Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه فارسجا - قشقایی

تورکجه فارسجا - قشقایی
تيف : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
تف، آب دهان.
از اصوات تأسّف، تحقير و نفرين. تيف-نم (tıf-nәm)
نم نم آهستة باران. تيفيرجاق (tıfırcaq)
آب دهان. تيفيرماق (tıfırmaq)
تف كردن، آب دهان را پرتاب كردن

تيغ : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
تيغ سلماني، هر چيز تيز و برنده.
اشعّه، نور خورشيد.
نور چشم، ديد چشم. تيغه (tiğә)
تيغه، نوك تيز.
تيغة خورشيد. تيغ وئرمَك (tiğ vermәk)
طلوع كردن، دميدن

تيگير : تورکجه فارسجا - قشقایی

: تگرگ. (← تيغير)

تيغير : تورکجه فارسجا - قشقایی

= تيغيريق (tığırıq) = تيغيرْت (tığırt)
تگرگ، قطرات يخ بسته كه بر زمين مي افتند. (از واژة تقليدي تِق‌، تِق … درست شده است. ← تيق1)

تيگيرْتْمَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نشاندن، نصب كردن. (← تيك1، تيكيرتمك)

تيك : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
مو، تار مو. (← توک1)

تيك : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
ريشة مصدر «تيكمك» (دوختن)، بدوز. تيكان (tikan)
خار، تيغ درخت. (اوّلين نوع سوزن خيّاطي از تيغ درختان بوده است.) تيكانلى (tikanlı)
خاردار. تيكانليق (tikanlıq)
خارزار، خارستان. تيكديرمَك (tikdirmәk) = تيكديرْتْمك (tikdirtmәk)
دوزاندن، به وسيلة ديگري دوختن. تيكمَك (tikmәk)
دوختن، خيّاطي كردن. تيكمه (tikmә)
عمل دوخت و دوز.
وصله.
مدوز.
دكمه. تيكمه-تيكيش (tikmә-tikiş)
عمل دوختن، دوخت و دوز. تيكمه‌لي (tikmәli)
قابل دوخت، دوختني. تيكَن (tikәn)
دوزنده، خيّاط.
خار، تيغ درخت. (گلّه‌زن) تيكّه (tikkә)
قطعه‌اي كه در جايي دوخته شده، وصلة لباس.
قطعه، تكّه، پاره.
تكّه، لقمه. تيكّه-تيكّه (tikkә-tikkә)
تكّه تكّه، قطه قطعه. تيكّه‌لَنمَك (tikkәlәnmәk)
تكّه تكّه شدن، قطعه قطعه شدن.
دريده شدن، پاره شدن. تيكّه‌له‌مك (tikkәlәmәk)
قطعه قطعه كردن.
بريدن، پاره كردن. تيكيجي (tikici)
دوزنده. تيكيرْتْمك (tikirtmәk)
دوزانيدن، لباس را به خيّاط دادن.
نصب كردن، بر زمين فرو كردن و كوبيدن.
نشاندن نهال و امثال آن. تيكيرديلمَك (tikirdilmәk) = تيكيريلمَك (tikirilmәk)
نصب شدن، برپا شدن.
نشانده شدن، كاشته شدن نهال و امثال آن. تيكيريلي (tikirili)
بر پا شده، نصب شده.
نشانده شده، كاشته شده. تيكيش (tikiş)
عمل دوختن، دوخت و دوز.
محلّ دوخت، محلّ اتّصال. تيكيشديرمَك (tikişdirmәk)
به هم دوختن، به همديگر وصل كردن.
دوزاندن، به وسيلة ديگري دوختن. تيكيشلي (tikişli)
لباسي كه متناسب و زيبا دوخته شده، لباس مرغوب. تيكيك (tikik)
دوخته شده.
عمل دوخته شدن. تيكيلمَك (tikilmәk)
دوخته شدن.
نصب شدن، نشانده شدن. تيكيلمه (tikilmә)
نوع دوخت، عمل دوخت و دوز. تيكيلي (tikili)
دوخته شده. تيكيم (tikim)
طرز دوخت، شيوة دوخت و دوز. تيكينْتي (tikinti)
محلّ دوخت و دوز

تيل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
فعل امر از مصدر «ديلمك» (شكافتن، دريدن و پاره كردن) كه به تنهايي معمول نيست. تيلْلاق (tillaq)
فرج زن. (← ديل3، ديللاق) تيليت (tilit)
تريد، خلط نان در دوغ، شير و … تيليش (tiliş)
تريشه، تراشه، قطعه، تكّه.
قطعة طويلي كه از پارچه‌اي بريده شده باشد؛ با تلفّظهاي تيليشكه، تيليشْگه، تيليشه، تيليشيم و
هم بيان مي‌شود. تيليشكوْو (tilişkov)
رگبار، باران تند. (← تير، تيريشكوْو)

تيل : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
در لغت به معني دراز و بلند و بزرگ است؛ امّا به تنهايي كاربرد ندارد. تيلْكي (tilki)
روباه، جانور دم بلند. (در اصل تيل (بلند) + كي = کو (دُم) بوده است. ← تول، تولکو) تيلكي قوْو-قوْوو (ttilki qov-qovu)
عوعو روباه، آواي مستي روباه كه به اعتقاد گروهي باعث نزول باران مي‌گردد. تيله (tilә)
بزرگترين قاب در قاب بازي. (← توله و تير، تيره) تيلي (tili)
انگُلك، انگلكِ با انگشت. تيليله‌مك (tililәmәk) = تيلي وورماق (tili vurmaq)
انگلك كردن. تيلينگي (tilingi)
انگلكي، مورد تمسخر و استهزاء قرار گرفته

تيل : تورکجه فارسجا - قشقایی

= تيلّين (tıllın)
تنبل، دير جنب. تيليپ (tılıp)
تلپ، صداي افتادن چيزي

تيلْف : تورکجه فارسجا - قشقایی

: تفاله، تفالة چاي و امثال آن. (← توف، توفاو)

تيليك-ميليك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: به زور، به سختي

تيلينگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: يك قسمت از خوشة انگور كه داراي چندين دانة انگور باشد. تيلينگِ مئهيار (tilinge mehyar)
ميزان بودن معيار، تقريباً برابر بودن

تيلّه : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
دام، تلّه. (← تل1، تلّه و تئل، تئلّه)

تيلّه : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
تاوان، غرامت، جريمه

تيللاق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فرج زن، ناحية بظر، آلت تناسلي زنانه. (← ديل3، ديللاق)

تيلّين : تورکجه فارسجا - قشقایی

: پرخور شكم گنده، فربه و چاق

تيم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گروه مرتّب و منظّم، دستة ورزشكاران كه در يكي از فنون ورزشي كار كنند. تيماج (timac)
چرم، پوست دبّاغي شده، پوست تميز و مرتّب.
نظم و ترتيب، زينت و زيور. تيماج وئرمك (timac vermәk)
زينت دادن، آراستن. تيمار (timar)
آرايش، زينت و زيور.
سرپرستي و پرستاري. تيمارلاماك (timarlamak) = تيمار وئرمك (timar vermәk)
زينت دادن، آراستن.
تيمار كردن، سرپرستي كردن. تيماری (timarı)
تزيين شده، مزيّن گشته

تيمّ-و-تيرينگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
پُر و لبريز.
فربه و چاق

تيمتي : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
كوتوله، كوچولو.
بچّة پررو، جسور

اتيم-اوتوم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: تشريفات

تينْج : تورکجه فارسجا - قشقایی

= تينجه (tincә)
رشد جوانه، جوانه. تينج وورماق (tinc vurmaq) = تينجه وورماق (tincә vurmaq) = تينجه‌له‌مك (tincәlәmәk) = تينجيرله‌مك (tincirlәmәk)
جوانه زدن، رشد كردن

تينْج : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جوانة درخت، رشد كردن جوانه. تينج وورماق (tınc vurmaq) = تينجه وورماق (tıncә vurmaq) = تينجه‌له‌مك (tıncәlәmәk)
جوانه زدن

تينجيخماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: تشنه شدن، عطش كردن. (← تينجيخمك)

تينجيخمَك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: از خستگي و تشنگي بي حال شدن، نفس نفس زدن، عطش داشتن.
بي اشتها شدن در زمان گرسنگي