Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه فارسجا - قشقایی

تورکجه فارسجا - قشقایی
هامّار : تورکجه فارسجا - قشقایی

: هموار، صاف، زمين صاف. هامّارجا (hammarca)
نسبتاً صاف، كمي هموار

هان : تورکجه فارسجا - قشقایی

: از علائم سئوال به معاني
چه؟ چه گفتي؟
كو؟ كجاست؟ (← ها) هاندا (handa)
در كدام طرف است؟ هاندان-هانا (handan-hana)
از كجا تا كجا؟
بعد از زمان يا مكاني طولاني. هانسى (hansı) = هانيسى (hanısı)
كدام يك؟ كدامشان؟ هانى بيري (hanı biri) = هانى بيريسي (hanı birisi)
كدام يك از آنها؟ هانى يان (hanı yan)
كدام طرف؟ كدام سو؟

هانا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نفس، نفس عميق، آه. (← هن، هنه)

هاناق-مازاق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: شوخي و مزاح

هانْگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
صداي عرعر الاغ.
شرور، آنكه شرارت و سر و صدا داشته باشد. هانگيرماق (hangırmaq)
عرعر كردن الاغ. هانگيريشماق (hangırışmaq)
عرعر كردن دسته جمعي الاغها

هانقيرماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: عرعر كردن الاغ. (← هانگ، هانگيرماق)

هانْقْسيرماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: عطسه كردن. (فا) (← آنسيرماق)

هاپ : تورکجه فارسجا - قشقایی

= هاپّ (happ)
صداي قاپيدن چيزي با دهان. (← هاب1) هاپازلاماق (hapazlamaq) = هاپيزلاماق (hapızlamaq)
حمله كردن ناگهاني سگ.
حركت كردن، فعاليت و تلاش كردن. هاپاق (hapaq)
خاكه قند و امثال آن كه در هنگام خوردن به دهان اندازند. هاپّ ائدمك (happ edmәk)
خوردن. (به زبان كودكانه)

هاپّيل : تورکجه فارسجا - قشقایی

: برجستگي، تاول و برآمدگي روي پوست بدن. (← آپّيل) هاپّيل-هوپّول (happıl-huppul)
گرد و برجسته.
چاق، چاق و چلّه

هاقّ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: عاق، نا فرمان، لجوج، متنفّر از پدر، مادر و اعضاي خانواده. هاقّ اوْلماك (haqq olmak)
بري شدن، نا فرمان شدن

هار : تورکجه فارسجا - قشقایی

(1)
سگ هار، مبتلا به بيماري هاري.
مجازاً به معني چابك و زرنگ. هار-و-توْر (har-o-tor)
شرور

هار : تورکجه فارسجا - قشقایی

(2) = هارّ (harr)
صداي غرّش، صداي سيل.
صداي عرعر الاغ. هارار (harar)
درّه، مسيل، محلّ غرّش آب. هارار داشـی (harar daşı)
سنگ صاف كف رودخانه و درّه. هاراي (haray)
فرياد، سر و صدا.
صداي سيلاب.
مصيبت و دردي كه با فرياد و سر و صدا توأم باشد.
سر و صدا كننده، اطرافيان و عوامل حاكم. كوْر اوْغلو هارايلاری. (اطرافيان كوْر اوْغلو) هارايچى (harayçı)
فريادرس، امدادگر. هارْت-هورْت (hart-hurt)
هارت و پورت، سر و صدا، داد و بيداد. هار-هار (har-har)
صداي رودخانه و سيلاب. هار-هارّاك (har-harrak)
آبشار. هارّ-و-هورّ (harr-o-hurr)
سر و صدا، صداي سيل. هارّی (harrı)
الاغ نر كه عرعر كند، نرّه خر. هارّيلاشماق (harrılaşmaq)
عرعر كردن دسته جمعي الاغها. هارّيلاماق (harrılamaq)
به گوش رسيدن صداي سيل.
عرعر كردن الاغ

حارام : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) حرام. حارام اولوك (haram ülük)
مغز حرام، نخاع. حارام تـوك (haram tük)
موي زهار. حارام خوْر (haram xor)
حرام خور، آنكه مال ديگري را به ناحق تصاحب كند. حارامزادا (haramzada)
حرام زاده، زنا زاده. حارامليق (haramlıq)
مال حرام، مال دزدي

هارانچى : تورکجه فارسجا - قشقایی

: ميانجيگر، واسطه. (← آر3، آرانچي) هارانچيليق (harançılıq)
ميانجيگري، وساطت

هار-هار : تورکجه فارسجا - قشقایی

= هار-هار داغى (har-har dağı)
كنايه از مكاني دور و نا معلوم. گروهي معتقدند كه هار هار نام كوه هرا در نزديكي درياي بالكان است و بعضيها هم بر اين باورند كه زادگاه زردشت در آن كوه بوده و به كوه قاف «هار-هار» گفته‌اند. به قول علّامه دهخدا «هار هار» نام شهري بوده در جنوب درياچة زره بار كردستان واقع در زاگرس كه در قرن 7 قبل از ميلاد در اورامان به وسيلة دولت آشور بنا شده است

هارّی : تورکجه فارسجا - قشقایی

: زنبور عسل. (← آرّی2)

هارخود : تورکجه فارسجا - قشقایی

: كمانه، چوب كماني شكل كه در مشك دوغ يا بافتن گليم از آن استفاده كنند. (← آرخود)

هاس : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
هن و هن، نفسهاي عميق.
خسته و كوفته، از ترس يا خستگي و تشنگي بي حال و كوفته شده. (← هس و اوْسانماق) هاساق (hasaq) = هاسيق (hasıq)
از تشنگي و خستگي بي حال شده. هاساقماك (hasaqmak) = هاسيقماق (hasıqmaq)
از خستگي و تشنگي بي حال و سست شدن. هاسيقديرماق (hasıqdırmaq)
به ستوه آوردن، خسته كردن

حاشا : تورکجه فارسجا - قشقایی

: حاشا، انكار. حاشالاماق (haşalamaq)
حاشا كردن، انكار كردن

حاصار : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) حصار، ديوار. حاصارلي (hasarlı)
محصور، داراي ديوار

هاشار : تورکجه فارسجا - قشقایی

: غير بشر، حيوان. (اصل كلمه «آشار» از ريشة «آشماق» به معني از افق كوه رد شدن و مجازاً از حد گذشتن شهوت.) پس هاشار يعني آنكه شهوت بر او غلبه كند، حيوان. (← هش، هشَر) هاشار-پاشار (haşar-paşar)
حيوان اهلي، دام.
آشفته در هم ريخته

هاشيملى : تورکجه فارسجا - قشقایی

: هاشملو، نام طايفه‌اي از ايل كشكولي

هاسّا : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
عصا، عصاي دست.
چوب بلند و ستبر به بلندي 2 الي 3 متر. (قره يارلو) (ريشة كلمه از مصدر آسماق يا آسيلماق (آويزان شدن) است. ← آس2، آسّا)

هات : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
خستگي فراوان بعد از تلاش زياد.
هيهات، مشكل.
لحظات نزديك. هات–هات (hat-hat)
هيهات، به سختي، محال.
لحظة فرا رسيدن مرگ. هاتين-هاتين (hatın-hatın)
هيهات، به سختي

هاتّيلاماق : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جهيدن. (← آتّيلاماق.)