Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه فارسجا - قشقایی

تورکجه فارسجا - قشقایی
اصل : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
اصل، منشأ، مبدأ.
نسل، نژاد.
ناب، خالص.
اصيل، واقعي.
اساس و شالوده. اصلاً (әslәn)
اصلاً، ابداً، هرگز.
اصليّت و نژاد. اصل-و-نسب (әsl-o-nәsәb)
اصل و نسب، نژاد.
شرافت، نجابت

شَل : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
شَل، چلاق، پا شكسته.
شُل، سست، آنچه سفت و محكم نباشد. شلتاق (şәltaq)
آنكه در راه رفتن بلنگد. (← شالتاق) شلّ-و-شيت (şәll-o-şit) = شلّ-و-كوت (şәll-o-kut) = شلّ-و-كول (şәll-o-kul)
دست و پا شكسته، كاملاً زخمي و كتك كاري شده. شللَمه (şәllәmә)
نوعي طناب نسبتاً ضخيم كه سفت و محكم نباشد و نيز هر نوع بافتني نامرغوب را هم «شللمه» مي‌گويند. شلليك (şәllik)
چلاقي، لنگي. شلَم-شيرتيق (şәlәm-şırtıq)
لا ابالي. شله (şәlә)
بافتني نامرغوب و سست بافته شده.
لبه‌هاي فرش كه پود در آن بافته نشده باشد.
كم پشت. (در مقابل انبوه)
بار نا مرغوبي كه بر حيوان نهند. شله‌لي (şәlәli)
لبه دار، فرشي كه اطراف آن پوددار نباشد

اسلان : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
شير، قوي ترين جانور جنگل.
نامي از نامهاي پسران.
نامي براي اسبها. (← ار 1 ، ارسالان)

سلْب : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سرو، درخت سرو. سلب-و-قچّي (sәlb-o-qәççi)
سرو و قيچي، نام دو نقش از نقشهاي لنگَج در گليم. (← لنگَج)

سلبَق : تورکجه فارسجا - قشقایی

= سلپَق (sәlpәq)
آشفته حال، پريشان و در هم ريخته.
صاف و ساده، بي ريا. (سارويي) ايگيدينگ سلپغينه دلي دئيه‌رلر. (آدم بي ريا را ديوانه مي‌نامند.)

اصلي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام معشوق «كرم» (عاشق معروف) كه درلغت به معني خوش شانس است؛ يعني ريشة كلمه از «آي» (ماه) و در اصل «آيلي» بوده كه به صورتهاي
آذلي، آسلي و اسلي (اصلي) در آمده است. اصلي-كرم (әsli-kәrәm)
نام داستاني مشهور كه نقش اصلي آن را عاشق و معشوقي به نام اصلي و كرم ايفا مي‌كنند.
نام آهنگي در موسيقي كه از داستان كرم و اصلي گرفته شده است

سَليك–مَليك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: زن كاردان و با تجربه

شليته : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
تنبان زيرين و گشاد زنانه.
مجازاً بي شرم، هتّاك، بد زبان.
پاره شده، دريده شده، تكّه پاره. (ريشة كلمه «شريطه» عربي است.)

صَلّه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) صله، قوم و خويش، وابستة نزديك. صلّه‌ليك (sәllәlik)
وابستگي، قوم و خويشي

سلّه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سبد، زنبيل. سلّه‌دن گچمك (sәllәdәn gәçmәk)
از حد گذشتن، لبريز شدن كاسة صبر

سلْم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: استخر بزرگ، بركة آب. (← سلْخ و سالْخ) سلم-آخار (sәlm-axar) = سلم-آقّار (sәlm-aqqar) = سلمه‌-قار (sәlmә-qar)
جوي آب، جوي بزرگ، كانال. (سلم (استخر) + آقّار (جوي) = استخر روان.)

سلْمه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام گياهي كه معمولاً در شوره زار مي‌رويد

شلَم : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
شلغم.
كتيرا.
صيفي، صيفي جات. شلَمزار (şәlәmzar)
محلّ جاليز كاري، جايي كه در آن انواع سبزيجات، كتيرا و صيفي‌جات كاشته باشند.
نام منطقه‌اي ييلاقي در شهرستان اقليد

سلْخ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: استخر بزرگ، بركة آب. (← سالْخ)

سم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سم، زهر. سمپاش (sәmpaş)
سمپاش، آنكه سم پاشي كند.
آلت سم پاشي. سمپاشليق (sәmpaşlıq)
سمپاشي، سم افشاني.
تحريك كردن، سخنان تحريك آميز گفتن

شم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: شمع. شمدان (şәmdan)
شمعدان. شمَّك (şәmmәk)
شمعك، ستون ساختمان

شمبيله : تورکجه فارسجا - قشقایی

: شنبليله، شنبليد

شمَد : تورکجه فارسجا - قشقایی

: قطيفه، ملحفه، سر انداز

سمَه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بوي متعفّن و نا مطلوب. سمَه-سمَه ايس وئرير. (بوي نا مطلوب دارد.)

شمّه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (عب)
شنبه، اوّلين روز هفته.
نحوست، نحس بودن. شمّه‌سيني چكمك (şәmmәsini çәkmәk) = شمّه‌سيني گؤرمك (şәmmәsini görmәk)
نتيجة نحس و شومي چيزي را لمس كردن، انتقام ديدن، ناراحتي كشيدن

سمَند : تورکجه فارسجا - قشقایی

: اسب حنايي، اسب زرد متمايل به قهوه‌اي. سمند آغاجى (sәmәnd ağacı)
نام درختي بلند با ساقه‌هاي محكم. سمند قوش (sәmәnd quş)
نام اسبي در داستان صيدي‌خان

سمَني : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سمنو

صمصام : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام يكي از خوانين هنرمند قشقايي در زمان قاجار كه از او آهنگي به همين نام باقي مانده است

سمْـسَر : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ف) (سم + سر) = گيج حال. (← سر2، سر سم) سمسر گئدمك (sәmsәr gedmәk) = سمسر يئمك (sәmsәr yemәk)
سكندري رفتن، لغزيدن پا، پيش پا خوردن

اسَن : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (در تركي قديم به معاني
شاداب و سالم و تندرست.
سلام.) در تركي قشقايي به طرف مخاطب در هنگام خطاب قرار دادن گفته مي‌شود و به معني دوست و رفيق به كار مي‌برند