Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه فارسجا - قشقایی

تورکجه فارسجا - قشقایی
شير : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
شير، لبن. (به تنهايي در تركي كاربرد ندارد و ريشة كلمه از اسم صوت چير چير… (صداي دوشيده شدن شير) است.)
شيره، شيرة ترياك تازه. شير بِرِنج (şir berenc)
شير برنج، آشي كه از شير و برنج تهيّه شود. شير بولاق (şir bulaq) = شير بولاغى (şir bulağı) = شيره بولاغى (şirә bulağı) = شيره بولاق (şirә bulaq)
آشي كه از شير و برشتة گندم خرد شده تهيّه شود. شير پيلوْو (şir pılov) = شير تهه (şir tәhә)
شير پلو، نوعي چلو كه با شير پخته شده باشد. شير چؤكه‌ليك (şir çökәlik)
نوعي آش كه از شير و كشك تر تهيّه شود. شيردان (şirdan)
شيردان، معدة كوچكِ حيواناتِ نشخوار كننده. شير-شيرّه‌ك (şir-şirrәk)
نام گياهي طبّي با شيرة سفيد رنگ كه براي درمان اسهال مؤثّر است. شيرغوْو (şirğov)
آبكي، رقيق. شير كَن (şir kәn)
بزغاله‌اي كه از شير مادر جدا كنند و او را اخته نمايند. شيرلاغان (şirlağan)
آبكي، رقيق، پر از شير. شيره (şirә)
شيره، عصارة گياهان، شيرة انگور، ترياك و … شير-و-دان (şir-o-dan)
شير و لبنيّات

شير : تورکجه فارسجا - قشقایی

= شيرّ (şırr)
صداي جِر، صداي پاره شدن پارچه و امثال آن.
صداي شرشر باران يا ريزش آب. (← شير1) شيرّه (şırrә)
دريده، پاره شده.
درّه، درّة شيبدار كوه. شيرّه بوران (şırrә buran) = شيرّه باران (şırrә baran)
رگبار، باران تند. شيرّه-شيرّه (şırrә-şırrә)
پاره پاره، دريده و از هم گسيخته. شيرّه كَن (şırrә kәn)
پاره كننده، درنده، شرور، شارلاتان. شيرّه‌له‌مك (şırrәlәmәk)
دريدن، پاره كردن. شيرّه وئرمك (şırrә vermәk)
دريدن، پاره كردن. شيرّ-و-وير (şırr-o-vır)
شرِّ و وِر، سخن دريده، حرف مفت، ياوه. شير وئرمك (şır vermәk)
دريدن، پاره كردن. شيريپ (şırıp)
صداي افتادن چيزي، صداي ضربة سيلي و امثال آن. شيريپّيلاماق (şırıppılamaq)
صداي ضربه به گوش رسيدن. شيريغى اوزون (şırığı uzun)
آدم روده دراز، ورّاج. شيريق (şırıq) = شيرّيق (şırrıq)
صداي شكستگي استخوان و امثال آن.
نخ يا نوار محكمي كه از برش پارچه يا چرم درست شده باشد. شيريقّيلاماق (şırıqqılamaq)
به گوش رسيدن صداي شكستگي. شيرّيگ (şırrıg)
پاره شده، دريده شده. شيرّيلاماق (şırrılamaq)
صداي دريدگي يا رگبار تند به گوش رسيدن. شيرّيليق (şırrılıq)
رگبار، صداي رگبار تند. شيرّينْتى (şırrıntı)
پارگي، دريدگي.
درّة شيبدار

سیرداغ : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
سير را با روغن در ماهيتابه داغ كردن.
داغ كردن و شكنجه دادن. سير مندَك (sir mәndәk)
گياه سلمه، از گياهاني است كه معمولاً در شوره‌زار مي‌رويد. سيرموك (sirmuk)
نوعي سير وحشي

سيرچه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گنجشك. (← سرچه2)

سيرچك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: تمسخر، مسخره بازي. سيرچَكلي (sirçәkli)
متلك انداز، مسخره كننده.
فريبكار، دروغگو.
ياوه گو.
منافق، دو به هم زن

اسيرگه‌مك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: امساك كردن، مضايقه كردن. (از مصدر «اسره‌مك» = نگه داشتن است.)

شيرْغوْو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: آبكي، رقيق. (← شير1، شيرغوْو)

شيريليك : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
سر و صدا، غوغا و آشوب.
شليك تفنگ.
باران تند، باران سيل آسا. (ريشة كلمه از «شير شير …» (صداي شليك گلوله) است.)

شيريمْبيل : تورکجه فارسجا - قشقایی

: شرمبل، نوعي توپ جنگي كه به نام «هنري شراپنال» افسر توپخانة انگليسي (متوفي 1824 ميلادي) نامگذاري شده است

شيرين : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ف)
شيرين، مزة شيرين، خوشمزه.
دوست داشتني.
نامي براي دختران. شيرين بوْروق (şirin boruq)
نوعي بادام كوهي كه ميوة آن نسبت به ساير بادامها كوچكتر و شيرين تر است. شيرين چؤره‌ك (şirin çörәk)
نان شيرين. شيرين ديللي (şirin dilli)
شيرين زبان، خوش گفتار. شيرين-شيتّيل (şirin-şittil)
آنچه شيرين و در عين حال مزة گس هم داشته باشد؛ مانند مزة شيرين بيان. شيرين قاسنى (şirin qasnı)
نوعي انغوزة شيرين. شيرين قره قورد (şirin qәrә qurd)
بشكني، قره قوروت شيرين، نوعي غذاي ترش مزه كه از جوشاندن آب پنير تهيّه مي‌شود. شيرينَك (şirinәk)
مرض قند، ديابت. (بيات) شيرين گوشت (şirin guşt)
تكّه گوشتهاي اطراف امعاء و جگر حيوانات حلال گوشت. شيرين مجَك (şirin mәcәk)
هستة بادام كوهي، چالي و … شيرينليك (şirinlik)
شيرين بودن.
خوشرويي، خوش خُلقي

سيركه : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
تخم شپش. سيركه داراغى (sirkә darağı)
نوعي شانة چوبي براي تميز كردن موي سر از تخم شپش

سيركه : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
سركه، آب انگور

سيركه : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
سركه، آب ترش ميوه‌جات

سيركه : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
تخم شپش

شيرنيكي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: ديابت، بيماري قند بخصوص در حيوانات حرام گوشت. (اصل كلمه «شيرينَك» بوده. ← شيرين، شيرينَك)

سيروْو گون : تورکجه فارسجا - قشقایی

: پريروز. (قنقري خلج)

شيرْپ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: شرِپ، صداي زمين خوردن، صداي ضربه، صداي سيلي و امثال آن. شيرپيلاماق (şırpılamaq)
صداي نواختن سيلي يا زمين خوردن چيزي به گوش رسيدن

سيرپيشماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: به آرامي حركت كردن. سيرپينْماق (sırpınmaq)
خراميدن، با ناز راه رفتن.
افشان شدن

شيرّابا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: آويزة زينتي. (← شوْرّابه)

شير-شيرّه‌ك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: از گياهان طبّي كه براي درمان اسهال مؤثّر است. (← شير، شير شيرّه‌ك)

سيرْت : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بي حيا. (← سير2) سيرتارماق (sırtarmaq)
بي مورد خنديدن. سيرتير (sırtır)
لا ابالي، شلخته.
پر رو، بي حيا. سيرتيرماق (sırtırmaq)
پر رويي كردن، بي ادبانه خنديدن. سيرتيق (sırtıq)
لاابالي، شلخته.
پر رو و بي‌حيا.
صاف، به هم ساييده شده

شيرْت : تورکجه فارسجا - قشقایی

: صداي دريده شدن پارچه

شيرتيق : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
پاره شده، دريده شده.
كثيف و لا ابالي. شيرتوْو (şırtov)
كثيف، نا پاك

سيس : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
شش، جگر سفيد. (فا) سيسبو (sisbu)
نوعي مگس خطرناك كه با سرعت تخم خود را در دهان، چشم يا بيني انسان مي‌ريزد؛ به همين خاطر در آن مواضع سوزش و ناراحتي شديدي ايجاد مي‌شود. (اصل كلمه «سيس بولان» (آنكه جگر سفيد را پيدا كند و تخم خود را در آن بريزد.) است.)

سيس : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
خرماي نارس، خارك