Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه فارسجا - قشقایی

تورکجه فارسجا - قشقایی
قنقال : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام گياهي از گياهان خاردار. (← قانق2، قانقال)

قنشَر : تورکجه فارسجا - قشقایی

: مقابل، روبرو. (← قانشار)

قوْ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «قوْماق» (گذاشتن، اجازه دادن) (← قوْي1)

قوْب : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «قوْبماق» (كنده شدن، بالا آمدن) (← قوْپ) قوْبّا (qobba)
قبّه، گنبدي شكل، بالا آمده. قوْبار (qobar)
غبار، گرد و خاكي كه از زمين بلند شود. قوْبارلانماك (qobarlanmaq)
خاك آلود شدن. قوْبول (qobul)
ظرف، كجاوه. (به علّت بالا قرار گرفتن كجاوه. ← قوبول) قوْبولو (qobulu)
نوعي مار مولك كه سرش گِرد و دُمش كوتاه است.
قمقمة كوچك، دبّه

قوْج : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «قوْجماق» (خميدن، زانوان را در بغل گرفتن) (← قوْنْج و قوج) قوْجا (qoca)
خميده، پير شده و مسن. قوْجا باش (qoca baş)
پير، مسن، ريش سفيد محل. قوْجا بوْغما (qoca boğma)
نام نوعي غذا كه معمولاً از برنج، نخود و گوشت تهيّه مي‌شود. قوْجا به‌ي‌لي (qoca bәyli)
غجه بيگلو، نام طايفه‌اي از ايل عمله. قوْجاق (qocaq)
بغل، آغوش. قوْجالْتْماق (qocaltmaq)
پير تر كردن، باعث پيري شدن. قوْجالماق (qocalmaq)
پير شدن، مسن شدن. قوْجاليق (qocalıq)
پيري. قوْجماق (qocmaq)
خم كردن كمر.
دستها را دور زانوان حلقه كردن. اللريني قوْجموش. (دستها را دور زانوان حلقه نموده.) قوْجمالى (qocmalı)
خم كردني.
در آغوش گرفتني. قوْجوشدورماق (qocuşdurmaq)
زانوان را در بغل گرفتن. قوْجوشماق (qocuşmaq)
همديگر را بغل كردن. قوْجوق (qocuq)
خميده، گرد و كروي شكل، آدم كوتاه قد

قوْچ : تورکجه فارسجا - قشقایی

قوچ، گوسفند نر.
مجازاً به معني شجاع و دلير. قوْچ آشّيغى (qoç aşşığı)
قاب قوچ.
دلير و قهرمان. قوْچّار (qoççar)
قوچ كوچك. قوْچاشديرماق (qoçaşdırmaq)
قوچها را به جنگ واداشتن، به مسابقه و رقابت واداشتن. قوْچاشماق (qoçaşmaq)
مسابقه دادن قوچها، به رقابت پرداختن. قوْچّالان (qoççalan)
از نامهاي سگ گله، سگي كه قوچ را از دست گرگ برهاند.
چابك و زرنگ. قوْچ ايگيد (qoç igid)
جوان جسور و دلير. قوْچباز (qoçbaz)
گوسفندي كه به دفعات مكرّر با قوچ جفتگيري كند؛ ولي آبستن نشود. قوْچ باشى (qoç başı)
سر قوچ.
سر ستون يا تيري كه در قديم براي بستنِ درِ قلعه به كار مي‌رفت. قوچ بورْن (qoç burn) = قوچ بورون (qoç burun)
كسي كه بيني كشيده و قلمي همانند بيني قوچ دارد. قوْچ-قوْچ ائدمك (qoç-qoç edmәk)
مثل قوچ به هم شاخ زدن. قوْچ گولو (qoç gülü)
نوعي گُل شقايق كه در گذشته با آن قوچهاي گله را رنگ مي‌كردند. قوْچ گؤوه‌ني (qoç gövәni)
نام نوعي گَوَن (درختچة خاردار) قوْچلوق (qoçluq)
برّة قوچي، برّة نري كه به عنوان قوچ گله انتخاب شود

قوْچ آغوزو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام غذايي مركّب از شير گوسفند تازه زاييده و كشك تر. (در اصل «قوْش آغوزو» (آغوز مخلوط) است.)

قوْچاق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: زرنگ، شجاع، قهرمان. (← قاچ، قاچاق)

قوْد : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
آدم تُخس و خود خواه، جاهل و متكبّر. (← قود1)
برجسته، گِرد و بر آمده. قوْدّا (qodda)
غدّه.
آدم لفّاظ و سخنور. قوْدّا-قوْدّا دانيشماق (qodda-qodda danışmaq)
لفّاظي كردن، كلمات را در الفاظ پيچيدن. قوْدورغان (qodurğan) = قوْدوغان (qoduğan)
خودخواه و تُخس، شجاع. قورد اوْغولو قوْدورغان اوْلور. (فرزند گرگ شجاع مي‌شود.) قوْدورماق (qodurmaq)
خودخواه شدن.
مست شدن

قوْدوق : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
كرّه خر.
مجازاً بي تربيّت و بي ادب. قوْدوق سالماق (quduq salmaq)
سقط جنين الاغ.
مجازاً به معني بسيار حريص شدن. قوْدوقلاماك (qoduqlamak)
زاييدن الاغ. قوْدوقلو (qoduqlu)
الاغ كرّه دار.
الاغ آبستن

قوْغورت : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام گياهي با برگهاي پهن. (← قاخورت و قوْخاغان)

قوْه : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
كوه، بيابان.
بياباني، شخص عام و بي‌سواد. قوْهلوم (qohlum)
سنگلاخ كوهستان، دره‌هاي عميق و جاهاي نا هموار كوهستان. قوْهلوم دره (qohlum dәrә)
درة عميق

قوْل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
بازو.
دست، عضو دست بطور كامل.
كمكي، ياور، نوكر.
سمت، جهت.
آستين.
بخش و قسمتي از هر چيز.
فاصلة برجستگي پشت آرنج تا نوك انگشت مياني كه تقريباً معادل نيم متر است. بئش قوْل قالى. (قالي 2 متر و نيمي) قوْل آتماق (qol atmaq)
دستها را تكان دادن.
تقلّا و كوشش كردن.
دست يازيدن به متصرّفات.
گسترده و وسيع شدن. قوْلا (qola) = قوْلّاه (qollah)
آنكه دست قوي و توانا دارد، شجاع. قوْلاج (qolac)
(قوْل
بازو + آچ
باز كن)
واحد طولي است به فاصلة از سر انگشت مياني تا آرنج. (حدود نيم متر)
فاصلة سر انگشت مياني تا نوك بيني. (حدود يك متر)
فاصلة سر انگشت مياني يك دست تا سر انگشت مياني دست ديگر، در حالي كه هر دو دست از دو طرف بطور افقي باز و كشيده شود. (حدود دو متر) قوْلاجلاماق (qolac)
گز كردن، متر كردن، اندازه گرفتن. قوْل اوسـتـو (qol üstü) = قوْل باغى (qol bağı)
بازو بند، بازو بند زينتي زنان. قوْل بوْين (qol boyn)
دست در گردن، رفيق صميمي. قوْلتوق (qoltuq)
زير بغل. قوْلتوق آلتى (qoltuq altı)
زير بغل. قوْلتوق جئبي (qoltuq cebi)
جيب زير بغل، جيب بغل. قوْلتوق داشى (qoltuq daşı)
نوعي پرتاب سنگ است بگونه‌اي كه ضربة پرتاب از پايين به بالا و طرف جلو باشد. قوْلتوقلاماق (qotuqlamaq)
زير بغل كسي را گرفتن. قوْل ساللاما (qol sallama)
نام يكي از آهنگهاي رقص زنان كه به آن «سه پا» هم مي‌گويند. قوْل-قانات (qol-qanat)
دست و بال.
قدرت و توانايي. قوْل-قاناتلى (qol-qanatlı)
داراي دست و بال، قدرتمند، قادر. قوْل قرّيسى (qol qәrrısı)
ناحية پشت بازو، پوست و گوشتِ پشتِ بازوي آدمي كه چندان سفت نيست. قوْل كسَن (qol kәsәn)
باج گيرنده، فراشباشي. قوْللاشماق (qollaşmaq)
دست در گردن هم انداختن، با هم يكدست و صميمي شدن. قوْللو (qollu) = قوْللوجا (qolluca) = قوْللو گَلين (qollu gәlin)
عروسك. قوْلوخماك (qoluxmak)
بسته شدن خون در دست و پاي انسان يا حيوان بطوري كه نتواند حركت كند. قوْل-و- قوْلتوق (qol-o-qoltuq)
بازو و زير بازو، مجازاً به معني آستين پاره، بيچاره. قوْل-و-قوْلتوق ائدمك (qol-o-qoltuq edmәk)
جيب كسي را بريدن، غارت كردن، چپاول كردن. قوْل-و-قيچ ائدمك (qol-o-qıç edmәk)
دست و پاي كسي را شكستن. قوْلو كوْتا (qolu kota) = قوْلو كؤله (qolu kölә)
پيراهن آستين كوتاه.
تهيدست، فقير و بيچاره. قوْلون-قوْلون گئدمك (qolun-qolun gedmәk)
لنگيدن چهار پايان از ناحية دو دست. قوْل وئرمك (qol vermәk)
رو به سويي نمودن، به طرفي منحرف شدن.
شانس آوردن، اقبال و سعادت رو آوردن

قوْل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
صداي غلغل قليان و امثال آن. قوْلّاج (qollac)
پك محكم در هنگام قليان كشيدن. قوْلّاج وورماق (qollac vurmaq)
بر قليان پك محكم زدن. قوْل وورماق (qol vurmaq)
غل زدن بر قليان.
جوشيدن و فوّاره زدن آب از چشمه

قوْل چوماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
قلچماق، نوكر چماق به دست.
زورگو، قلدر. (← قول3، قول‌چوماق)

قوْلاي : تورکجه فارسجا - قشقایی

= قوْلئي (qoley)
آسان. (← قولا)

قوْلقا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: مشكول، مشك كوچك

قوْماشماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: براي لحظه‌اي ديدن. (← قاماشماق) قوْماشيق (qomaşıq)
نزديك به هم، همسايه

قوْمپا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: غنچة گل

قوْمرال : تورکجه فارسجا - قشقایی

: رنگ قهوه‌اي سوخته. (از «قوْنقور» + «آل» تركيب شده و به صورتهاي قوْنقورال، قومقورال، قومورال و قومرال در آمده است.) (← قوْنق، قوْنقور)

قوْمشو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: همسايه. (← قوْن1، قوْنشو)

قوْن : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
غنّه، غرولند. قوْنّا (qonna)
غنّه، تو بيني حرف زدن.
پچ پچ، غرولند، سخن آهستة اعتراض آميز. قوْناشماق (qonaşmaq)
به هم پچ پچ كردن. قوْنّا وئرمك (qonna vermәk)
غرولند كردن. قوْناهيشْت (qonahışt)
پچ پچ، صداي خفيف. قوْن-قوْن (qon-qon)
غنّه، غرولند. قوْنوشدورماق (qonuşdurmaq)
به حرف آوردن، به صحبت واداشتن، به پچ پچ وادار كردن. قوْنوشماق (qonuşmaq)
با همديگر پچ پچ كردن، در گوشي صحبت كردن. قوْنوشوق (qonuşuq)
پچ پچ، صداي در گوشي. قوْنّولاماق (qonnulamaq)
غرولند كردن. قوْنّ-و-مون (qonn-o-mun)
غرولند

قوْن : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
فعل امر از مصدر «قوْنماق» (نشستن) قوْناق (qonaq)
مهمان. قونّاق (qonnaq) = قوْنداق (qondaq)
قنداق، آن قسمت از ته تفنگ كه بر زمين قرار مي‌گيرد.
قنداق كودك، پارچه‌اي كه نوزاد را در آن پيچانند. قوْناق سه‌مز (qonaq sәmәz)
خسيس، آنكه مهمان نواز نباشد. قوْناق سه‌وه‌ر (qonaq sәvәr) = قوْناق سه‌وه‌ن (qonaq sәvәn)
مهمان نواز. قوْناقلاماك (qonaqlamak)
مهمان كردن، به مهماني دعوت و طلب كردن. قوْناقليق (qonaqlıq)
مهماني، ضيافت. قوْنالقا (qonalqa) = قوْنالگاه (qonalgah) = قوْناگاه (qonagah)
منزلگاه، محل اقامت، جاي مناسب براي اتراق كردن. قوْنداران (qondaran)
فرود آورنده، اتراق دهنده. قوْندارماق (qondarmaq) = قوْندورماق (qondurmaq)
نشاندن، وادار به اتراق كردن. قوْنداريلماق (qondarılmaq) = قوْندورولماق (qondurulmaq)
وادار به اتراق شدن. قوْنشو (qonşu)
همسايه، آنكه با انسان مي‌نشيند و معاشرت دارد. قوْنشو پايى (qonşu payı)
سهم همسايه، سوغاتي كه همسايه‌ها به همديگر بدهند. قوْنشو–قوْنوم (qonşu-qonum)
در و همسايه، همسايه‌ها و نزديكان. قوْنشو-قوْنوملوك (qonş-qonumluk)
همسايگي. قوْنشولوق (qonşuluq)
همسايگي، مجاورت. قوْنماق (qonmaq)
فرود آمدن و نشستن پرنده.
اتراق و منزل كردن، اقامت گزيدن. قوْنوش (qonuş)
طرز نشستن، نحوة فرود آمدن و منزل كردن.
محلّ اتراق، محلّ سكونت. قوْنوشماق (qonuşmaq)
به صورت دسته جمعي اتراق كردن. قوْنوشوق (qonuşuq)
جا به جا شدن هوا، تغيير هوا، دگرگوني و انقلاب جوّي. قوْنوم (qonum)
طرز نشستن، وضعيّت، مرام.
جايگاه، محلّ اتراق. قوْنوم-قوْنشو (qonum-qonşu)
در و همسايه‌ها، نزديكان

قوْنْج : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «قوْنْجْماق» (خميدن، گِرد و كروي كردن) (← قوْج) قوْنجا (qonca) = قوْنچا (qonça)
غنچه، شكوفة گُل كه به صورت گِرد و كروي شكل است. قوْنجماق (qoncmaq)
دستها را دور زانوان غلاف كردن و به صورت خميده و ناراحت نشستن

قوْندارا : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
كنگره. (← كوْندارا)