Multilingual Turkish Dictionary

Az Turkish Farsi

Az Turkish Farsi
ŞӘQ : Az Turkish Farsi

(1)
عمود، قائم، راست و سيخكي.
حرف رك، سخن راست و بي ريا.
سربلند، شاداب و سرحال

SӘQQ : Az Turkish Farsi

: كام دهان. (← ساقّ) سقّوْو (sәqqov)
بيماري مشمشه، زكام حيواناتي چون اسب، قاطر، الاغ و … سقّي قره (sәqqi qәrә)
شوم، بد يمن

SӘQQӘ : Az Turkish Farsi

: (ع) سقّا، آب دهنده. سقّه قوشو (sәqqә quşu)
مرغ سقّا، نام پرنده‌اي كه معمولاً در كنار رودخانه‌ها و آبها زندگي مي‌كند و ماهي شكار مي‌كند.
سهره، پرنده‌اي كوچك و خوش آواز شبيه گنجشك

SӘQQIRĞӘ : Az Turkish Farsi

: (← ساقّيرغا)

SӘQQIZ : Az Turkish Farsi

: سقّز، عصارة درخت بن. (← ساقّيز) سقّيز آغاجى (sәqqız ağacı)
درخت بن. سقّيز پيلْته‌سي (sәqqız piltәsi)
معجوني از سقّز و گياهان دارويي مختلف كه براي مداواي سوختگي از آن استفاده مي‌شود

SӘQQӘL : Az Turkish Farsi

:
ريش، محاسن.
عسلي كه با موم از كندو آويزان باشد و به شكل ريش آدمي ديده شود. (اصل كلمه «سكَل» و ريشة آن از «سك» (استخوان جنبنده) به اعتبار اينكه ريش در استخوان چانه قرار دارد. ← سك) سقَّل اله وئرمك (sәqqәl әlә vermәk)
گير افتادن، دُم به تله دادن. سقَّلسيز (sәqqәlsiz)
بدون ريش، كوسه. سقَّلله‌مك (sәqqәllәmәk)
كسي را گير آوردن، ريش كسي را گرفتن. سقَّلي ساری (sәqqәli sarı)
ريش زرد، آدم سيّاس و زيرك. سقَّلي سو آپارماق (sәqqәli su aparmaq)
داراي دختر شدن، صاحب فرزند دختر شدن. سقَّلي سويا وئرمك (sәqqәli suya vermәk)
كنايه از
سخن كسي را برملا و خراب كردن

SӘQQӘT : Az Turkish Farsi

: (ع) سقط، مردن جانور يا حيوان حرام گوشت

SӘR : Az Turkish Farsi

(1)
(ف)
سر، كلّه.
برتر، بالاتر، ارزشمندتر.
اختلاف قيمت، اختلاف ارزش. سراسر (sәrasәr)
سراسر، سر تا سر.
همه، همگي.
برابر، معادل، هم قيمت. سراسرليك (sәraәrlik)
رقابت، مجادله جهت برابري. سراكو (sәraku)
سركوب، سرزنش و تو سري زدن. سر انجام (sәr әncam)
سرانجام، عاقبت.
تقدير و سر نوشت. سر بازی (sәrbazı)
نام آهنگي از آهنگهاي رقص. سر بست (sәr bәst) = سر بسته (sәr bәstә)
سر بسته، مخفي و پنهان.
كامل، تمام، همه.
رك و صريح.
آزاد و مستقل. سر بنوْوشه (sәr bәnovşә)
سر بنفشه، نام بوته‌اي با گلهاي بنفش و ساقه‌هاي باريك. سر به سر (sәr bә sәr)
معادل، مساوي، معاملة پايا پاي. سر به سر ائدمك (sәr bә sәr edmәk)
معاملة پايا پاي انجام دادن.
با هم بحث و مجادله كردن. سر پيك (sәr pik)
زلف، كاكل. سر تا پا (sәr ta pa)
سراسر، همه.
تعويذ، دعاي طومار مانند. سر چؤپـو (sәr çöpü)
زن با تجربه‌اي كه در اوّل صف رقّاصان قرار گيرد و برقصد. سر خان (sәr xan)
خان بزرگ، خان خانها. سر دستَكي (sәr dәstәki)
موقّتي، زود رواج دادن كار.
آنچه در دسترس قرار داشته باشد. سر دسته (sәr dәstә)
سر دسته، رهبر و بزرگتر. سر دوْل (sәr dol)
بُز يا گوسفند يك گلّه كه قبل از همة گوسفندان و بزها بزايد. سر راس (sәr ras)
سر راست، مستقيم.
رو به راه، هدايت شده، آنكه به راه راست رود. سر-سري (sәr-sәri)
آنكه بر اثر پيري يا بيماري سرش بلرزد.
سطحي، بدون تأمّل و چاره انديشي.
كم ارزش، بي اهميّت. سر سم گئدمك (sәr sәm gedmәk) = سر سوم وورماق (sәr sum vurmaq) = سر سينْتي گئدمك (sәr sinti gedmәk)
سرسام گرفتن، گيج شدن و سكندري رفتن، لغزيدن پا بر اثر اصابت نوك انگشتان با زمين. سر كرده (sәr kәrdә)
سر دسته، بزرگتر. سر كش (sәr kәş)
سركش، مغرور و نا فرمان.
گليم يا جاجيمي كه جهت زينت بر روي بار منزل كشند. سر كَل (sәr kәl)
بُز پيشاهنگ.
سرور، رهبر، بزرگتر. سر كَم (sәr kәm)
سر كوه، بالاي قلّه، افق كوه. سر كَن (sәr kәn)
مرتعي كه دامها در آن بچرند.
حركت گوسفندان از قاش گله در هنگام شب. سر كوفت (sәr kuft)
سرزنش، ملامت. سر گل (sәr gәl)
بُز پيشاهنگ.
رهبر، رئيس. سر گوللا وورماق (sәr gulla vurmaq)
خوشه‌هاي گندم را چيدن و ساقه‌ها را باقي گذاشتن. سر گينْد (sәr gind)
نوعي دوخت يا گره فشرده كه قطعات چادر سياه را به هم وصل كند. سر مرد (sәr mәrd)
سر گروه، رئيس. سر موز (sәr muz) = سر موزْد (sәr muzd)
سر مُزد، مافوق مزد، فوق العادة حقوق. سر-و-پر (sәr-o-pәr)
نظم، انضباط.
رئيس، رهبر. سر وَخت (sәr vәxt)
سر وقت، به موقع.
سركشي و حضور. سر وختينه گئدمك (sәr vәxtinә gedmәk)
به كسي يا چيزي سر زدن، به نزد كسي يا چيزي رفتن. سره
رئيس، رهبر، سر پرست.
كامل، تمام.
خالص، ناب، پاك. سره-سر (sәrә-sәr)
سراسر. سره-‌سرليك (sәrә-sәrlik)
برابري، مقاومت و ايستادگي. سريشته (sәriştә)
سر رشته، مهارت و استادي. سريشته‌لي (sәriştәli)
ماهر، با تجربه

SӘR : Az Turkish Farsi

(2)
فعل امر از مصدر «سرمك» (پهن كردن) (← سار2) سرْمك (sәrmәk) = سره‌مك (sәrәmәk) = سريمك (sәrimәk)
پيچيدن، پيچاندن، تنيدن.
پهن كردن، گستردن، فرش كردن.
گستردن لباس تر جهت خشك شدن.
پخش كردن، افشاندن. سرمه (sәrmә)
پا تابه، پا پيچ. سرموساق (sәrmusaq)
سير، سير كوهي كه از گياهان پيازي به شمار مي‌رود. سره‌لنمك (sәrәlәnmәk)
پخش و پراكنده شدن.
پوشاندن و پهن شدن.
براي ميانجيگري خود را در مقابل ضارب و مضروب قرار دادن. سر وورماق (sәr vurmaq)
دانه هاي برنج يا گندم را در غربال افشاندن و پاك كردن. سريك (sәrik)
جاجيم يا گليم مرغوب و زينتي كه بر روي بار منزل كشند.
لتَف يا پلاسي كه از جلو چادر به عنوان سايه‌بان بر چادر اصلي وصل شود. سريلمك (sәrilmәk)
فرش شدن.
پخش و پراكنده شدن.
پيچانده شدن.
انداخته شدن لباس تر بر روي طناب جهت خشك شدن. سريلي (sәrili)
پهن شده، گسترده شده. سريمك
گستردن، پهن كردن. سرين (sәrin)
پهن، گسترده و وسيع. سرينيلمك (sәrinilmәk)
افشانده شدن، پاشيده شدن.
پهن و گسترده شدن

ӘSӘR : Az Turkish Farsi

: (ع) اثر، آنچه از كسي يا چيزي باقي بماند.
تأثير، اثر گذاشتن. اثره (әsәrә)
اثر، نشانه، نتيجه، محصول

ŞӘR : Az Turkish Farsi

:
شر، بدي، فساد.
شرور، فتنه انگيز. شرّاك (şәrrak) = شرّه‌ك (şәrrәk)
اسب سركش، نام نژادي از اسبها.
اسب تخمي، اسب اصيل و نژاده. شر-شرّي (şәr-şәrri) = شرشَني (şәrşәni)
فتنه انگيز، دعوا طلب، آشوبگر. شرور (şәrur) = شرير (şәrir)
شرور، پُر شر، آشوبگر

SӘRAFӘT : Az Turkish Farsi

: توجّه، دقّت و فهم. صرافته دوشمك (sәrafәtә düşmәk)
متوجّه شدن، فهميدن

SӘRAYIL : Az Turkish Farsi

:
نام پرنده‌اي با گردن بلند كه احتمالاً همان درنا است.
از نامهاي دختران. (← ساراييل)

ŞӘRBӘT : Az Turkish Farsi

: (ع)
شربت، آب ميوه كه قند يا شكر در آن حل كرده باشند.
مجازاً به معني شيرين. شربتي (şәrbәti)
كاسة كوچك شربت خوري

SӘRÇӘ : Az Turkish Farsi

(2)
گنجشك. (در اصل
سارچه = سار كوچك)

SӘRÇӘ : Az Turkish Farsi

(1)
كوچكترين انگشت دست

SӘRÇӘN : Az Turkish Farsi

: گنجشك. (← سرچه2، سيرچه)

SӘRD : Az Turkish Farsi

: (ف)
هواي سرد.
غذاي سرد، غذايي كه فاقد انرژي باشد.
آدم سرد و بي حال. سرد-و-سورد (sәrd-o-sürd)
سرد، بي روح، بي جنب و جوش

SӘRDARI : Az Turkish Farsi

:
آستين ارخالق، آستين قبا.
قبا، لباس بلند قبا

SӘRF : Az Turkish Farsi

: (ع)
صرف، مصرف، استعمال.
سود، فايده.
صرف فعل در دستور زبان. صرفه (sәrfә)
سود، فايده. صرفه سيز (sәrfәsiz)
بدون سود، بي فايده. صرفه‌لي (sәfәli)
مفيد، سودمند

ӘŞRӘFİ : Az Turkish Farsi

:
اشرفي، سكّة طلا.
نام آهنگي پر شور در موسيقي رقص زنان

SӘRHӘD : Az Turkish Farsi

:
مناطق سردسير.
حد، مرز

SӘRHӘNG ŞӘQAQI : Az Turkish Farsi

: نام افسري كه در هنگام نهضت جنوب (زمان پهلوي دوّم) در سميرم كشته شد؛ هنرمندان قشقايي به خاطر شجاعتش، آهنگي غم انگيز برايش ساختند كه هم اكنون نوازندگان، آن آهنگ را مي‌نوازند؛ لذا امروزه نام آهنگي در موسيقي است

SӘRİN : Az Turkish Farsi

: خنك و سرد

SӘRKӘNMӘK : Az Turkish Farsi

: حركت كردن، خراميدن. (← سك، سكه‌له‌مك)