیمی بیلمک : تورکجه تورکجه

[تاثیرلی ائیلم]چوخ یاخجی بیلمک

آدی‏گئچمک : تورکجه تورکجه

[تاثیرلی ائیلم]آنیلماق، سؤزوگئچمک

آدی‏گئچن : تورکجه تورکجه

[آد،صفت]آدی دئییلن (فا:مزبور). aforesaid

آدیل : تورکجه تورکجه

[دیل ب]ضمیر، عوضلیک (فا:ضمیر)

آدیلا سانیلا : تورکجه تورکجه

[صفت]بیلینن شُهرت و اوٌن له «منه آدیلا سانیلا دلی بکیر دئییرلر»

آدین باتسین : تورکجه تورکجه

[آد]قارقیش اوٌچون دئییلن سؤز

آدینه : تورکجه تورکجه

[آد،فا]
جوما گوٌنو (فا:جمعه).
آستانا دا کند آدی

آدینی¬آغزینا آلماماق : تورکجه تورکجه

[تاثیرسیز ائیلم]سایماماق، بیرینین آدینی ایسته‏مه مک اوچون گتیرمه مک

آدینی آلماق : تورکجه تورکجه

[تاثیرسیز ائیلم]آد وئریلمک

آدینی آنماق : تورکجه تورکجه

[تاثیرسیز ائیلم]بیریندن سؤز ائدینمک

آدینی داشیماق : تورکجه تورکجه

[تاثیرلی ائیلم]بیرینین آد ایله آنیلماق

آدینی¬کیرلتمک : تورکجه تورکجه

[تاثیرلی ائیلم]بیرینین¬آدینین¬پیسه¬چیخماسینایول¬آچماق

آدینی وئرمک : تورکجه تورکجه

[تاثیرلی ائیلم]بیرینین آدینی بیلدیرمک

آدی‏وار : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]آد قازانمیش، اوْغلان آدی

آدی‏وار اؤزو یوخ : تورکجه تورکجه

[آد]یاشامایان کیمسه اوچون، یالنیز سؤزده اولوب و حقیقتده مُوجود اولمایان کیمسه

آدی‏وایقانلی : تورکجه تورکجه

[آد]هرپیس¬ایش¬اوٌچون آدی استناد ائدیلن آدام

آدی¬یامان : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]خوی’دا کند آدی

آدی‏یانماق : تورکجه تورکجه

[تاثیرسیز ائیلم]آدی باتماق

آذ : تورکجه تورکجه

[باخ]آز

آذر 1 : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]
آذربایجان تورکلرینین قیساتیلمیش آدی، آذر ائلینه منسوب اوْلان انسانلار؛ بوُ آد شرکت ، قوُروم و اؤزل آدلاردا ایشله¬نه¬رک آذربایجان آدینا اشارتدیر (فا:آذربایجانی).
بوردا اشاره ائتمه¬گه دَیر، حضرت ابراهیمین اجدادینین آدلاری تارُخ و آذر اولماسی و بو آدلارین تورک›توُروخ و آذر ائللری آدیلا مطابق اولماسی ایلگینج اولاراق آراشدیریلمالیدیر و اؤزللیکله چوخلو نشانه‏لر ح ابراهیمین سومرلردن اولماسینی گؤسته¬ره‏رک اونون اوشاقلارینی و بؤیوک پیغمبرلرین تورک سوْیلو اولماغینا اشارتدیر.
ایندی قیز آدی کیمی ایشله نیر.
آذر2(اآ،یازار) ابراهیم بگ آذر (
1257هـ ق) قاراباغ شاعرلریندندیر117 (فا:إ).
آذر3(اآ،یازار)(ه
1287)مشدی آذرمجید اوْغلو امام علی زاده باکی‏لی شاعردیر117 (فا:إ)

آذربایجان : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]آذربایجان¬بؤلگه¬سی¬تاریخ بویو مختلف سؤیله نیش¬لرله آدلانیبدیر: آسور داشیازی¬لاریندا: آنتارپاتی/ آندیریاپاتیاتو، پهلویجه: آتورپاتکان/ آذربایگان/ آذربادگان، یونانجا: آتروپاتنه/ آتروپاتئس، آتراپئس، آکروپاتئن، آتروپاتیا/ آدَربیگانون/ آذربایگانون، سریانی¬جه: آذربایغان، ارمنیجه: آذربایاقان/آذربادگان، عربجه: آذربیجان، و سوْن اوْلاراق بو بؤلگه ده یاشایان ملت بورایا آذربایجان سؤیله¬ییبدیر، یازیلان سؤیله¬نیشلرین ایچینده مختلف لهجه و دئییش لره باخمایاراق ایکی سؤیله¬نیش آغیر باسیر، بیرینجی¬سی آذربایجان و ایکینجی¬سی آتروپاتئن، آذربایجان سؤزونو ایندیلیکده چوخ بیلگینلر و اؤزللیکله تورک آیدینلاری آز+ارـبای+جان/قان شکلینده یوروملا¬یاراق آز ائلینین زنگین یوردو معنالاییرلار، و آتروپاتئن سؤزوده آت/اوت/اوْد+ ار+ پات+ ان سؤزلریندن دوٌزه¬له¬رک، اوْد اری ویا اوْد قوْرویوجوسو انسانلارین یوردودور، اوْد مفهومو بؤلگه¬ده قوتسال ساییلاراق آذر سؤزونده ده اؤزونو نشان وئریر و آذربایجانا اوْدلار یوردو آدینی¬دا وئریرلر، پات سؤزو سومرجه¬ده پاتئسی شکلینده شهر قورویوجو¬سو آنلامیندادیر،سؤیله¬نن سؤز و مفهوملارین تاریخجه بیربیرینه دَییشیلمه¬ سی دیل باخیمیندن دا معنالیدیر و بوُ ایکی کلمه نین ایلگی سی منطق¬لی دیر، یئنه ده بیر سؤزه اشاره اوْلونمالیدیر: «آسار» سؤزو سوُمرجه¬ده گؤی تانریلارینین بیرینین آدی اوْلاراق ایشلنمیشدی و بو کلمه آترو و آذر سؤزونه چوٌخ یاخیندیر و بو کلمه¬نین چوخ اسکی¬لیگینی نشان وئریر، (اشاره اوْلونمالیدیر: آز+ار سؤزو تورک بوْیلارینین آدیندا بوْل بوْل ایشله¬نیر: خزر، قاجار، بولغار، مجار...؛ یئنه¬ده: آتروپاتئن سؤزو چوخ اسکی¬لره و م.ق 8جی یوٌزیله دایانیر، بیلگی یئترسیزلیگیندن دولایی دهخدا سؤزلوگونده آتروپاتئن، اسکندرین سردارلاریندان تانیناراق بؤلگه آدیدا بوندان آلینماسی سانیلیبدیر (م.ق 3جو یوٌزیل)، آکادمیسین مار، آتروپات سؤزونو آتروپات حکومتیندن قاباقجادا اوْلدوغونو سؤیله¬یه¬رک آذربایجانین بؤیوک طایفا آدیلاریندان بیلیر)

آذربایجان¬اؤلکه¬سینین ان اسکی لرده اوْلان آدی : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد] م.ق
716 ایللرینده آشورشاهی 2جی سارقون آذربایجانین دوْغوسونا هجوم ائدیر و «آندیریاپاتیاتو» وآیری اوْخونوشا گؤره «آنتارپاتی»{آتارپاتی} آدلی بؤلگه¬دن سؤز ائدیر، آراشدیرماجی لاردان «کنودت تسون، کلائور، روست» بو آدی آذربایجان آدیلا عینی لشدیریللر، آممّا «نلدکه، دیاکونوف، اشترک» بو نظریه¬یه قارشی دیلار، البتده بطلمیوس‘ا نسبت وئریلن و اشکانلی¬لار دؤورونه عاید بیر خریطه ده «آنتروپاتیا antropatia» آدی ایشله¬نیر و بوُ بؤلگه ماد/مدیا اؤلکه سینین قوُزئیینده نشان وئریلیر (بطلمیوس 167 م ایلینده فوْت ائدیبدیر)، یئنه ده، بوُ کلمه لرین انطباقی اوْنو آتروپات/ آتروپاتئن سؤزوندن چوخ اسکی اوْلدوغونو گؤسته¬ریر. (قایناق: ارشادی فر، دیلماج سایی
29). باخ: توُروک

آذربایجان¬بؤلگه¬سینین¬سیْنیرلاری و دیلی : تورکجه تورکجه

[اؤزل آد]آذربایجان اؤلکه سینین سیْنیرلاری تاریخی سندلره گؤره: شرقدن زنجان قزوین و ری، گونئی دن همدان، قوزئی¬دن قفقازلاردا دربند و غربدن توٌرکیه و عثمانلی‏سینیرلارینا قدر اوزانیر، عرب یازاری ابن¬هُشام دئییر:«آذربایجان قدیمدن توٌرکلرین اؤلکه¬سیدیر»214، تاریخِ¬بلعمی¬ده اسلام دان قاباقکی حادثه لره اشاره ائده¬رک آذربایجانین تورکلرین الینده اولماسیندان آچیقجا سؤز آچیر (فا:آذربایجان)

آذربایجان¬توٌرکجه¬سینده¬¬آیلار : تورکجه تورکجه

[آد]آذربایجاندا گونش¬ایلی¬ آی¬آدلاری صحاح¬العجم(هـ730) کتابیندا بئیله سیرالانیبدیر (ایلک یاز آیی، اوْرتایاز، سوْن یاز، ایلک¬یای،اوْرتایای، سون-یای، ایلک¬گوٌز، اوْرتاگوٌز،سون¬گوٌز، ایلک¬قیْش، اورتاقیْش، سون-قیْش)،فلکی¬بورجلار اساسیندا اسکی تورک آیلاری بئیله-ایدی(قوْچ،بوغا،ائکیزلر،یئنقج،آسلان، باشاق، تره‏زی، چایان، اوْخ/یای، اوْغلاق، قوْوا، بالیق)، اؤنَری¬ اوْلاراق ¬آراشدیرماجی بهرام اسدی بوآدلاری بئیله وئریبدیر (آغلارگوٌلر، گوٌلن، قیْزاران، قوْراپیشیرن،قوُیروق دوْغان، زوُمار، خزل، قیْروْو، آذر، چیلله، دوْندوران، بایرام¬آیی)؛ تورکیه¬ده ¬آیلار میلادی ¬ایلی ¬اساسیندا بئیله¬دیر (اوْجاق، شوُبات، مارت،نئیسان، ماییْس،هازیران، تموز، آگوستوس، ائیلول،ائکیم،قاسیم،آرالیق)،آذربایجان-جمهوریتینده میلادی آیلار بئیله¬دیر (یانوار، فئورال، مارت، آپریل، مای، اییوُن، اییول،آوقوسْت،سئنتیابر،اوْکتیابر،نویابر،دکابر)، آذربایجاندا اؤنَری اولاراق میلادی ایلی اساسیندا آدلار بئیله اوُیقوندور (اوْجاق، اوْرتاقیش، بایرام، نئیسان، اورتایاز، سوْن¬یاز، تموز، اورتایای، زوُمار،¬باشگوٌز، قیْروْو، آرالیق)