Multilingual Turkish Dictionary

Arin Turkish Etimology Dictionary

Arin Turkish Etimology Dictionary
YAPIŞAN : Arin Turkish Etimology Dictionary

yanaşan, yapışan iki nərsənin arasındaki açıqlığı qapamaq üçün qoyulan incə şırıq parça: qonta. qonda

YAPIŞAN : Arin Turkish Etimology Dictionary

ısın. ısı. xoş. gözəl

YAPIŞAR : Arin Turkish Etimology Dictionary

dil ətdəndir, nəyə vursan yapışar

YAPYAR : Arin Turkish Etimology Dictionary

abyar. kömək. yardım. vasitə.
abyarsız varmaq olurmu.
abyarın qırılsın

YAPYASSI : Arin Turkish Etimology Dictionary

yamyassı

YAPZAL : Arin Turkish Etimology Dictionary

vəsayil. əbzar.
arac, yapzal, əbzar qoyulan qutu, yer. yapdilab. yapdolab

YAR : Arin Turkish Etimology Dictionary

yar qara: hay küy. yarğu.
yar yamaç:. yarqan yamaç. dik çuxur. çala çuxur. eniş yokuş. atar tutar. tutsal.- yar yoldaş: qur. əqran. əmsal

YAR : Arin Turkish Etimology Dictionary

qar. kar yarar. qazanc. fayda.
var vara yatır, yar yara.- quyu dibi daşıl olur, öksüz gözü yaşıl olur, ata ana qoxulu, yar qoxusu başıl olur. (daşıl: daşlı. yaşıl: yaşlı. başıl: başlı. üstün).
gəlişigözəl yar olmaz biçilsə don, dar olmaz. (gəlişigözəl: rasgələ. hərgələ).
hər ağacda bar olmaz, hər gələndən yar olmaz.- qamu yar: qamu qol: imdadgərane ectimai. imdadgər. imdadgəran. mədədkar

YAR : Arin Turkish Etimology Dictionary

( < yarmaq). açıq. uçurum. uçut. uçurumlu qaya. dərə. dik bayır. yarlav. upkın. şınğırav. yarqan.
< ar. araçı: yaraçı. yarqıç. yarı. yardım. yarıq. quran. əş. dəngəş. yaraşıq. yaqaşıq. yanaşıq. əkəşik. əkşik. yan.
yar yoldaş: yan yoldaş.
yetin. yönəti. baxar. bağar. dəzqin. idarə. organizasyon.
dümdüz. doğru.
yar çıpı: düz tikiş.
yar sır: bir düz cızıq çək.
( c < > y ). car.
təpər. tərəf. yan.
mən yar: mən car. mən tərəf.
ol yar: ol car: o yana.
kəz. dəfə.
bu yar: bu car: bu dəfə.
(yarı)
uçurum. dik bayır.
tənzim. tərtip. orqanizasyon.
< > (yır. car. çar. cır. çır).
yan. yar yoldaş: yan yoldaş.
yarı. qismət. buyruq.
sən verməzsəndə tanrıdan yardı bizə.
ışık. açıq. ıçxık. gəlir. fayda. dəğər. yarar.
car. qaya. daş qaya. dağ. uçurum.
açıq. suyun açtığı oyduğu yer. yarılmış. uçurum. yırtıq. dərə.
dəvəyə minib yara pusma.
bu çayın qırağı kəndlan yarlarıdır.
yar yıkılırsa tozar.
icazə. keçər. keçit. salı.
yarlıq. icazə. keçər. keçit. salı.
yar uçduğu gün tozar: sal qayalar (dağlar) uçduğunda tozqalar (toz qalar. toz qoparır).
yar yıxmaq: birinin üstünə uçurum endirmək. birini uçurum altına qoymaq.
yar qara: yarçu

YAR : Arin Turkish Etimology Dictionary

yar. car.
bozaq.
onun yarı axdı.
lüab.
car. cay. yarıq. ara. çağ. zaman.
yaran. yarqan. çuxurdan.
yarı. kar. ası. asıq. fayda.
yarmaz: yaramaz: faydasız.
yatut. yətut. yetut. yədək. kömək.
salya.
yar. suların açtığı uçurum.
yarıq. uçurum. vərtə. girdab.
yarlıq. keçər. keçit. icazə. salı.
yardan atlatmaq: bəlayə düşürmək. qəzaya salmaq.
yardan uçmaq: aldanıb bəlayə düşmək.
yar yıxıntısı: yoldaş bəlası, ziyanı.- yar qaşı: hoğuz, çay yanı.
yar yoldaş

YAR : Arin Turkish Etimology Dictionary

yarıq. car. e;lan

YARA : Arin Turkish Etimology Dictionary

göynüq. göynək. göynü.
qərh(ərəb). qırıq.
yarıq. iz.
bərə.
çaqma. çaqmaca.
kəsik.
yarar. çara. çıxar.
çara, yara, çıxar axdarmaçılıq: çaraçılıq. (# çalaçılıq: cola, tələ, duzaq qurmaçılıq).
çara.
çara yara axdarıb, dolaşıb durmaq: yollara düşmək.
vurqun.
yarıq. çalıq. çalaq. kərgit. kərik. kəric.- dərinə işləyən dolama, çiban, yara: ətyaran.
könül yarası: könül bulqası. könül bəlası. dərin üzüntü içində bıraxan acı. sevgilik, seviklik, eşq sıxıntısı, üzüntüsü, yükü, dərdi.
könül yarası: sevgi. eşq.
sevgini sevən yaradır, sevgini sevməmək
; yara
;dır.
əldə üzdə çıxan sarı yaralara sürülən bir ot, dərman: qazan qarası.
sevgi yara bitirir, baş itirir.
yaranın uc bölümü: göz.
yaralarım göz göz oldu.
dağlama sonucu araya çıxan yara, yarıq, iz: döğün. döğmə.- azımış yara: bıcılqan.
irinli, qızamıq, iltihablı yara: bıcılqan.
cızmaqdan oluşan yara: çizinti. sıyrıq.
dil yarası: sözdən könül qırıqlığı.
üzdən yara: bərə. çarpıq. çürük. kövrük. əzik. sıyrıq.
yara bağlamaq: bəxyələmək. yamlamaq > yəmləmək > əmləmək (< yamamaq). pansmanlamaq.
yara bağlatmaq: yəmlətmək < yamlatmaq > əmlətmək (< yamamaq). bəxyələtmək. pansmanlatmaq.
yara bərə içində: avara.
heyvanlarda, insanlarda ayağ altında oluşan irinli yara: qaradaban.
heyvanların taxıları (nalları) düşərək, ayağ altları yara olmaq: qaradaban olmaq.
qarında oluşan yara: qarqı. qarıq. carqı. carıq. zəxmi mə;də.
acışan yaram olsun, acılan kimsəm yox.
barmaqın yarası toxdadı, yalnız qaq qaldı.
yara izi: qadaq. qacaq.- yara qasığı, qabığı: çözmək. qapcıq.
yara üzündə oluşan qabıq: qaqmıq. qaqmaq. qaqam. qaqım. qamqaq. qarmaq. qartmaq. qatmaq. qatşaq. qartşaq. qağşaq. qarsıq. qatsıq. qasıq. çözmək.
yaranın sudur edib şişməsi: qanqıramaq. qonqıramaq. qonqıraya çevirmək. qonqıranlaşmaq

YARA : Arin Turkish Etimology Dictionary

çara. (yara sözündə iki qarşıt anlam var:
bütünlüyün yarılması, incinməsəi, əzilməsi.
bir bütünün, bağlının açılması, yaraq, ışıq bulması. )
< yarıq: oyuq. kövüş. deşik. çatdaq < yarmaq < yaralamaq.
( y < > p ) para.
urğun.
yəhər urğunu.
yara (fars) < yaraq. yarqa. güc. zor quvvət.
top yarqası söz yarqası.
kəsəl. baş.
bütün. tamam.
yara doğru: lap doğru.
yara gün: bütün gün.
yara kişi: tam kişi.
bərç. cıza.
çıbay. çapuq. cırıq. yarıq. xınc. qınc.
üzək. dənizin səsi.
açıl nərsə. çala. tutuşdur: ( yaraq: bir
yarıqdan; çıxmağın aracı)
çala: cola. oyuq. tutuşdur: ( çara. çaraq: bu çaladan; çıxmaq aracı).
didik. dərd. titik. didik. acı. acıma. ağrı.
qart. baş.
yarar. şayistə. cayiz. münasib.
yaranın bətərləşməsi, şişməsi, kötüləşməsi: azmaq.
yaram azdı. 1 qırqa.
akıla qırğa: yayılıb genişlənən yara.- yara izi: dartıq.
yara uçmaq: yarada uçmaq. uçuruma düşmək. yuvarlanmaq. dərəyə düşmək.- yaranın bağı: boğaq. bağ. pansıman.- yara bərə: qasmıq. qurum. yanığ.
yara qabuğu: qotur. qasığ

YARAB : Arin Turkish Etimology Dictionary

yırıq. arab. üyə. üzv

YARABA : Arin Turkish Etimology Dictionary

pürüz. mıncıq. sallab olub taxılan bəzəklər

YARABET : Arin Turkish Etimology Dictionary

çarabet. geniş yüzlü. tombul üzli

YARAC : Arin Turkish Etimology Dictionary

(pis işlərdən uzaq gəzdirici söz.). yarat. yarıt. yartıc. yağıt. yaxtı. yantar. yantarı. öğüt. qıt. pay. göz. əkic. bəllic. bəllək. uyut. uyuc. uyac. uyacıt. oyac. oyacıt. nəsihət. pənd. moizə. ibrət.
kanal. aralıq. ıslatıcı. ıslac. vasitə.
yaraq. arac.
kütlə savıc yaraq ( yarac, arac): vəsayili irtibati cəmi;.
çarac. qarac. farac. barac. varac. arac. aralıq. gərəç. əl. vasitə.
nəyin əli ilə bunu yapdız.
bir əl tapmadıq, gec qaldıq

YARAC : Arin Turkish Etimology Dictionary

qural. arac. vasitə

YARACQA : Arin Turkish Etimology Dictionary

yarcaq. yaraclıq. qaraclıq. qaracqa. qarcaq. aylıq. maaş

YARACLA : Arin Turkish Etimology Dictionary

kanalla. aralıqla. aralçılıqla. vasitəylə

YARACLI : Arin Turkish Etimology Dictionary

yaranlı. yaranclı. yararlı. yarılş. göyçək. işləkli. işləgil. istifadəli. yaraşlı. sağılı. sağıclı. sağışlı. sağınclı. qazanclı. qazaşlı. olumlu. olmul. tutarlı. asılı. sütlü. bəhrəli. faydalı

YARACLIQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

yaracqa. yarcaq. qaraclıq. qaracqa. qarcaq. aylıq. maaş

YARAÇI : Arin Turkish Etimology Dictionary

yararçı. çaraçı. çıxarçı. otaçı. nəcat verən.
çara, yara, çıxar axdarmaçılıq: çaraçılıq. (# çalaçılıq: cola, tələ, duzaq qurmaçılıq)

YARAQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

çaraq (> çıraq).
yaxdan. ışıqladan. yaran. aydınladan. aytan. açan.
yol atası. bağçı. sapçı. ipçi. qıcırçı. qılavuz. öndər. yöndər. yol atası. mürşid. pir.
paylayan.
donatım. donatı. vəsayil. donanım. quşanacaq. ləvazim. məlzəmə. döşəmə. ədəvat. cihaz.
qor. ğor. vuruş qoşun yarağı.
silah. atırım. navar. yorqa at. cübbə. qor.
yarlı yaraq: hazir yaraq.
ərkəklik ayqıtı: çürük. çöp. çüv. köv ( < çov. kov: oyuq. boş).
çirağ. yardam. yardımçı. qol.
qarşılıqsız yaraq, yardım, yaranlıq: uğur. çirağ. xeyir.
ərkəklik gərəyi. qamış. kavmış (< kav: boş).
hazırlıq.
yol yarağı: yol hazırlığı.
yarac. arac.
kütlə savıc yaraq ( yarac, arac): vəsayili irtibati cəmi;.
yarqı.
yarqı. yarqa. yaran. yırtan. cırtan. silah. əsləhə.
yasa. yasay. yasamişi. qoynı. qoynu. qoni. qoylı. qoylu. onar. yonar. yolay. salıt. salt. sıra. seri. dizik. düzük. düzək. dizək. dizəm. düzəm. dizən. düzən. dizin. düzün. düz. düzgün. dizi. düzü. diziş. düzüş. dizgə. düzgə. dizgi. düzgü. dizgin. düzgün. dəngə. dərəc. dərcə. dəri. dərik. sıra. seri. cərgə. çəki. qada. qayda. qatar. doğru. inzibat. kilas. intizam. nəsəq. nəzm. nizam. tənzim. tərtib. (taxı. uğur. arayış. biçik. biçim. biti. qılıq. uyuş. yapım. saxt. ).
döğüş yaraqların çalpılış səsi: qaqış. qağış. qağıştı.
gecə yaraqlı, gündüz papaqlı: görünməsinə qarşı, qara işlər çevirən, qılan kimsə.
yaraqdan iyi arxadaş yox, kötü yoldaş yox.
açıldığında, tikələrə parçalanan, bölünən, odlu yaraq: xumbara. xumpara. qumpara.
bir para yekəbaş heyvanların ərkəklik yaraqından, dərisindən yapılan qırbac, şallaq: çağun. çavun.
dalyaraq:
çəkilmiş qılınc.
abdal. bacarıqsız.
ərkəklik yaraqı: cük

YARAQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

caraq.
(edmək. edinmək. eyləmək. görmək. düzmək. tutmaq. qılmaq. yimək): düzənləmək. hazırlanmaq).
silah. saz. zireh. qalxan. çara. dərman. vəsilə.
idmanlı at. yaraqlı at. yorqa.
fürsət. imkan.
yaq. hazır.
yaraqlanacaq. müstarah.
yarar. fayda. faydalı. yararlı.
silah. zireh. qalxan.
avşın. avqar. ovamaq ayqıtı. qılınc. salum. silah. pusat. sipər.
fürsət. imkan. sıra. hazırlık. silah. tüfəh. güc. incə. arığ.
firsət. imkan. tav.
yarıq. gədik.
qapı. mahana. vəsilə.
öz işi üçün bir qapı axdarır.
qapı yapmadan evə girmək: çox tələsik iş aparmaq.
hər evin qapısı var, hər işin aracı.
odlu yaraqı boşaltmaq: sıqmaq. sıxmaq.- tapancanı sıxdı.
qılınc. qoşaq. qorlaq. qur. qoşu. əsləhə. sarıq. salıq. silah.
cübbə, qalxan kimi dəmir yaraq: qağış.
yarqa ( > yara (fars)). güc. zor quvvət.
yat yaraq. ləvazim. mühümmat.
dal yaraq: iti. kəsgin. heç bir nəyə baxmadan davranan.
gərək. lazim.
savut. silah.
söz savutdan güclü: söz silahtan güclüdür.
cılız. incə. yumuşaq.
caraqan. yaraqan. iyi. gözəl. netəli.
çomay. sik. ərkək cinsəl orqanı.
lazim. gərək.
qoran. quran. əsləhə. sipər. savar. zireh. yupçın. upçən. (yup. yap. örtən, qoruyan nərsə).
asıq. uyqun. faydalı. müfid. münasib.
yaraq görmək: işini görmək. hazırlanmaq.
yaraq, silahla dürtmək: suğalamaq. bizləmək. sobalamaq. sancmaq. saşmaq.- yaraq olmaq: hazırlıq yapmaq. yaraq oldu kefə başladılar. qəm qussənin quşun daşladılar.
yaraq yasaq: cəng araçları: yaraq yasaq taxınmaq: müsəlləh olmaq.- qarabaşa yarağ eylə.
birinin yarağın dağıdmaq: hər nərsənin əlindən almaq.
döyüşə yaraqlanmaq zamanı çatdı.
durub etdi yaruqluq yol yarağın.
işizin yarağın görün qafil olmayın.
yaraqsız: aciz.
gcənin yarağın görmək gərək.
toy üçün yarağ görmüsüzmü.
yarağa yapışmaq: silahlanmaq.
yaraqlı oldur kim, duyur, elinin səsin.
yarar yarğı olmamaq: gərəyi qədər olmamaq.
yol ərinə gərəkdir, yol yarağı. yaraqlı oldur kim. duyur elinin səsin.
ansızın tutar ölüm, verməz yaraq (fürsət).
baxtın yarağın qılıb, baxtıva bax.
bütünlü bəylərə saldı ulağı.
ayıtdı cəng üçün qılın yarağı.
çevrəndə duraqınacan yaraq yiqil.
durdular düzdülər yaraq \\ ey könül gəl olmaqıl haqdan ıraq.
təndə (donda) canım var ikən eylə yaraq.
hidyələr yaraqlayıb. istəyinə yaramış.
olduğundan yaraqlanmış iş üçün araclar yaraqlansın.
yaraqlar geyinsin.
kimisi düğünə, kimisi ölümə yaraqlanır.
qurun qurdular, yaraq düzdülər.
düğün çaldılar.
ölkəni yaraqlayın, irəlilətmək üçün. ömür yoldu.
yaraqlanıp o yolu gözləmək gərək.
tamaha yaraqlanmış.
eldən yarıqlanmış, türk demədən qılan yaraq.
yalandı yalaqdı, qurduğun yaraq.
yarağın görməyən axmaxdır erkən.
qışı göy (bitgi) üzrə qışlamaz bilirkən, yarağın görüb işizi yapın.
yarağın qılan, otraqın qılar.
yarağınızda olun.- yaraq edip durdu gedə, inanmadan çatanmasan, oğul hələ.
yaraq qurşanmaq: silahlanmaq. silah taxınmaq.
yazın uçmaq, qışın tamu, bilirsənmi yarağın gör.
yol igən (çox) ıraq, erkəndən yaraq.
yaranmış, pişgin, yaranmış yaraq. ılqar edərək. sıkıştıraraq pişmiş qaracıyər at.- yaraq, silah yeri: qarçın.- yat yarağ: silah o mühümmat.
yarağlı yarağın görmək: hər kəs öz işini görüb yerinə gətirmək