Multilingual Turkish Dictionary Arin Turkish Etimology Dictionary

ağac yığac. yeğəc. cığac. çıxac. (
< ağmaq. ağ + ac: ağan, ucalan nərsə.
çıxmaq. çıxac: çıxan, dikələn nərsə. ).
uzanan, qalxan nərsə.
sopa. dəğənək.
daraq. quruq (qurulmuş). qalı toxumaqda ağacdan qurulan dəsgaha deyilir.
bağ.
ağac tikmək: bağ salmaq.
( ölçü olaraq ). yol ölçüsü olan aralıq. altı kiləmetrə uzunluğunda olan aralıq. bir aralığki üç durağa, bölüyə bölünsə, ortadaki duraqdan biri çağırırsa, obiri ikisi eşidə bilər.
< ( t < > ğ ) < ataç atılmış oxun sürdüyü araya
ataç; deyilir. bir duraqdan, sağa sola atılan oxun getdiyi aralıq. (fərsəng (fars) < varsanq: varılmış aralıq, məsafə).
< ilkin oxlar ağacdan düzəldiyindən, atılan oxun sürdüyü aralıqda elə oxun düzəldiyi cinsin adın almışdır.
dirək. tirək (> derəxt (fars)). qıçırım. çağırım. uzaqlıq ölçusü. bağıraraq duyurabiləcək qədər uzaqta olan məsafə. yaxlaşıq bir kilometr.
ağac oyma: sadraç.
(< araç: aralıq. ). yol uzunluğu ölçəyi.
ağac. qapaq. qabaq. qavaq.
qara çam, şam ağacı: çox dayanıqlı, sağlam ağac çeşiti. qatran. qatıran. qartan. qatğan. qayran. qayğan.
göndəri. çubuq.
qarağac:qaray. qarac.
sırıq ağac.
yemiş yığmaq üçün sırıq ağac.
ağac parçası.
sovlan ağac: qolsuz budaqsız, yapraqsız ağac.
uc ağacı: qələmlik, çəliklik, iğdəlik kimi nələr düzəldilən ağac.
ağac qabığı: qaz. qas. qasuq. qadız. qasıq.
sırıqlıq ağac: uzun ağac. dirəklik ağac.
ərkəklik ayqıtı.
yol ölçüsü. fərsəx.
sarmaşıq: mandar. yörgənc. ağaclara sarılan, qurutan bir bitgi.
ağacın kökü: kök. damar. yıldız.
qaraqan: dağ ağaclarının bir çəşiti.
ağac qabuğu: qas. qaz. qasuq.
çağırmaq yolu ilə dəng aralıqdan oluşan yol aralığı. turşaq. çağrım. yol uzunluğu. fərsəng. kilometr.
başqa dillərdə: (qiş (sumer). qacca (sans). aqacca (sans)).
taxda. ormanlıq alan. ormanlıq bölgə.
qardaşqanı ağacı: bu ağacdan alınan saqqız. bundan otaçılıqda, boyaçılıqda işlənir.
ağac çeşiti: qaraqat.
ağac çeşiti: qartac. qaratac.
böyümədən yaşlanmış, qavruq (yaşca böyümüş, gövdəcə gəlişməmiş) ağac: qaraqoca.
avlu, bağ qırağlarına çit olaraq tikilən tikənli ağac: qaraçaltı. qaraçalıt.
barsız ağac: qaradal. böyük olubda heç bir yararı, faydası olmayan. səmərsiz.
saplıq ağac: qaradal. sağlam olduğu üçün balta kimi araclara sap yapılan ağac.
barsız ağacd: qaradal:
çirit (çəlik çomaq) oyununda ucu əğri ağac: çevgən. çovğan. çoğan. qarağı.
dövənlə boyunduruğu bağlayan böyük
;l;; biçimindəki ağac: qaraox qaravü.
noxuddan böyük yemişi yeyilən, çox sağlam odunlu ağac çeşiti: qaragöz.
sərt, əsnək odunlu, dayanıqlı bir ağac: qarağac. qarğac. qaraağac.
tarlalarda, ormanlarda görülən, qalın köklü, tikənli ağac: qarayantaq.
tikanlı bir ağac: qaraçalı.
yığınlı nərsəni, sapları dağıtmaqda işlənən çatallı ağac: qarağı.
ağacdan yemiş toplamaqda işlənən, ucu əğri soba, ağac: qarağı. gəlbəri.
ağacın qurumağa başlamış dalları: qaracaq.
ağaclarda, göyərtilərdə, çox sıcaqlıqdan olan pozuqluq, yanığ, qaralıq: qarayanıq.
ağacların gövdəsində çıxıb, yeyilə bilən göbələk çeşiti: qaraqulaq.
qara ardıc ağacı: qaraqurut.
salxım biçimli, ağacların üzərində bitən bitgi: qarağan.
qoyu qırmızı dallı, çiyələyə oxşar yemişli, qışın yapraqları tökülməyən ağac çeşiti: qaramış. qarayemiş.
uzun ağac: sırıq.
ağacdan yapılmış bir oyun: qarqarı.
ağacların üstündə görülən böcək, qurd quş yumurtası: qarqa duzu.
dalqaların qıyıya, dışa vurduğu, atdığı çör çöp, odun, ağac parçaları: qarqalaq.
ucu sivri dəmirli sırıq (uzun ağac): qarqa. qarqı. qarqu. qarquc. qarqıc. ərsin. əğsin.
qartal ağacı: od ağacı qoxulu ağac çeşiti.
neçə nərsəni birbiri üstə çapraz qoyub, onları birbirinə tutturmaq üçün, əninə, genişləməsinə çaxılan, çalınan uzun ağac, nərsə: qasdal. qapstaq.
ağacların üstündə olan kiriggə deyilən yapışqan öğə, maddə: qarınca balı. pişikbalı.
daşqa təkərin, qaval qasnağın doğuran, yay biçimində kəsilmiş ağacların hər biri: kəsək. qasaq.
çatıda atma kiriş olaraq işlənən qalın, yoğun yonulmuş ağac, dəmir: qalbas. qalas.
çox dallanıb budaqlanmayan bir meşə ağacı: qapur. qabur.- dalsız, budaqsız ağac: qabış. qabaş. budalac.
heyva ağacına oxşar bir ağac: gəlinyemişi.
özü özünə kəndiliyindən bitən əkin, ağac, bitgi: gəlinti. gələz. quduru. xuduru.
uzun, güdə doğranmış ağac: küp.- düşən ağaca, odunçu tapılar.
qalın dirək, ağac, təxdə: küp. küt. kot.
çürük ağac kökündə yetişən göbələk çeşiti: gəlinbarmağı.- portağalgillərdən gözəl qoxulu bir ağac: gəlingüldürən.- iri, yekə ağac: qabağac. qabanac. qabanquç. qarağac. qaban ağac.
kiçik ağac çeşiti: qadınduzluğu. sarıçalı.
qabığı soyulmuş quru ağac: ağbuynuz.
meşə ağacı çeşiti: ağcağan.
yaş ağacı, kökünə yaxın qabığın soymaqla qurumasına yol açmaq: axarlamaq. axarramaq. axarlatmaq.- qadıağacı: dayaq ağacı: qayığın ortasındaki, yelkənin dayandığı dirək.
qanağacı: zəqquq ağacı.
qarağac: qabanac. qabanquç. qaban ağac. qabağac. iri, yekə ağac.
qoxar ağac: ər ər ağacı.
şam ağacı: qabığıqalın. qalınqabıq.
tovlu, gürbüz, qayaqlı, dəvamlı ağac türü: güğağac. göğağac. gürağac.
yaşam ağacı, kötüyü: yaşam şəcərəsi.- yerə taxılan ağac: qadqıl. qaqqıl. sancaq.
bir ağacdan qoparılan, kəsilən çəlik, qələmə: qanırtmac. qanğırmac. qaqırmac. qaqırtmac. qaqrımac. qamırtmac.
yəhərin üstünə taxılan ağac arac: qaltuq. qaltaq. çaltaq.
döşəməlik uzun ağac: yollama dirək, kiriş.
kəllə kəlləyə qoyulan ağac, dirək: çərpə. kərxə. kəlkə. kəlpə. qarta. qarpa.
daş kimi bərk olan ağacın odunsu bölümü: daşav.- eşik ağacı: qapı sürgüsü.
yeni çıtdayan, yetişən ağac: çıtan. tingəc. tingic.- gül ağacı: çiçəkgil.
qaravaşdan xanım olmaz, çiçəkgildən, odun olmaz.
ağac çomaq, topaq, topuz, güpz, gürz, gürüz: tomaq. tommaq.
ağacdan düzəlmiş top: tomaq. tommaq.- ağac tingəsi: körpəç. fidan. qələmə. qələmə. tikmə. dikmə. tikmət. dikmət.
bir tikili ağacı olmamaq: malı mülkü olmamaq.
ulu ağac: dəvəgə. qarağac.- dəli ağac: çox yeyin böyüyən ağac.
dəmirağacı: sərt odunlu ağac.
ağacı qurd, kişini dərd yeyər.
ağacın qurdu içindən olur.
ağac, ağac içində böyüyür.
ağac balı: ağac kiriggəsi.
ağac dalı (yapaqı) ilə gürlər.
ağac dənizi: gen, gür ağaclı orman.
ağac basqı: ağac damqa, möhür: ağac üzərində nəisənin şəkli oyulub, kağaza, bezə basarkən ağacdakı şəkil ona köçrülür.
ağac yaş ikən, barlı ikən əğilir.
ağac olmaq: bir yerdə çox durmaq, çox bəklətilmək.
ağac çiləyi: böğürtgən. tümşək > təmeşg.
ağac qavunu: balah.
ağac diblərini qazaraq qabartmaq: boğaz açmaq.
bir tikili ağacı olmamaq: çox yoxsul.
ağacın gövdə, kökünü düz, dik, bütün olna bölümü: anakök.
ağaclarda olan düğün, boğun: boğaq. boğdaq. boğlaq. budaq.
ağacların qabığında süzən kəkiggə, saqqız kimi öğə: bal.
balta dəğməmiş ağac, odun, orman olamaz: sıxıntısız, inciksiz iş, kimsə yoxdur.- boş başaq dik durar, barlı ağac, əyər başın.
camaşır ağacı: paltar qısqacı.- çalılı, külə ağaclı orman: çalılıq.- çubuğağacı: dalları içi oyuq, sütlü olan, çubuqluğa əlverişli bitgi.- sırıq ağac: arda. uzun dəğənək, dirək.
uzun, yuvaq ağac: sərən.
yol üstü xətəri göstərmək üçün, qoyulan kötük, ağac: dikəl: kötələ. götələ. çötələ.
ağac xəstəliklərindən: şirnək. balsıra.
ağacın kökündən çıxan pürçük, sürgün: bic.
aşısız ağac: bic.
ağacı demə, yemişi de, üzünü demə, özünü de.- ağac çivi, mıx: qama. çapa.
ağac çivi: qataq. qadaq.- ağac qabığı: qapmıq. qaqmıq.
ağac oymaqda işlənən balta: ivgi.- ağac tomruğu, kündəsi: qotuq. qatıq. kötük.- ağac yarmada işlənən enli çəlik çalam, dələm, qələm: qama. çapa. qəmə.
ağacdan ağaca vurulan aşı, peyvət: qələmə aşı: qaqma aşı.
ağacları gəlişdirib, gəncləşdirmək üçün dalların budamaq: qavaqlamaq. qabaqlamaq. dallamaq.- ağacların gövdəsində cücərən qol budaq: qanat. çalat.- çam, şam ağacı çeşiti: qamalaq.
fındıq ağacı üzərində yaşayan dağ sıçan çeşiti: qaqırca.
hər ağacda bar olmaz, hər gələndən yar olmaz.- kavak ağacı: qaqama. qələmə.
quru ağac, taxda: qaqac. qaqdal. qaqdalay. qandalay. taqtay. taqatay.- neçə dirək təxdəni, yanyana birbirinə çiviləyib (mıxlayıb), tutturulmalarına yarar ağac parçası: qapur. qabur.- ortadan biçilən, kəsilən ağacın, bir yanı yaylı, münhəni olan iki bölüyün hər biri: qapaq. qabaq.- pişən çörəyi qaldırıb çevirən ağac, qol: qalaq

AĞACIN : Arin Turkish Etimology Dictionary

qabığın yeyib, qurumasına yol açan qurdcuq: qabıq böcəyi. qabıq qurdu.- meşə ağacı: qatağac.
akasya ağacı: qatırdırnağı.
yapıda, çardaqda ağırlığı çəkən, uzunlamasına qoyulan qalın ağac, dirək: qatır. çatır.- dişbudağ ağacı: qars.
ev, otaq, axır kimi yapılarda, bir atmanın, uzanan bir nərsənin yanlarına, eninə vurulan, taxılan, qoyulan ağac, təxdə: qaş.
boyunduruğun çubuğu, ağacı: çalqan. qalğan.
qətran ağacı: qamalaq.
orman ağaclarından olub, toxunuşu sərt, dayanıqlı, qolay parıldayan, qayın ağacına oxşar ağac: görgən.
görgən dirək.
görgən kərəstə.
görgən barmaqlıq.- ud ağac: öt ağac. qoxar.
ağac qağan: ağac dələn. ağacların qabuğun dimdikləyən, qarğada kiçik bir quş.
qumar ağacı: qırmızı boyalı bir çeşit ağac.
qızıl ağac: bir çeşit urman, meşə ağacı.
ağac özü. özkə.
ılqın ağacı: yılqın. ılqın.
kəsilmiş ağac. dirək. özəlliklə yassı kəsilmiş kiriş taxdalar: kərəstə (< kərmək).
tomrum ağaç: kütük. kötük. kündə.
ağac qaqan: ağac dələn: qaqası ilə ağac qabığına çalan quş.
yanğın ağac:geçgin odun.- gül ağaclarında olan bir böcək: xanım böcəyi: qırqımçı.
adaq, niyyət ağacı. qutsal ağac. böyük ağac. qarağac: kərəmit. qaramıt.
ağac pusi: saqqız. gigirgə.
bilək ağac: ocağın iki tərəfində yan duvarlara qoyulan taxda.
qara ağac: qatağaç.
aqac at: cocuqların sobadan yaptıqları oyuncaq at.
ağac atqa minmək: ölmək.
ağac atqa mindırmək: öldürmək.
ağac başmaq: əsgidən qafqas qızlarının giydiğı taxda ayaqqabı.
ağac yarqan ayü: çox güclü kişi.
ağac çüy: taqoz.
ağac əğəv: taxda qazımaq üçün yapılan əğə. raspa.
ağac qınçı: qorxuluq.
ağac işləvçü: ağac usta: əsgidən yanlız balta kullanaraq ev yapan usta. maranqoz.
ağac usta üysüz qalır. maranqoz evsiz qalır.- ağac kömür: odun kömürü.
ağacdan tükmə tükgən: bir iştə ustalığı olan. mahir. bəcərikli. əli hər işə yaxışan.
art ağac: dibciq.
bilək ağacla: əsgi qa evlərində ocağın yanında döşmədən bacaya doğru uzanan taxdalar.
börk ağac: qalpaq qalıbı.
buzov ağac: dəğnək. sopa.
çərkəs ağac: qara saban.
göy ağac: gürgən.
qöt ağac: dibciq.
mırışqı ağac: sərt taxda.
suv ağac: iki tərəfinə kova asaraq su daşımaq üçün kullanılan sırıq.
ağac alma: əkşi, kiçik bir tür yabanı alma.
ağac çavul: dağlarda fırtinanın qoparıb yığdığı ağac dalları.
ağac qalqıç: ağacqaqan.
ağac qalavur: orman qoruqçusu.
ağac kərtmə: yabanı armut.- ağac kişi: avçı.
ağac kişi: məsəl lərdə anlatılan orman devi.
ağac kişi: məsəllərdə ormanda yaşayan cin.
ağac kiştik: yabanı kəti.
ağac qoyan: səncab.
ağac qulaq: ağaclı dərə içi.
ağac mülk: orman işlətməsi.
ağac tavuğu:
ağacqaqan.
çalı xoruzu. yabanı xoruz.
ağac tonquz: yabanı domuz.
ağac tük: ağacların üzərində araya gələn mantarla yosun qarışımı bitgi.
boy. əndam. duruş.
yaş qıznı ağacın yaratıb, izindən tanq kəsək qaradi: dəliqanlı qızın əndamını bəğənib arxasından əpəycə baxdı.
netə. kiyfiyyət. netəlik. uçuznu ağacı osal bolur. ucuzun netəsi kötü olur

AQACA : Arin Turkish Etimology Dictionary

ağaca.
açıq. arı. ağımtıl.
birinə bağlı olmayaraq iş aparmaq. tək başına. öz başına. boş. başına.
ağaça. əkəçi. əkəçə. abla. böyük bacı. bəqim. bəyim. xanış. bibi. ayım.
böyük dədə.
aqaçə xanım: xatın

AQACALIQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

ağacalıq.
ağcalıq. ağalıq. şaydana. çaypulu. işçiyə üstəlik verilən pul.
alınan puldan artıq iş görmək. qulluğ vermək. müfdə iş görmək.
oğlanlığın (oğlan tərəfindən) gəlinin qardaşına verilən paltar

AQACAT : Arin Turkish Etimology Dictionary

ağacat. tabut

AQACAYAQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

ağac ayaq. daştaban. yorulmaq bilməyən. hərəkətli. dayanıqlı. muqavim

AQACCIQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

ağaccıq.
yeni yetişən ağaccıq: fidan. qələmə. tingə. körpəç.
dənizli, sulu yerləri örtən bodur (külə, topul) ağaccıq: qaran.
qalın, sağlam ağaccıq: qaramış. qarayemiş. taflan.
kümə çiçəkli süs ağaccığı: qartopu. qartop. qartoğu. qartoq

AQACƏ : Arin Turkish Etimology Dictionary

ağacə. ağaçə. ağa əçə. xanım

AQACIQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

ağacıq. kiçik ağa. balağa

AQACQAQAN : Arin Turkish Etimology Dictionary

ağacqaqan. ağac tavuğu. qaqlı. qallı. çotanıq

AQACLAMA : Arin Turkish Etimology Dictionary

axaclama.
axtırma. arx açmaq. arxlama. axıtma. çeşmələmə. kanallama.
axtırma