Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه فارسجا - قشقایی

تورکجه فارسجا - قشقایی
دومه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: دكمة درخت، برجستگي روي شاخة درخت. (← دوک، دوکمه)

دوم : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
نوك، دُم، دنباله. (به تنهايي رايج نيست.) دومتـو (dümtü) = دومتوک (dümtük)
نوك زننده، لوس، ننر، آنكه به هر جايي سر زند. دومـتـونْمَك (dümtünmәk)
در ازدحام مردم خود را به جلو كشاندن، از هر جايي سرك كشيدن و خود را به زور جا دادن. دومچـوك (dümçük)
نام بوته‌اي خاردار به شكل نيمكره با ريشة كوچك. دومدوک (dümdük)
نوك، منقار. (← ديمديك) دومسـوك (dümsük)
سقلمه، با مشت بر پهلوي كسي زدن. دومسـوكله‌مك (dümsüklәmәk)
سقلمه زدن. دومسـونْمَك (dümsünmәk)
به هر جايي سر زدن يا سرك كشيدن

دوم : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
صداي دوم دوم طبل و امثال آن. دومك (dümmәk)
دمبك، طبل كوچك

دومان : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
مه، ابر نزديك به زمين.
مجازاً گرد و غبار تيره رنگ. (اصل كلمه از
دود (از مصدر «دودماق» (گـرفتن و گرفته شدن) + مان (چيزي كه) = چيزي كه فرا گرفته است، تركيب شده.) دومانلى (dumanlı)
مه آلود.
غبار آلود. دومانليق (dumanlıq)
هواي مه آلود

دوْمبورغا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: طبل، نقاره. (← دوم2، دومبورغا)

دوم-دوز : تورکجه فارسجا - قشقایی

: كاملاً مسطّح، دشت مسطّح

دومّاغى : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سرما خوردگي. (فا) (ريشة كلمه از «دوْنگ» (سرد، سرما) و در تركي قديم «تومّاغو» نوشته شده است.)

دونـْدوک : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نوك، منقار. (← دوم، دومدوک و دؤن، دؤندوک) دوندوکله‌مك (dündüklәmәk)
منقار زدن، با منقار كوبيدن

دونْگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: دانگ، يك ششم از هر چيز

دونگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
دانگ، يك ششم از هر چيز

دونگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
بخت، شانس. (موصلو)

دونن : تورکجه فارسجا - قشقایی

= دوننگ (dünәng)
ديروز، روز گذشته. (← دؤن، دؤنن) دوننكي (dünәnki)
ديروزي، متعلّق به ديروز. دونن گئجه (dünәn gecә)
شب گذشته، ديشب. (در تركي قديم «تـون» به معني «شب» بوده است.)

دونيا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: دنيا، جهان. (← دوْن، دوْنگا)

دونيا روْسّام : تورکجه فارسجا - قشقایی

: دنيا رستم، نام طايفه‌اي از ايل كشكولي

دوپ-دوز : تورکجه فارسجا - قشقایی

= دوپّه دوز (düppә düz):
راست و درست، صاف و پوست كنده.
دشت، صحراي صاف

دور : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
دُر، جواهر، سنگ گـرانبها. دور دانا (dur dana)
دردانه، مرواريد يكتا

دور : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
فعل امر از مصدر «دورماق» (برخاستن، ايستادن) دوراخماق (duraxmaq)
ايستادن، توقّف كردن. دورار (durar)
قيام مي‌كند.
مقاوم، مقاومت كننده. دوراغان (durağan)
قيام كننده، زرنگ. دوراغان اوْغول تئزتر دورور. (آنكه زرنگ است، زودتر بلند مي‌شود.) دوراق (duraq)
ايستگاه، محل توقّف. دوراق وورماق (duraq vurmaq)
توقّف كردن، مكث كردن. دوراماز آغا (duramaz ağa)
تنبل.
آنكه نتواند سخن ديگران را تا آخر بشنود و در ميان سخن ديگران بدود.
آنكه در هر كاري دخالت كند. دوران (duran)
مقاوم.
قيام كننده. دور-اوْتور (dur-otur)
نشست و برخاست، معاشرت. دورتو (durtu)
دُرد، آنچه در ته ظروف مايعات مي‌ايستد. دورغان (dyrğan)
زود قيام كننده، زرنگ، فعّال، پر جست و خيز. دورغوتماق (durğutmaq) = دورغولْتْماق (durğultmaq) = دورغوزدورماق (durğuzdurmaq)
بلند كردن، ايستانيدن.
بيدار كردن. دورغولْماق (durğulmaq)
بلند شدن، برخاستن.
بيدار شدن. دورغون (durğun)
راكد، ايستاده. دورغون سو. (آب راكد)
تنبل، دير جنبنده. دورماق (durmaq)
ايستادن، قيام كردن.
ايستادن، توقّف كردن.
ايستادگي و مقاومت كردن.
بيدار شدن، از خواب برخاستن.
قرار گرفتن، مستقر شدن، راكد گشتن. دورّو (durru) = دورّی (durrı)
آب صاف و زلال كه راكد و ايستاده باشد.
روشن، پاك.
رقيق، آبكي. دوروخماق (duruxmaq)
مكث كردن، توقّف كردن.
به فكر فرو رفتن، مات و خيره شدن. دوروخسانماق (duruxsanmaq) = دوروقسانماق (duruqsanmaq)
مكث كردن، تأمّل كردن. دوروش (duruş)
نشست و برخاست، معاشرت، رفتار و مرام. دورّو قان (durru qan)
خون پاك، خون زلال.
مجازاً خون ريز، شرور و فتنه انگيز. دورّولْماك (durrulmak)
صاف، زلال و پاك شدن آب.
روشن شدن هوا.
رقيق و آبكي شدن. دورّولوق (durruluq)
صافي و زلالي.
تميزي و پاكي.
رقيق و آبكي بودن. دوروم (durum)
وضعيّت، كيفيّت و حالت.
طرز معاشرت و نشست و برخاست.
مقاومت و ايستادگي

دور : تورکجه فارسجا - قشقایی

فعل امر از مصدر «دورمك» (جمع كردن) دورمك (dürmәk)
لوله كردن و جمع كردن قالي و امثال آن، چيدن، پيچاندن.
جمع كردن و برداشتن.
مرتّب كردن.
چيدن گل و امثال آن. دورمه (dürmә)
عمل لوله كردن و پيچاندن.
عمل نظم و ترتيب.
غذا را به شكل ساندويچ در آوردن. دوروس (dürüs)
درست، مرتّب.
راست و حقيقت. دوروسلوك (dürüslük)
درستي، راستي. دورولمك (dürülmәk)
جمع شدن، لوله شدن قالي و امثال آن. دورولو (dürülü)
جمع شده، لوله شده، پيچيده شده.
مرتّب و منظّم. دوروم (dürüm)
عمل چيدن و جمع كردن.
لوله شده، پيچيده شده. دوروم قاق (dürüm qaq)
نان لوله شده، نان ساندويچي

دوراق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: غذايي مركّب از دوغ و انواع داروها و سبزيجات. (← جاجيق) دوراق اوْتو (duraq otu)
از گياهان و سبزيجات معطّر كوهستان

دورات : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام اسب «كور اوغلو» قهرمان افسانه‌اي تركان

دوره‌جك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: پايه، ستون. (← دير، ديره‌ك، ديره‌جك)

دورد : تورکجه فارسجا - قشقایی

: دُرد، رسوبات و ته نشينهاي مايعات. (ريشة كلمه از مصدر «دورماق» (ايستادن) است.)

دوردوم-دوردوم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: آواي كوبيده شدن، صداي طبل يا صداي پاي شناگر در هنگام شناگري

دوره‌ك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: ديرَك، ستون، پايه. (← تير و دير، ديره‌ك)

دورنا : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2)
نوعي بازي دسته جمعي كه طرفين مسابقه با قطعه طنابي همديگر را شلّاق مي‌زنند