Multilingual Turkish Dictionary

Arin Turkish Etimology Dictionary

Arin Turkish Etimology Dictionary
BOTUT : Arin Turkish Etimology Dictionary

odut. ərməğan. cehiz

BOY : Arin Turkish Etimology Dictionary

bir arpa dəğiş (qədər) boyu var, harda olsan sözü var.
boydan baş: bitik. bütük. bütün. bitin. dolu. kəmsiz. yetgin. tükəl. tutuş. kəmallı. mükəmməl. kamil.- nərsəni, kimsəni qarşılamaq üçün yol boyu düzülmək: qaşşaq durmaq. qarşaq durmaq

BOY : Arin Turkish Etimology Dictionary

( y z d ) bod. boz.
ulus. el. qəbilə.
qohum. əşirət.
yeyilən bir ot. poy otu.
sın. bos.
boylu boslu: sınlı:- boylu sınlı kişi: uzun boylu, heykəlli kişi.
turum. durum. uzunluq.
boyut. turq. ucalıq.
boy kim: elin nə. haralısan.
orta boylu, çiğinli döşlü. büktəl.
şö;bə.
sıra. silsilə.
uca. ucalıq.
boyunq. qədd. qamət. büküm. çalım. çəlim. əndam.
boy (bax > bodun). budun. bozun. boyun. boyluq. tuy. tuz. el. xalq. millət. qovm. kütlə.
boyu tüpi ər: külə ər.
ertəki. ertək. hikayə. nağıl.
uruy. uruq. qəbilə. izqil. soy. döl. nəsil. quşaq. qısa boylu. alaşa. alçaq. yüksək olmayan. quma. soy. sinif. qəbilə.
uruq. uyruq. oymaqlar birliği.
boy boylamaq: birkimsənin soyun sopunu sayaraq öğmək: soy söyləmək.
əndam.
gövdə. bədən. vicud. əndam.
bütün boyum salmaqlayıb: bütün bədənim ağrır.
boy bos. boylu boslu.
boy buxun: boy bos. boy otu: şənbəllə.
boy bos: boy buxun. əndam.
boy göstərən: salun. jest. ədalı. salunlı.
qol. ayrıq.
boy başı: boy bəyi.
boy başqanı: boyalmış. bəy.
ölçü. dərəcə. ayar.
öz boyuva görə danış. boysuz çəksiz sözlər demək.
batım. batma boyu. dərinlik. ümq.
ertəki. nağıl. hikayət. bir qonuda danışmaq. bir sözün boyunca, üzərə, üstündə danışmaq.
hamilə. şiş. qabar. kəpər.
uzunluq. yüksəklik. qıraq. qıyı. sahil.
çay boyu.
yol boyu.
dəniz boyu.
uzunluq. qıraq.
zaman. sürəsincə.
yıl boyu.
ömür boyu.
boya. rəng.
yataq.
uzunluq. tul.
yüksəklik. ucalıq. irtifa;.
ağacın boyu.
qədd. boy.
uyqun uzunluq.
qadının gözəlliyi boyundanda asılıdır.
böyüklük.
malların hamısı bir boydadır.
bir elin oymaqlarının bəhəri.
boy bəyi.
uzaq. qıraq. bəid.
boyu uzaq yer.
bos. boy ipliyi. boyluq. əriş. tar. dal. uruq. vuruq. ırıq. ılıq. ilik. bölük. şö;bə. iriş. əriş. uzunluq. muxalif.
sizə boy güclər. (# ən: muvafiq).
ən boy səslər toplusu.
boy demək: muxalifəçilik edmək.
xudpəsd.
təbrizlilər çox boydular.
boy atmaq: uzanmaq.
boylu boslu gənc: incə, uzun boylu, uyqun boylu.
dalyan kimi.
dalyan kimi qız.
çox uzun boylu olan kimsə: dallaq. sırıq.
dal boylum: uzun boylum.
qısa boylu, tıqnaz, topac olan: top topuz.
boy almaq: boyun almaq. tam boyunu tapmaq. gərəklidək uzanmaq. boyun ölçmək.
boyu uzun günlər.
boyun ölçüsünü almaq: çəkin həddin bilmək.
boy bos: qəd o qamət.
boy boy: dəğişik ölçüdə olanlar.
boy boy kişilər.
boy boy ağaclar.
əninə boyuna: əni qoni: ənği qoni: çoxdan çox.
oyandığımda, əni qoni gün yayılmışdı.
bu gün əni qonuna soyuqdu.
boy atmaq: gəlişmək. yetişmək. böyümək. sivirmək. uzamaq. incə uzun olmaq.
bu cocuq bərk sivirdi.
gəlişmiş ağac.
boy qazandırmaq: boylamaq. uzatmaq.
boy qazanmaq: boylaşmaq. boylanmaq. uzamaq.
boyca: boyna: boyunca. boydan.
tarlayı boyca ölçmək.
boyca oğlan: yetişmiş, yetgin, boyun almış oğlan.
boyca ürəyin basmaq: güclə, ürəkdən söz vermək.
boy çəkmək: boy sürmək: boylanmaq. uzanmaq. ucalmaq.
boy göstərmək: çıxar, ləyaqət göstərmək.
boy vermək: kişi boyunda dərinliyində olan.
bir bucuq kişi boyu: bir kişinin yarım boyu.
boyuna ölçmək: boylamaq.
boydan boya, başdan başa gedmək. bir boya gedmək, uzanmaq. boylamaq.
boy başığa: əyin başına.
boy boy: boyça boyça. dərəcə dərəcə. boyda dəğişik.
boy boy: boyda dəğişik: boyça boyça. dərəcə dərəcə.
yüksək boylu: soba. uca. daylaq.
qısa boylu: qıdır. bodur.
sırıq kimi uzun boylu: ulluqay. iri yapılı. dev anası.
boylu boslu: ösümlü.
boy duva: cin çarpmasından qoruması amacıyla cocuqların beşiğinə taxılan musqa.
qısa boylu: ösümsüz. bodur.
saç boyası: qaşlavuş.
sırıq kimi uzun boylu: saldır. şaldir.
uzun boylu: örikinə. uzun.
uzun boylu: qıla. sırıq.
boy bermək: uymaq. təslim olmaq.
boylu boslu: qaramlı. əndamlı. yaxışıqlı. heybətli. sanlı. şanlı. iri yapılı. quvvətli.
boy salmaq: təslim olmaq

BOY : Arin Turkish Etimology Dictionary

bos.
quşat. soy. qan. göbək. nəsl. bətn. zürriyyət.
üç göbək ötən dədəsindən qalıb.
boy şəkli.
yontu. yonut. yonat. biçit. çalıq. çapıl. çapıt. balıq. balaq. baltıq (< balmaq: kəsmək). daşbiç. daşçap. daşqar. bəngidaş. bəngüdaş. tikmədaş. anıt. anıtdaş. andaşıt. anıdaş. andaş. daşbiç. daşqar. heykəl. micəssəmə. abidə.
qəbilə. tayfa. əsl. nəsəb.
biçi. biçim. bos. əndam. çalqat. çalçat. boyqat.
; əbə
abov; şaşırma, çaşmanı bəlirdən səs, ünləm.
əbə sən gedməmisən hələ.
nərsənin ən alt ilə ən üstünün arasında olan uzaqlıq. uzunluq. qamət.
qıra. qıraq. qıyı. yan. kənar.
ırmaq boyu getdik.
böyüklük. dərəcə. dərcə.
gövdə. gövrə. vicud. bədən.
boyu batası. boyu devriləsi.
bir soydan olan kiçik topluluq.
boy bəyi: topluq başlığı, rəisi.
bir elin, tayfanınqollarından hər biri.
nağıl. hikayə. dasdan.
boybos. qaqat. qamat. çapat. qamət. əndam. çalqat. çalçat. boyqat.- əniboyuna: eniqonu: iyicə. iyidən iyiyə. incədən incəyə. gərəyi kimi. gəriyincə. layiqincə.- boy aynası: uzun ayna.- boy salmaq: boy çəkmək.
boy salmış: uzun boylu.- boy vermiş: baş çəkmiş. uca. ulu.
sınır boyu: sərhədd.
arpa boylu: qıssa boylu.
biçimin, ən boyun ölçmək: çaplamaq.- bir boyda: boydaş. ələssəviyyə.
boy atmaq: boylanmaq. sərpilmək. sərvilmək. sivrilmək < salvarmaq.- boy atmaq: böyümək. boylanmaq. baynımaq. gəlişmək. sərpilmək.- boy göstərmək: ərzi əndam edmək.
boydan boya: başından sonuna dək: bir başdan bir başa.
boyu bosu yerində: iriyarı. qalavatlı. yapılı. dalyan kimi.
dalboy: incə geyinmiş. şik.- boyuna cızqılı olan: yol yol. çubuqlu.
boy ip: düzü ip. əriş. çözü.- boyundan böyük işlərə qalxışmaq: üsdəsindən gələ bilmədiyi işə çalışmaq.
boylu boyunca: bütün uzunluğu ilə.- boyun ölçmək: boylamaq.
boyunca gedmək: boylamaq.
boyu boyuna tuşu tuşuna uymaq: kəndi üçün uyqun olmaq.
boyu:
boylu boyunca: uzunluğunca.
boydan boya: bir başdan bir başa.
boya çəkmək: uzanmaq.
boy verməmək: (su) kişi boyundan dərin olmamaqq.
boy vermək: (suyun) dərinliyi kişi boyun aşmaq.
boy sürmək: boyu uzamaq.
boy satmaq: boy demək. göstəriş yapmaq.
boy ölçüşmək: güc göstərişinə girmək.
boy boy: çəşitli böyüklük, netəlik.
boy bos: boyla belə onabağlı oranlar, ölçülər, tənasüblər.
boy güzgü: tam uzunluğu yansıdan, göstərən ayna.
çoz boy atmaq: çox uzamaq, uzatmaq. azıtmaq.- qısa boylu: bacaqsız. boysuz. kiçik. bodur.
uzun boylu: bacalı.
paxla boylu: koçok, qısa, bodur.
eni boyu bir olan dörtlü, biçim. dəğirmi: mürəbbə.
günboyu: gün boyunca.bütün gün.
günboyu: gün boyunca.bütün gün.
kiçik boylu: bardacıq. bardacıq. boğdacıq.
qısa boy kimsə: cücə. cüycə < kütcə. kiçik qalmış, gəlişməmiş.- üstüsdə gəldikdə əni boyu bir olmaq: birbirinə tutan, tutuşan. çaxışmaq.
nərsənin boyu: qıran > kəran. engirək. yanğıraq. yanaq. qıra. qıraq. yaxa.
boya boy: bu başdan ol başacanlı. qıran qırana: qırnaqdan qırnaqa. kərandan kərana.
toxumada uzunlamasına boy ipləri: arış. əriş. çözgü < köçgü.
uzun boylu: uzab gedən. ağramçılıq.
eninə boyuna yazmaq, görsətmək, sunmaq, döşəmək: düşürmək.
bu iş üçün bir yaxcı yol döşəyəcəm.
eninə boyuna, salıb çıxma: təəmmül.
uzun düşündən sonra.
diz boyu: dizə dək dərinlikdə.
orta boy mıx: dolab çivisi.- bir boyda, şəkildə: əşbiçim. əşçap.
boy boy: yekə yekə.
onlar evlənibdə, boy boy uşaqları olubda.
igirmi dördlük oğuz boylarından biri: qara evli.
;qayı;; boyuna bağlı, türkiyədəc suriyədə yayqın oğuz topluluğu: qarakeçili.
uzun boylu, qanatlı, qıvrıq qaqalı, əsmər tüklü, çatal quyruqlu, yırtıcı quş çaylaq. caylaq. qaraquş.
uzun boylu, başı iri piləklərlə ( pullarla) örtülü, pozucu, kəsənli, zərərli heyvanları yediyi üçün tarıma (əkinə) yararlı, toxusuz, zərərsiz ilan: qarayılan. qarailan.
yol boyu: yolçuluq sürəsi.
su boyum qanadır: su boyumcadır, səviyyədədir.
boyuqluq. ucalıq. ucaqlıq. yuxarlıq. yüksəklik. irtifa;. mürtəfe;lik.
tördül: dördül: dördgən: dördyan: mürəbbə;.
əni boyu qırx arşın olan topraq, yer: dönüş. dönüm.
iki dönümlük yer sürdüm.- bir balaca doyu var, dünya boyu donu var.
bir ləpəcik boyudu, həm doğurar, həm boyadar, həm dolayar, qoparar. (kişi gövdəsində olan bacalar).- boy artırmaq: boy çıxartmaq. boysanmaq. aşırınmaq. aşıtmaq. azıtmaq. azırınmaq. dil çıxarıb, üz çıxarıb, çəkdən, həddən çıxmaq, aşmaq.
gərəyə görə yol açır, boyuna görə don biçir.
iyidən iyiyə, incədən incəyə, eninə boyuna ölçüb biçmək, düşünmək: dənəmək. sınamaq. qantarlamaq. qıntarlamaq. qındara çəkmək. qındıra çəkmək. qantara çəkmək.
nərsənin boyun kəsməmək üçün, ucun qıvırıb tikmək: qəddəmək. qatamaq qadamaq. qıytamaq. qıyıqlamaq. qıvırtmaq. qıvrıtmaq.
yol boyu. yol üstü: keçit yeri

BOYA : Arin Turkish Etimology Dictionary

( y z ) boza çüvüt. süyüt. suyut. rəng. boyuq. boduq. önğ. çalı. tüka. tülük.
nə tülük atdı o.
don. tüş.
boqam. qır. rəng. üzün rəngi. anğ. ənğ. bəniz.
qara ənğli.
buğday ənğli.
yaldız. rəng.
alçı.
alçı daşı: yandırılıb alçı yapılan daş.
qurm. qır.
ışıq.
çivit. çıvıt. çük. keyvə. rəng.
qara çük.
al çük: qızıl çük.
boya almış: boyqır. boyanmış. rəhlənmiş.
bodağ. enəğ. ənəğ. tin. tuz. toz. rəng.
çalı. ön. önğ. çüvüt. süyüt. suyut. tülük. tü. rəng.
boyaş: bir rəngdən.
boyaş atlar: bir tülük atlar.
nə tülük atdı o.
boyaq boyaş: ənliq qirşan. boya xına.- qoyu al don, boya: kürən (at)- mat boya: kas boya: şavsız. bulaşιq. veyran. unqundal.
türünci qızıl boya: axşam günəşi.
üz boyası, üzün rəngi.
bənzi atmaq: bənzi uçmaq: bənzi pozulmaq: sararmaq.
aşı boyası: duvarı boyamaqda, işlənən qırmızı, sarı topraq.
boya atmaq: solmaq.
açıq qara boya: kəstana qarası.
qan kimi al boya: qına. hına. həna.
qara boya: zac yağı.
qızıl boya: qırmız.
qurum boyası: is qarası.
tutqun boya: çala ağ. kölgəli ağ.
aşı boya: boyamada işlənən sarı al toprağ.
boya ağacı: qabığını boyaçıların işlətdiyi bir çeşit qayın ağacı.
boya solmaq: küsmək. beziqmək.
küsturmək: soldurmaq. beziqdirmək.
boyası qaçmaq: bozlanmaq. bozarmaq. solğunmaq. tutulmaq.
qoyu boya: yanığ. tünd.
yanığ boya.
yanığ qara.
tumuq boyalı: pozlu. mat. donuq.
boyuna uzanmış: sıra. boyuna uzanmış.
sıra duvar. sıra ağacları.
bir başdan bir başa: bir ucdan bir uca: bir yandan bir yana.
boya almaq: boyanmaq.
boya vurmaq: boyamaq. boya sürmək.
sarı boya: çöhrəyi.
göy boya: çivit.
boya sürdürmək: boyatmaq. təlvin edmək.
boyaçı küpi: bərk çabuq, qolay yapılan basma qalıb, başdan savma işdən söz edəndə deyilir.
boyaçı küpü deyil ki.
göz boyamaq: aldatmaq.
dəğişik boyalı, rəngli mər mər: sumağı.
sumağı daş.
qara boyalanmaq: qərəlmək. qararmaq. qaralmaq.
üzü düdlə qaraldı.
bunu qarat: qara rənglə.
qara boyalı edmək:
qərətmək. qarartmaq. qaratmaq. əlləri düdlə qərərtdi.
bunu qarat: qara rənglə.
qarailə qızıl arasında olan boya, don: turi. duri.
yağız duri.
kəstana duri.
açıq duri.
xurma durisi.
topraq boya: topraq rəngi. göyümtül yəşil boya: böcək qabuğu.
canlı rəng: cinqil. parlaq. gözalıcı.
qarışıq rənglı. ala qula. alacalı. alacalı bulacalı

BOYA : Arin Turkish Etimology Dictionary

aşıboyası: qoyu, qırmızı, yapışqan topraq.
dış görnüş. göstəriş. aldatcı görnüş.
don. rəng. günə.
açıq, soluq, qoyu don.
rəng. bəniz. məniz.
sürünc. sürənc. sürüş. cohər.
hər boyuya girib çıxmaq: qalmasın işlərlə uğraşmaq, görünmək.
hər boyayı boyadı, qaldı fındıq boyası: önəmsiz nərsələrlə uğraşmaq.- qara boya: dəmir əkşidi. sülfirik əkşidi. dəmir sulfat. sülfirik əsidi. zac yağı.
qoyu boyalı kavağ çeşiti: qarakavağ.
boyaların ən qoyusu, itisi, tündü olan boya: qara.
qara üstünə, yox boya, aca verdin, ver doya.
qara ilə qırmızı arası boya: qaramtıqqızıl. qaramtıqızıl. qaramıtqızıl.
qara qəhveyi boya: palıt boyasıl.
iri, palıt boyasıl göz: qaramıq. qaramuq.
kül boyalı: külsüm.
külsüm, ağ qara, uzun quyruqlu, sərçə dək bir quş: qar cücəsi.
uzaqlıq, qaranlıq sonucu olub, nə olduğu iyi seçilmiyən, bəlli bəlirsiz, qoyu tüstü boyalı nərsə, biçim: qaraltı.
biraz sonra, atlıların qaraltısı seçildi.
ağ səpgilli görnüş, dəri, boya, don: qaryağdı.
qoyu, tünd boz boya: qara ala. qarala.
üz rəngi: pambıq boyası: ət rəngi. açıq qırmızımtıl boya.
yoğur boya: xəmir kimi yumşaq boya.
göysil, yaşılsım boya: çaxır.
göydaş boya: göyüt. göy. lacvərd. çivit.
dodağ boyası: al qırmızı.
ən açıq boya, rəng: ağ.
dürlü boyalı kilim, geyim: cicim. cecim.
çiğ boya: gözə çarpan, gözü incidən boya.
ana boya: qırmız. göy. sarı.
duman boyalı: qoyu toz, kül rəngi.
açıx göy boya: dəniz köpüyü.
boyası atmaq, solmaq: ağarmaq. bozarmaq.
boyası atmış: solukmuş, solmuş.
dəğişik boyalı, rəhli: ala. rəhbərəh.- yaşıl göy boya: çatırıq. çadırıq ( < çadır: göy).
qırmızımsı sarı boya: tutuburnu.
qarışıq çiğ boyalı: alacalı bulacalı. bulqurla məcüməklə qarışıq pilov.
qonqırı boya: qəhveyi.
qoyuq, quyuq boyalı: tinli > dəmli. tinlənmiş. tinlənmiş.- qoyu boya, günə, yağız, rəng: çiqrə.
solub boyası atmaq: ağarmaq.
yağlıboyada işlənən kətən yağı: bəziryağı.- üz boyası, rəngi: bəniz. məniz.
rəngi sararmaq: bənzi uçmaq: bənzi atmaq.- topraq, külsi boya: boz.
yaşıl mor ortamı (arasında) parlaq boya: böcəkqabığı.- boya atmaq: rəngi solmaq.
boya vurmaq: boyamaq.- boyaların ən qoyusu, itisi, tündü olan boya: qara.
qara üstünə, yox boya.- boyanın, nərsənin qabığı pul pul olub tökülmək: kövşəmək. köğşəmək. koğşamaq. kovşamaq. kağşamaq. kavşamaq.
günəş altında boyaların solması: gün çalmaq.
qadınların işlətdiyi qızıl boyalı toz: gəlinalı. allıq. ənlik.- yaşıl, göy, ətrəngi arasında olan, dalqalı, dəğişgən boya: gövərçingöğsü: gövərçinboynu

BOYACAQÖQÜ : Arin Turkish Etimology Dictionary

boyaca kökü. boyaçı kökü. qızıl kök. qızıl boya. boyalıq kök. kökboyası. bu bitginin kökündən qırmızımtı alsarı boya alınan bitgi

BOYACI : Arin Turkish Etimology Dictionary

boyaqçı.
küpçü. rəhçi.
boyayan. boyar.
nəqqaş. rəssam.
boyaçı küpü: tələsik yapılmış basmaqalıb nərsə.- göz boyacı: bir qolaylı işi, dolaylı göstərən.
boyaçı kökü: boyaca kökü. qızıl kök. qızıl boya. boyalıq kök. kökboyası. bu bitginin kökündən qırmızımtı alsarı boya alınan bitgi

BOYAÇI : Arin Turkish Etimology Dictionary

göz boyaçı: üstün görü işləyən. üstün gör işləyən. başı soyuq. yaldızçı. yalandan işçi. solayçı. qolayçı

BOYAÇILIQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

boyama.
otaçılıqda, boyaçılıqda işlənən saqqız çeşitlərindən: qardaşqanı ağacı

BOYAQÇI : Arin Turkish Etimology Dictionary

boyaçı. küpçü. rəhçi

BOYAQÇI : Arin Turkish Etimology Dictionary

oyağçı. səpici

BOYALAMAQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

boya sürmək. ləkələmək

BOYALAR : Arin Turkish Etimology Dictionary

boyalardan ana dörd yönə (cəhətə) verilən adar:
ağ: günəy. güney. cinub.
qızıl: doğu. məşriq. şərq.
sarı: batı. məğrib. ğərb.
qara: quzəy. şumal

BOYALI : Arin Turkish Etimology Dictionary

oyas. rəngi.
kül boyas: tozav > tovza. > tovsi > tusi. tozsı.
enğli. ənğli. enli. ənlik kirşanlı. bənizli. rəhli.- göyə uçurlan, boyalı ışıq saçan fişək: tün fişəyi.- qaratoyuqgillərdən, qara boyalı ardıc quşu: qara bağal.
qısa qıçlı, uzun qaqalı, iri gözlü, əsmər boyalı köçəmən avquşlarından bir çeşit: qazal tavuğu: qazalaqmat. çulluq.
neçə boyalı dəğərli, sərt, oymağa əlverişli daş: çapa. qama

BOYALI : Arin Turkish Etimology Dictionary

sırma. sırlı

BOYALIQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

boyalıq kök: kökboyası: bu bitginin kökündən qırmızımtı alsarı boya alınan bitgi. boyaca kökü. boyaçı kökü. qızıl kök. qızıl boya

BOYALMIŞ : Arin Turkish Etimology Dictionary

boy başqanı. bəy

BOYAMA : Arin Turkish Etimology Dictionary

boyaçılıq.
göz boyama: şö;bədəbazlıq.- min kərə boya, min kərə bəzə, dünənki köhnədir, bu günkü təzə

BOYAMA : Arin Turkish Etimology Dictionary

saxta. yalan.
göz boyama: tobalaq. aldatmaca.- göz boyama: bəzək. yalandan iş. yaldız. üstün görü iş. üstün gör işləmə. solaylama. qolaylama.
onun diplomu bir yaldızdır.
içi təzək, üzü yaldız

BOYAMAQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

bozumaq:- parçanı boya: barçını boyur.
suvamaq. bulamaq. çapturmaq.
bulatmaq. kirlətmək. pislətmək.
rəh qoymaq. taslamaq: toslamaq. sıyğamaq. sıyağlamaq.
sırlamaq. rəhləmək

BOYAMAQ : Arin Turkish Etimology Dictionary

azarlamaq. paylamaq. ağzına gələni söyləmək. gözün yumub ağzın açmaq.
rəhləmək.
sırlamaq. rəhləmək