Multilingual Turkish Dictionary

Az Turkish Farsi

Az Turkish Farsi
SÜTÜN : Az Turkish Farsi

:
ستون، پايه.
دستة نظاميان، ستون نظامي

ŞUTURU : Az Turkish Farsi

: (ف)
رنگ شتري، رنگ زرد متمايل به قهوه‌اي.
چوبدستي كه ساربانان با آن شتر رانند

SÜÜK : Az Turkish Farsi

= سـومـوگ (sümüg)
استخوان.
هستة ميوه‌هايي چون خرما، زردآلو و … سور-سوموک (استخوانهاي ته مانده از غذا) سوموک اوْيناماق (sümük oynamaq)
به هيجان آمدن، خوشحال شدن و رقصيدن. سوموک-ساميق (sümük-samıq) = سوموک-ساياق (sümük-sayaq) = سوموک-ساييق (sümük-sayıq)
استخوان و متعلّقات آن. سوموکلو (sümüklü)
استخواندار، قوي

ŞÜVӘ : Az Turkish Farsi

: درّه، درّة كم عمق

ŞÜVӘN : Az Turkish Farsi

: شيون، عزاداري، گريه

SUX : Az Turkish Farsi

: تلفّظي از سيخ يا سيق به معني فشرده و كوچك كه به تنهايي رايج نيست؛ امّا ريشة كلمه‌هاي زير از اين واژه است
سوختَك (suxtәk)
نام پرنده‌اي با جثّة كوچك. سوخوس (suxus)
سبوس، دانه و پوستة غلّات بعد از فشرده و آسياب شدن. سوخول (suxul)
كوچك، كوچولو.
نام پرنده‌اي با جثّة كوچك. سوخولو (suxulu) = سوخولوك (suxuluk) = سوخولو گر-گر (suxulu gәr-gәr)
پرندة سوخول

ŞUX : Az Turkish Farsi

:
شوخ، شاد، سر حال.
بذله گو، ظريف و طنّاز. شوخلوق (şuxluq)
شوخي، مزاح

ŞUXAR : Az Turkish Farsi

:
شُخار (شوخار) نام گياهي بوده كه صابون پزها نوعي صابون از آن تهيّه مي‌كردند.
صداي خفيف كه شبها به گوش رسد. (بر اثر وزش نسيم يا باد بوتة «شوخار» صداي خفيفي ايجاد مي‌كند.)

SUXT : Az Turkish Farsi

: (ف)
نوعي بيماري دامي كه بر اثر تشنگي در حيوانات بروز مي‌كند.
اشتباه يا باخت در قمار

ŞÜY : Az Turkish Farsi

:
كثافت، پليدي.
شومي، نا مباركي. شويلو (şülü)
كثيف و چركين.
شوم، نحس، نا مبارك. شويوم (şüyüm)
نا مباركي، نحس، شومي.
چركين، كثيف

SUZ : Az Turkish Farsi

: بن مضارع مصدر سوختن (فارسي) كه به تنهايي كاربرد ندارد؛ امّا با تركيبات تركي و فارسي متداول است. سوزاق (suzaq)
تبخال، تاولي كه بر اثر سوختگي يا بيماري بر پوست ايجاد شود. سوز-و-بَلوز (suz-o-bәluz) = سوز-و-بيريز (suz-o-biriz)
سوز و گداز، سخن توأم با سوز و گداز، سخن تملّق آميز. سوزوق (suzuq)
تبخال، تاول.
نوعي تبخال لثه‌اي كه به آن سفليس دهاني مي‌گويند.
سوختن، سوزش توأم با درد

SÜZ : Az Turkish Farsi

:
فعل امر از مصدر «سوزمك» (از صافي گذراندن)
سوز و گداز، ناز و غمزه. سوزدورمك (süzdürmәk)
از صافي گـذراندن.
تميز و سنجيده بيان كردن سخن.
از كسي مخفيانه سخن كشيدن.
با عشوه نگاه كردن. سوزگَج (süzgәc) = سوزگه (süzgә) = سوزگو (süzgü) = سوزلوك (süzlük): صافي، پارچه‌اي كه داراي سوراخهاي ريز ريز است و براي تميز كردن و از صافي گذراندن شير و امثال آن به كار مي‌رود. سوزمك (süzmәk)
از صافي گذراندن، از درزها عبور دادن.
از مكانها و درزهاي حسّاس چيزي را كشف كردن، پي بردن، فهميدن.
تحقيق و جستجو كردن.
اشك ريختن.
تراوش و ترشّح كردن.
با عشوه و دقّت نگريستن. سوزمه (süzmә)
صافي.
عمل تصفيه، عمل صاف كردن.
آنچه از صافي گذشته باشد، آبكش شده. سوزن (süzәn)
از درز عبور كننده، سوزن، وسيلة سوراخ كردن.
كسي يا چيزي كه تصفيه كند. سوزن-لچَّك (süzәn-lәççәk)
سوزن قفلي و روسري.
عملي كه خانمها سوزن قفلي و رو سري خود را باز كرده و به كسي التماس ‌كنند، التماس، خواهش. سوزني (süzәni)
تفنگ سوزني. سوزه‌ك (süzәk)
صافي، وسيلة صاف كردن.
سوزاك، بيماري سوزاك. سـوزه‌كْليك (süzәklik)
پارچة مخصوص صافي. سـوزه‌لَنمك (süzәlәnmәk)
تراوش كردن، قطره قطره ريختن.
با ناز راه رفتن. سوزه‌نه‌ك (süzәnәk)
سوزاك، بيماري سوزاك. سوزه‌نه‌كي (süzәnәki) = سوزه‌نه‌يي (süzәnәyi)
سوزاكي، مبتلا به سوزاك. سوزولمك (süzülmәk)
از صافي گذشتن.
تراوش كردن، چكيدن.
به رديف و به صف كشيده شدن.
خراميدن، با عشوه و غمزه راه رفتن.
با عشوه نگاه كردن. سوزولَن (süzülәn)
آنكه با عشوه و غمزه راه رود.
آنچه از صافي بگذرد. سوزولو (süzülü)
از صافي گذشته، تصفيه و پاك شده. سوزونتو (süzüntü)
دُرد، خلط، آنچه بعد از تصفيه در صافي بماند

SӘV : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر «سه‌ومَك»
خواستن. (← سه و سئو) سه‌وكه (sәvkә)
جايي كه انسان تمايل رفتن به آنجا را داشته باشد، سايه. سه‌وكه‌لنمك (sәvkәlәnmәk)
از شدّت گرما به زير سايه پناه بردن. سه‌ولينْمَك (sәvlinmәk)
خراميدن، با ناز راه رفتن. سه‌ومَك (sәvmәk)
خواستن، خواستگار شدن.
به چيزي هوس كردن.
مهرباني و ناز و نوازش كردن. سه‌ومه‌لي (sәvmәli)
دوست داشتني. سه‌وه‌ره
به خاطرِ، برايِ. سه‌وه‌ره‌سينه (sәvәrәsinә) = سه‌وه‌رينه (sәvәrinә)
به خاطرِ او، محض خواستة ايشان. سه‌وه‌ن (sәvәn)
خواهان، خواستار. سه‌ويشمك (sәvişmәk)
همديگر را دوست داشتن، عشق ورزيدن. سه‌ويلْمَك (sәvilmәk) = سه‌وينمَك (sәvinmәk)
خواسته شدن.
نوازش شدن.
خوشحال شدن. سه‌وينديرمك (sәvindirmәk)
خوشحال كردن، نوازش كردن

SӘVӘN : Az Turkish Farsi

: ميخ آلا چيق. (← چيغ، چيغ مئخي)

SӘVӘQ : Az Turkish Farsi

:
دشت، جاي صاف و مسطّح.
محل بي پناهگاه كه باد در آنجا بيشتر بوزد. (← سبَق)

SӘVSӘK : Az Turkish Farsi

:
ياوه، هذيان.
ياوه گو، هذيان گوينده. (← ساي2، ساييقلاماق) سه‌وسَكله‌مك (sәvsәklәmәk)
هذيان گفتن، ياوه گفتن

SӘVӘTӘ : Az Turkish Farsi

: لاغر و استخواني. (← سبَته)

SӘX : Az Turkish Farsi

= سخت (sәxt)
سخت، مشكل، پيچيده.
برجسته، ممتاز. سختان (sәxtan) = سختدان (sәxtdan) = سخدان (sәxdan)
محل سخت، جاي سفت و محكم، مانند
سينة سفت و محكم شتر يا پرتگاه صخره‌اي. سختليك (sәxtlik)
سختي، تنگنا، فشار

ӘŞXAR : Az Turkish Farsi

: خاكروبه. (← آش2، آشخار)

SӘY : Az Turkish Farsi

:
سعي، تلاش، فعاليت.
فاصله دار، تارهاي فاصله دار قالي و امثال آن، گشاد. (مخالف سيخ) (ريشة كلمه از «سايماق» (شمردن و قابل شمارش) است.) (← سيخ2 ← ساي1) سه‌يار (sәyar)
مرد مشهور و فعّال، زرنگ. (كلمه تشكيل شده از
سه‌ي (به شمار آينده و مشهور) + ار (مرد) = مرد مشهور و فعّال) (← ساي1، سايار) سه‌ي‌رَگ (sәyrәg)
فاصله دار تر، با فاصلة بيشتر. سه‌ي‌لي (sәyli)
با دقّت و تلاش تمام

ŞӘYİN-ŞӘYİN GEDMӘK : Az Turkish Farsi

: كج كج رفتن، راه رفتن بگونه‌اي كه دو زانو به هم نزديك و كف پاها فاصله دار باشد

SӘYİRTMӘK : Az Turkish Farsi

: اسب تاختن. (← سگ1، سگيرْتْمَك)

SӘYSAN : Az Turkish Farsi

: هشتاد، عدد 80 (← سگسان)

TӘ : Az Turkish Farsi

: تا، تا اين كه، تا زماني كه. ته بيزه يئتيشه، توکنميش. (تا به ما برسد، تمام شده.)

ӘT : Az Turkish Farsi

(2)
از پيشوندهاي معمول در زبان تركي قشفايي. ات-آشغال (әt-aşğal)
آشغال، خرت و پرت. ات-الوْو (әt-әlov)
چابك، سريع، تند و تيز. ات-اوْولاد (әt-ovlad)
فرزندان و اهل و عيال. ات-عيال (әt-әyal)
عيال، اعضاي خانواده و فرزندان