Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه فارسجا - قشقایی

تورکجه فارسجا - قشقایی
شوْور : تورکجه فارسجا - قشقایی

: شور، مشورت. شوْورا (şovra)
شورا، مجلس مشاوره. شوْور-و-كوْور (şovr-o-kovr)
شور و مشورت، تبادل نظر

شوْوول : تورکجه فارسجا - قشقایی

: شاغول. (← شاق2، شاقّيل)

سـوْووق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سرما، برودت. (← سوْي3، سوْيوق) سوْووق-سقّل (sovuq-sәqqәl)
شرمنده، ناراحت و پشيمان. سوْووق-سقّل ائدمك (sovuq-sәqqәl edmәk)
شرمنده و ناراحت كردن. سوْووقلاما (sovuqlama)
سرما خوردگي. سوْووقلاماك (sovuqlamak) = سوْووق يئمك (sovuq yemәk)
دچار سرما خوردگي شدن. سوْووق يئمه (sovuq yemә)
سرما خوردگي

سوْوورماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: پخش كردن. (← سوْو3 و سوْور)

سوْووشماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: تحريفي از مصدر «سوْروشماق» (پرسيدن و سؤال گرفتن)

سوْوخالاماك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: پوست كندن. (← سؤك، سؤكه‌له‌مك)

سوْخ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «سوْخماق» (نيش زدن) (← سوْق، سوك و سوخ) سوْخدورماق (soxdurmaq)
داخل كردن، به وسيلة ديگري فرو كردن. سوْخماق (soxmaq)
نيش زدن، گزيدن.
آمپول زدن.
به زور خود را در ميان جمع وارد كردن، با هُل و فشار وارد شدن. سوْخولماق (soxulmaq)
نيش زده شدن، گزيده شدن.
فرو رفته شدن، وارد شدن.
به جايي پناه بردن

سوْي : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
نژاد، اصل و نسب. سوْي بور (soy bur)
از نژاد بريده شده، آنكه فرزندي ندارد، بلاوارث. سوْي پَز (soy pәz)
نژاد سوخته شده، خاندان و اقوامي كه بر اثر ازدواجهاي مكرّر با فاميلهاي بيمار و ناقص‌الخلقه، كم كم ضعيف مي‌گردند و از بين مي‌روند. سوْيخا (soyxa) = سوْيغا (soyğa)
ميراث، ارث، مالي كه از آبا و اجداد به ارث رسد. سوْي سورمك (soy sürmәk)
نسب شناسي، بررسي اصل و نسب، نژاد خود را به كسي رساندن. سوْيسوز (soysuz)
بي اصل و نسب، بي خانواده. سوْيلو (soylu)
نژاده، اصيل، داراي اصل و نسب. سوْي-و-ساپ (soy-o-sap)
نژاد، اصل و نسب

سوْي : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
فعل امر از مصدر «سوْيماق» (غارت كردن) سوْيماق (soymaq)
غارت و چپاول كردن، لخت كردن و كندن لباس ديگران.
كندن پوست حيوان، ميوه و امثال آنها. سوْيوشدورماق (soyuşdurmaq)
دسته جمعي غارت كردن. سوْيولماق (soyulmaq)
غارت شدن.
كنده شدن پوست. سوْيولو (soyulu)
غارت شده.
پوست كنده شده. سوْيونماق (soyunmaq)
غارت شدن.
لخت و بي پوست شدن

سوْي : تورکجه فارسجا - قشقایی

(3)
فعل امر از مصدر «سوْيماق» (خاموش شدن) سوْيدورماق (soydurmaq)
خاموش كردن.
خنك كردن.
تسكين دادن. سوْيماق (soymaq)
خاموش شدن.
سرد و خنك شدن. چاهى‌يى هـوفور ته سوْيا. (چاي را فوت كن تا خنك شود.)
تسكين يافتن. سوْيوق (soyuq)
سرد، سرما، برودت

سؤي : تورکجه فارسجا - قشقایی

(3)
فعل امر از مصدر «سؤيمك» (خاموش كردن) (← سؤو، سؤومك) سؤيدورمك (söydürmәk)
خاموش كردن. سؤيمك (söymәk)
خاموش شدن. سؤيوتمك (söyütmәk)
خاموش كردن

سؤي : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
فعل امر از مصدر «سؤيمك»
دشنام دادن، توهين كردن، فحش دادن. سؤيه‌ن (söyәn)
دشنام دهنده، توهين كننده. سؤيوش (söyüş)
فحش، دشنام. سؤيولمك (söyülmәk)
فحش خوردن، در معرض توهين و دشنام ديگران قرار گرفتن

سؤي : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
نژاد، اصل. (← سوْي و سؤز)
بن مصدر «سؤيله‌مك» (حرف زدن و از آبا و اجداد خود سخن گفتن) سؤيلَشمك (söylәşmәk)
با هم صحبت كردن. سؤيلَنمك (söylәnmәk)
گفته شدن، بيان شدن.
منسوب شدن به طايفه يا ايلي. اوْ كشكوْللو سؤيـله‌نير. (او خود را به ايل كشكولي منسوب مي‌كند.)
تحريفي از مصدر «سئيلَنمك» (سير كردن، گردش كردن، پرسه زدن، دور زدن) سؤيله‌مك (söylәmәk)
صحبت كردن، از آبا و اجداد خود سخن گفتن. (گروهي بر اين باورند كه ريشة كلمه از «سؤز» (سخن) است و «سؤزله‌مك» به «سؤيله‌مك» تبديل شده است.) سؤيله‌نيلمك (söylәnilmәk)
گفته شدن، بيان شدن.
منسوب شدن به طايفه يا گروهي

شوْي : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
چرك، كثافت.
نا مباركي، شومي. شوْيلو (şoylu)
شوم، نا مبارك.
كثيف و چركين.
مرد عزب، مرد مجرّد

سؤيجو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: محرّف سووجو (قاصد)، آنكه براي خواستگاري فرستاده شود. (← سوْو 3، سوْوجو و ساو2، ساوجي)

سؤيكه : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
سايه، سايه بان. (← سئو، سئوكه)
دشت و صحرا

سؤيه‌ن : تورکجه فارسجا - قشقایی

= سؤيه‌ن آغاجى (söyәn ağacı)
ميخ آلاچيق. (← چيغ، چيغ مئخي)

سؤيود : تورکجه فارسجا - قشقایی

: درخت بيد
(← سؤك و سؤگود)

سوْز : تورکجه فارسجا - قشقایی

: ناز، ناز و سوز، عشوه و غمزه. سوْز ائدمَك (soz edmәk) = سوْز وئرمَك (soz vermәk)
ناز به خرج دادن. عشوه فروشي

سؤز : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سخن، صحبت، كلام و گفتار. سؤز آچماق (söz açmaq)
سر سخن را باز كردن، مطلب را مطرح كردن. سؤز بابى (söz babı) = سؤز گليشي (söz gәlişi)
سخني براي نمونه، مطلبي براي تمثيل و بيان كردن. سؤز چكمك (söz çәkmәk)
از زير زبان كسي حرف كشيدن. سؤزسوز (sözsüz)
بدون سخن، بي چون و چرا. سؤز سوزمك (söz süzmәk)
به اعتراف واداشتن، حرف از زير زبان كشيدن. سؤز قوْوان (söz qovan)
جاسوس، آنكه سخن از جايي به جايي برد. سؤزلَشمك (sözlәşmәk)
با هم سخن گفتن. سؤزه باخان (sözә baxan)
حرف شنو، خوش فرمان. سؤزه باخماق (sözә baxmaq)
حرف شنوي و توجّه داشتن. سؤزو بـوتـون (sözü bütün)
آنكه سخنش سند باشد، آدم خوش قول و راستگو. سؤزونگ آچيغى (sözüng açığı)
سخن رك و پوست كنده. سؤز وئرمك (söz vermәk)
قول دادن

سپ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «سپمك» (افشاندن) سپديرمك (sәpdirmәk)
به وسيلة ديگري افشاندن. سپَلان (sәpәlan)
افشان شده، پهن شده. سپَلان قوْچ (sәpәla qoç)
نوعي جهيدن برّه يا قوچ را گويند كه در آن زمان با شادي و غرور و افشاندن خود، به پشت سر نگاه مي‌كند. سپمك (sәpmәk) = سپه‌له‌مك (sәpәlәmәk):
پراكنده كردن، افشاندن.
ريختن، ريخت و پاش كردن.
باريدن نم نم باران. سپمه (sәpmә)
عمل افشاندن، بذر افشاني. سپه‌گن (sәpәgәn)
آب پاش. سپه‌لَنْتي (sәpәlәnti)
قطرات بسيار ريز، ترشّحات و قطرات ريزي كه در هنگام بارندگي از چادر ترشّح و پخش شود. سپه‌لنمك (sәpәlәnmәk)
افشانده شدن.
ترشّح كردن قطرات ريز باران. سپيجي (sәpici)
افشاننده، بذرپاش. سپيلمك (sәpilmәk)
افشانده شدن.
پخش و پراكنده شدن. سپيلي (sәpili)
افشانده شده.
پراكنده و در هم ريخته شده. سپيم (sәpim)
ريختگي، پراكندگي، افشاندگي. سپينْتي (sәpinti)
ترشّح قطرات ريز باران

شپ : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
كف پاي شتر.
كف دست، كف دستي كه پهن و بزرگ باشد.
عمل كف زدن و تشويق كردن.
نام نقشي كه در گليم بافته مي‌شود. (← شاپ) شپَك (şәpәk)
كف زدن، تشويق كردن. شپَل (şәpәl)
كف پاي شتر يا كف پهن دست و پاي آدمي. شپ-و-شالتاق (şәp-o-şaltaq)
اخّاذي كردن. شپ وورماق (şәp vurmaq)
كف زدن و تشويق كردن

سپي : تورکجه فارسجا - قشقایی

(ف) سفيد، پوست سفيد و دبّاغي شده. سپي درّي (sәpi dәrri)
پوست سفيد شده، پوستي كه تازه دبّاغي شده باشد

سپَل : تورکجه فارسجا - قشقایی

: كف پاي شتر. (← شپ، شپَل)

شق : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
شقّه، قطعه، تكّه. شقّه (şәqqә)
شقّه، قطعه، تكّه. شقّه-شقّه (şәqqә-şәqqә)
قطعه قطعه، تكّه تكّه. شقّه‌له‌مك (şәqqәlәmәk)
شقّه كردن، بريدن و قطعه قطعه كردن