Multilingual Turkish Dictionary تورکجه فارسجا - قشقایی

هه‌يه‌ر : تورکجه فارسجا - قشقایی

: زين. (← هگر)

حظّ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: (ع) حظّ، لذّت. حظّ آپارماق (hәzz aparmaq) = حظّ ائدمك (hәzz edmәk)
لذّت بردن، كيف كردن

(1)
مخفّف «ايي» به معني بو، رايحه. (← ايي1) ايپار (ipar)
بو، رايحه.
بو و خاصيّت. ايس-ايپار يوْخو. (بو و خاصيتي ندارد.) ايلَتمَك (ilәtmәk)
بو دادن، بد بو كردن، گندانيدن.
مجازاً به معني خارج كردن باد معده. ايلَشمَك (ilәşmәk)
همديگر را بوييدن.
به صورت دسته جمعي بو كشيدن. ايلَنتي (ilәnti)
گنديدگي، بوي بد. ايلَنديرمَك (ilәndirmәk)
گندانيدن، بد بو كردن، فاسد كردن. ايلَنمَز (ilәnmәz)
آنچه كه بو نگيرد و نگندد. ايلَنمَك (ilәnmәk)
بو كردن، فاسد شدن.
بوييده شدن، عمل بوييدن انجام گرفتن. ايله‌مَك (ilәmәk)
بوييدن، بو كشيدن. ايله‌نيق (ilәniq) = ايله‌نيك (ilәnik)
بد بو، گنديده

ايب : تورکجه فارسجا - قشقایی

: نخ، بند. (← ايپ) ايبليك (iblik)
ريسمان

ايج : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بن فعلي مصدر «ايجمك» يا «اينجمك» (كوبيدن،له كردن) ايجَشمَك (icәşmәk)
با هم دعوا كردن، با هم دست و پنجه نرم كردن.
با هم مسابقه گذاشتن. (← اؤجشمك) ايجيمك (icimәk)
دلخور شدن، آزرده شدن

ايچ : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
فعل امر از «ايچمَك» (نوشيدن، به درون فرو بردن)
داخل، درون، اندرون.
امعاء و احشاء.
مغز، هسته.
باطن، درون، انديشه.
آستر. ايچ آلات (iç alat)
اندرون، امعاء و احشاء. ايچ ائدمَك (iç edmәk)
مغز كردن، كندن پوست تخمك، گردو، پسته و … و خوردن مغز آنها. ايچ-ايچي يئمك (iç içi yemәk)
اظطراب داشتن. ايچديرْتْمَك (içdirtmәk) = ايچديرمَك (içdirmәk)
نوشاندن، نوشانيدن، به اندرون فرستادن. ايچَرده (içәrdә)
داخل است، در اندرون است.
داخل، اندرون. ايچَرده كي (içәrdәki)
اندروني، داخلي. ايچره (içrә)
در ميان، در داخل. ايچَري (içәri)
داخل، اندرون. ايچ كؤينَگي (iç köynәgi)
در ظاهر به معني پيراهن اندروني و مجازاً به معني يار غار، صميمي‌ترين و نزديكترين شخص به انسان. ايچلَنمَك (içlәnmәk)
از درد درون به خود پيچيدن، از دل درد بر خود پيچيدن. ايچلي (içli)
مغز دار، هسته دار.
آستر دار، پارچة داراي آستر. ايچليك (içlik)
آنچه در درون چيزي ديگر قرار گيرد، ساقه‌هاي بعضي درختان مثل بادام كوهي يا بوته‌هاي نرم كه در داخل كؤله (آلونك مخصوص بزغاله‌ها و برّه‌ها) پهن شود تا جاي بزغاله‌ها و برّه‌ها نرم‌تر و گرم‌تر باشد. ايچمَك (içmәk)
نوشيدن.
آبياري شدن، سيراب شدن.
قسم خوردن، سوگند خوردن. ايچمه‌لي (içmәli)
نوشيدني، قابل شرب، نوشابه. ايچَن (içәn)
نوشنده، خورنده. ايچ وورماق (iç vurmaq)
از شدّت درد يا گرسنگي به خود پيچيدن.
نفس نفس زدن. ايچي اه‌يري (içi әyri) = ايچي دؤنوک (içi dönük)
كج انديش، بد باطن، حسود و متقلّب.
مزوّر و سيّاس، تودار. ايچيرْتْمَك (içirtmәk)
نوشاندن، نوشانيدن. ايچيرديلمَك (içirdilmәk)
نوشانده شدن، نوشانيده شدن. ايچيلمَك (içilmәk)
نوشيده شدن. ايچيم (içim)
نوشيدني.
جرعه، به اندازة يك بار نوشيدن.
نحوة نوشيدن. ايچين–ايچين (için-için)
پنهاني، اندروني، توي خودي. ايچيندَن دوتما (içindәn dutma)
بر گزيدن، بهترين را از داخل مجموعه‌اي انتخاب كردن. ايچينمَك (içinmәk)
از درد شكم به خود پيچيدن

ايچّ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: صوتي مخصوص جهت راندن و دفع گوسفند

ايجلاف : تورکجه فارسجا - قشقایی

:
اجلاف، ظريف، خوب و زيبا. (در مورد اشيا گفته مي‌شود.)
پست و فرومايه. (در مورد انسان گفته مي‌شود.)

ايچون : تورکجه فارسجا - قشقایی

= ايچي (içi) = ايچين (için)
برايِ، به خاطرِ، از جهتِ. (اصل كلمه «چـون» (براي) بوده كه در تركيب با كلماتي مانند
(نه = چه) به شكل (نه ‌چـون = نه ‌ايچين = نه ايچي، به معني چرا؟ به چه جهت؟) در آمده است.)

ايده : تورکجه فارسجا - قشقایی

: سنجد

ايدي : تورکجه فارسجا - قشقایی

: بود. (ماضي سوّم شخص مفرد بودن) حسن ائوده ايدي. (حسن در خانه بود.)

ايف : تورکجه فارسجا - قشقایی

: صداي فوت، آواي دميدن. ايفيرمك (ifirmәk)
دميدن، فوت كردن

ايفليج : تورکجه فارسجا - قشقایی

= ايفلينْج (iflinc)
افليج، فلج شده

ايفليك : تورکجه فارسجا - قشقایی

: كهنه، پوسيده، پاره پاره و نخ نخ شده. (اصل كلمه «ايپليك» به معني نخ) ايفليك–ايفليك (iflik-iflik) = ايفليم-ايفليم (iflim-iflim)
نخ نخ شده، كهنه و پوسيده، پاره پوره

ايگ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: دوك نخ ريسي. (← ايي2)

ايغ : تورکجه فارسجا - قشقایی

: فعل امر از مصدر «ايغمك» (جمع كردن) (← ييغ) ايغمَك (iğmәk)
جمع و جور كردن، چيدن و مرتّب كردن.
جمع كردن و برداشتن.
متّحد كردن. ايغمه (iğmә)
نحوة چيدن و مرتّب كردن. ايغيريق ()
مغرب، زمان تمام شدن روز. ايغيلمَك (iğilmәk)
جمع شدن، گرد هم آمدن.
جمع و متّحد شدن.
جمع شدن و برداشته شدن اشيا. ايغيلي (iğili) = ايغيناق (iğinaq)
جمع و جور