Multilingual Turkish Dictionary

تورکجه فارسجا - قشقایی

تورکجه فارسجا - قشقایی
اهْري : تورکجه فارسجا - قشقایی

: اهرم، وسيله‌اي كه جهت بلند كردن اجسام سنگين به كار مي‌رود

هرَكه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: گيره، بريده‌اي از ساقه يا شاخة درخت كه دو شاخه است و براي استحكام ميخ چادرها به كار مي‌برند

هركَن : تورکجه فارسجا - قشقایی

: اين كلمه احتمالاً محرّف «ارگَن» تركي به معني مرد جوان و به سنّ بلوغ رسيده است. به اين ضرب المثل توجّه كنيد
هر نه نينگ بير هركَني وار اوْدونا گئدَنينگ اؤركني وار

حرَمي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
پردة حفاظ اعم از پارچه، گليم يا جاجيم و نوعي رختخواب پيچ.
نام نقشي در گليم

هرَنگ-هرَنگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نام يكي از بازيهاي دسته جمعي كودكان و نوجوانان

هرپه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: جو. (بول وئردي) (← آرپا)

هرَسَت : تورکجه فارسجا - قشقایی

= هرَسه (hәrәsә)
(ع)
محلّ نفس كشيدن، عرصه، جايگاه.
روز تنگي، روز نحس و نا ميمون و نا مبارك. سئرَم هرَسَتده گئدَنگ. (مي‌خواهم كه در روز نحس بروي.) هرَستدن چيخماق (hәrәsәtdәn çıxmaq)
عصباني شدن، از كوره در رفتن. هرَسه تنگ اوْلماق (hәrәsә tәng olmaq) = هرَسه كورّ اوْلماق (hәrәsә kurr olmaq)
عرصه تنگ شدن، احساس خفقان و نفس تنگي نمودن

هرز : تورکجه فارسجا - قشقایی

: اضافي، به درد مخور. (← هرج) هرز گئدمك (hәrz gedmәk)
بيهوده رفتن، هدر رفتن آب زراعت. هرزه (hәrzә)
هرزه، ياوه‌گو

هس : تورکجه فارسجا - قشقایی

= هسْك (hәsk)
صداي نفس نفس زدن. (← هاس) هس بَند (hәs bәnd)
نفس بند آمده، خسته و بي حال. هسَك (hәsәk)
نفس نفس زدن. هس-هس (hәs-hәs) = هسْك-هسْك (hәsk-hәsk)
نفسهاي متوالي و ممتد كه بر اثر فعاليت زياد كشيده مي‌شود.
آزمندي و طمع، حرص. هسك-هسكينن (hәsk-hәskinәn)
نفس زنان، در حال خستگي يا بيماري نفس زدن. هسْكيله‌مك (hәskilәmәk)
نفسهاي ممتد و عميق كشيدن. هسوايـی (hәsvayı)
بيمار رواني، خُل، گيج و پكر.
مشكوك و مردّد. هسّيگ (hәssig)
خسته و بي حال. هسّيگمك (hәssigmәk)
از خستگي يا تشنگي بي حال شدن

هش : تورکجه فارسجا - قشقایی

: = هشْت (hәşt)
كاملاً سير، حيواني كه بر اثر زياد خوردن نتواند حركت كند.
ميوة كامل و رسيده.
مات، حيران و سرگردان.
بحث و جدال، ستيزه، دعوا. هشار (hәşar)
حيوان، دام. (← هاشار) هشت دوشمك (hәşt düşmәk)
نزاع و جدال پيش آمدن. هشت قالماق (hәşt qalmaq)
مات و حيران ماندن. هشت-و-مشت (hәşt-o-mәşt)
بحث و جدال. هشتوار (hәştvar)
آشفته حال، حيران و پريشان. هشته (hәştә)
ميوة رسيده، زردآلويي كه ميوه و هستة شيرين داشته باشد. هشتيگمك (hәştigmәk)
كاملاً سير شدن، آرام و راحت شدن. هشَر (hәşәr)
لفظي است كه در مقابل بشر به كار برده مي‌شود، حيوان، آنكه رفتار حيواني داشته باشد. هشري (hәşәri)
حيوان صفت، آنكه شديداً به جنس مخالف تمايل نشان دهد. هشوار (hәşvar)
آشفته، مختلف و متفاوت

حشييه : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) حاشيه، لبه. حشييه‌لي (hәşiyәli)
داراي حاشيه، لبه دار

حسَن : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع)
از نامهاي پسران.
اصطلاح گونه‌اي است كه معمولاً به دوست و رفيق صميمي گفته مي‌شود. (← اسن) حسن آغالى (hәsәn ağalı) = حسن آغايى (hәsәn ağayı)
حسن آقايي، نام طايفه‌اي از ايل كشكولي بزرگ

حسرت : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) حسرت، آرزو، شوق و اشتياق. حسرت چكمك (hәsrәt çәkmәk)
حسرت كشيدن، آرزو كردن. حسرتلي (hәsrәtli)
حسرتمند، آرزومند

هشتَرخان : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بوقلمون

هته‌گر : تورکجه فارسجا - قشقایی

= هته‌گرّه (hәtәgәrrә)
تهديد، تشر. (← هد، هدَك و هده)

هتيك-هوتوک : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
لاغر و استخواني، لخت و بيچاره، افراد خانوادة فقير و تهيدست.
افراد لاابالي و نا منظّم. (← اتيك – اوتوک)

هتَل پورْت : تورکجه فارسجا - قشقایی

: راه دور. (← پتل پورت)

حتم : تورکجه فارسجا - قشقایی

: حتمي، حتماً، قطعاً. حتم ائدمك (hәtm edmәk)
ملزم كردن، فرمان قطعي دادن. حتمي (hәtmi)
حتمي، به طور حتم

هو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) به معني «او» كه تكيه كلام دراويش است. هو چكمك (hu çәkmәk)
«يا هو» گفتن دراويش.
ناليدن، زاريدن

هـو : تورکجه فارسجا - قشقایی

: صوت راندن يا فرا خواندن. هـوهه (hühә)
صوت تهديد و ممانعت افراد خاطي. هـوهه‌له‌مك (hühәlәmәk)
تهديد كردن، تشر زدن.
سر و صدا كردن، فرياد كردن

هوباب : تورکجه فارسجا - قشقایی

: چاق، چاق و چلّه. (ريشة كلمه «قوب» (خوب) است. ← هوْب، هوْباب)

هوج : تورکجه فارسجا - قشقایی

: صوت مخصوص خيزاندن، راندن يا دور كردن شتر. (← هوج) هوجاج (hucac)
نيم خيز شدن جهت قيام.
دور، با فاصله. هوجالاماق (hucalamaq)
تحريك كردن، ترغيب و تشويق كردن شتر براي حركت كردن و راه رفتن. هوجوم (hucum)
هجوم، حمله

هوچ : تورکجه فارسجا - قشقایی

= هوچّه (huççә)
صوت راندن گوسفندان يا شتران. (← هوج)

هـوج : تورکجه فارسجا - قشقایی

: صداي برانگيختن، صوت مخصوص براي راندن، تهديد، تحريك يا برخيزاندن شتر. هـوجَج (hücәc)
برخاستن و نيم خيز شدن.
دور، با فاصله. هـوجه‌له‌مك (hücәlәmәk)
به هيجان آوردن، تشويق و اصرار كردن.
به زور به كاري واداشتن. هـوجـوم (hücüm)
هجوم،

هود : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
نالة پرندگان يا جانوران وحشي در هنگام شب.
«هو» گفتن دراويش. (← هوت و هو) هود چكمك (hud çәkmәk) = هود وورماق (hud vurmaq)
ناليدن وحوش در هنگام شب.
«هو» كشيدن دراويش. هود-هود (hud-hud)
پرندة هدهد، شانه به سر