Multilingual Turkish Dictionary

Az Turkish Farsi

Az Turkish Farsi
DUÇAR : Az Turkish Farsi

: دچار، گرفتار. (اصل كلمه «توش» (روبرو)، آنچه در روبرو قرار گيرد)

DUD : Az Turkish Farsi

(1)
فعل امر از مصدر «دودماق» (گرفتن، دستگير كردن) (← دوت، توت) دوداق (dudaq)
وسيلة گرفتن غذا، لب. دوداق ساللانماق (dudaq dallanmaq)
آويزان شدن لب و لوچه، اخم كردن، قهر كردن. دودغون (dudğun) =

DUD : Az Turkish Farsi

(2)
دود اجاق، دوده. دودمان (dudman) = دودومان (duduman)
دودمان، خاندان، آنانكه اجاق و سمبل روشنايي پدران بوده‌اند. دودومان چكمك (dudman çәkmәk)
پدر همه را در آوردن، نابود كردن

DÜD : Az Turkish Farsi

(1)
دود، دخانيات. دودون (düdün) = قره دودون (qәrә düdün)
به رنگ دود، تيره و تار. دوده (düdә)
به رنگ دود، كبود رنگ. دوده اشَّك (düdә әşşәk)
الاغي كه اطراف دهان و صورتش كبود رنگ باشد. دوده‌مه (düdәmә)
دود، بخار غليظ.
رنگ دود، رنگ تيره

DÜD : Az Turkish Farsi

(2)
فعل امر از مصدر «دودمك» (پشم زني، پاك كردن و از هم جدا كردن تارهاي پشم.) (← ديد2) دودمه (düdmә)
پشم پاك، پشم زده شده. دودولْمك (düdülmәk)
زده شدن پشم، پاك شدن پشم. دودولو (düdülü)
پشم زده شده، پشم پاك

DÜD : Az Turkish Farsi

(3)
صداي دميدن در سوت يا ني. دود-دود (düd-düd)
صداي دميدن در ني و امثال آن. دودوک (düdük)
توتك، ني لبك، ني كوچك. دودوکچـو (düdükçü)
ني لبك زن، آنكه ني لبك نوازد

DUDNUQ : Az Turkish Farsi

: گرفته، ناراحت

DUDUM : Az Turkish Farsi

:
نام حشره‌اي به رنگ خاكستري شبيه سوسك.
مجازاً كسي كه به هر جايي سرك مي‌كشد

DUDURĞA : Az Turkish Farsi

: در قديم نام قبيله‌اي از اوْغوزها بوده است. دودورغا آت (dudurğa at)
اسبي كه متعلّق به طايفة دودورغا باشد؛ اين گونه اسب در ايلات قشقايي اسب زرنگ و مشهوري نبوده؛ بلكه تنبل و كند رو و گاهي چموش به شمار مي‌رفته است

DUĞ : Az Turkish Farsi

: (ف) دوغ. دوغو (duğu)
دوغي، رنگ قهوه‌اي باز كه در رنگ آميزي آن از دوغ استفاده مي‌شود. (گروهي معتقدند كه ريشة كلمه از «دوْغماق» (زايش) است به اين اعتبار كه دوغو (دوْغو) از رنگ قهوه‌اي زاييده و توليد شده است.) دوغوْو (duğov)
دوغاب، مخلوطي از آب و دوغ يا آب و ماست

DÜG : Az Turkish Farsi

: بدوز. (← دوک) دوگمه (dügmә)
دكمه، تكمه. دوگور (dügür)
بافتني زبر و برجسته، ضخيم و ناصاف. دوگوردو (dügürdü)
نوعي پارچة ضخيم و مرغوب كه داراي بر جستگيهاي زيبايي است. دوگور-دوگور (dügür-dügür)
رگه رگه، برجسته برجسته.
زبر و ناصاف. دوگون (dügün)
گره.
مشكل، سختي. دوگونلو (dügünlü)
گره دار، داراي گره و پيچ.
مشكل، پيچيده و بغرنج. دوگونله‌مك (dügünlәmәk)
گره زدن، با گره بستن

DÜGBӘR : Az Turkish Farsi

: ديگ

DÜGDÜR : Az Turkish Farsi

: دكتر، پزشك

DÜGÜ : Az Turkish Farsi

: برنج، گياه كوبيدني. (ريشة كلمه از مصدر «دؤيمك» يا «دؤگمك» (كوبيدن) است. ← دؤگ ، دؤگو) دوگو دؤيمَك (dügü döymәk)
برنج كوبي.
نام آهنگي مطابق آهنگ كوبيدن برنج به صورت دسته جمعي.
فوران آب چشمه كه با ماسه همراه باشد. دوگو دومّالاغى (dügü dummalağı)
قارچ برنج، نوعي قارچ كه از بهترين نوع قارچ به شمار مي‌رود. دوگولْجَك (dügülcәk)
برنجك، نام گياهي با گلهاي صورتي

DUĞUL : Az Turkish Farsi

= دوغولو (duğulu)
گرد، كروي، به شكل توپ. دوغول-دوغول (duğul-duğul)
چيزهاي گرد و كروي شكل

DUĞULU : Az Turkish Farsi

: دوقلو، همزاد. (ريشة اين كلمه از «دوْغماق» (زاييدن) و به معني همزاد است؛ كلمات دوقلو، سه‌قلو و
در ادبيات فارسي غلط مصطلح است.) (← دوْغ، دوْغولو)

DUĞUZDURMAQ : Az Turkish Farsi

:
بيدار كردن.
بلند كردن، ايستانيدن. (← دور 1، دورغوزدورماق)

DÜH : Az Turkish Farsi

: از اصوات تعجّب (طايفة دنگيزلي) دوه-دوه (düh-düh)
صداي ني‌لبك و امثال آن

DUK : Az Turkish Farsi

:
توقّف، ايست.
شك و ترديد، دودلي. دوك آلماق (duk almaq)
توقّف كردن، ايستادن.
مشكوك شدن، مردّد گشتن. دوكان (dukan)
محل توقّف و خريد، دكان، مغازه. دوكانچى (dukançı)
مغازه دار، دكاندار. دوكانچيليق (dukançılıq)
دكانداري، مغازه داري. دوكاندار (dukandar)
دكاندار، مغازه دار. دوكاندارليق (dukandarlıq)
مغازه داري. دوكچاماق (dukçamaq) = دوكسوخماق (duksuxmaq) = دوكسوقماق (duksuqmaq) = دوك وورماق (duk vurmaq) = دوك يئمك (duk yeәk)
توقّف كردن، ايستادن.
مشكوك شدن

DÜK : Az Turkish Farsi

: فعل امر از مصدر «دوکمك» (دوختن) (← تيك1) دوكمه (dükmә)
دكمه

DUL : Az Turkish Farsi

: بيوه، زن يا مرد بيوه. دول آرواد (dul arvad)
زن بي شوهر. دول كيشي (dul kişi)
مرد بي همسر

DULAQ : Az Turkish Farsi

: گرد و خاك. (← دوْل1، دوْلاق)

DULDUL : Az Turkish Farsi

: دُلدُل، نام اسب حضرت علي‌ (ع). دولدول سوْوار (dudldul sovar)
دلدل سوار، مجازاً حضرت علي (ع)

DUM : Az Turkish Farsi

(1)
(ف)
دُم.
دنبال. دومّاز (dummaz)
خرماي نورس، خرماي نوبر. (مركّب از
دوم (دُم) + باز (رسيده) در اين زمان انتهاي كلّة خرما رسيده و خوشمزه شده است.) دومّازا (dummaza)
دُم غازه، بيخ دُم و ميان دُم، استخوان ميان دم حيوانات. دوم بوز (dum buz)
مانند دُم بُز، هر چيز راست و سيخكي كه مثل دم بز قائم و سيخكي باشد. دومّوكول (dummukul)
دُم به كول، عقرب. دومّو گوْو (dummu gov) = دومِّ گوْوو (dumme govu)
دم گاوي، چوبدستي ستبري كه بر سر آن پوست دم گاو كشند و به عنوان چماق از آن استفاده كنند

DUM : Az Turkish Farsi

(2)
صداي دام دوم.
هر چيز بالا آمده، تپّه، بلندي. (← توم) دومّالاق (dummalaq)
قارچ. انواع قارچها عبارتند از
داغ دومّالاغى، آرپا دومّالاغى، دوگو دومّالاغى، بوغدا دومّالاغى، قيزيل دومّالاق و ….
پشتك، وارو. دومّالاق آشماق (dummalaq aşmaq)
پشتك زدن، وارو زدن. دومّالاقوْچ (dummalaqoç)
عمل پشتك زدن. (از دومّالاق (گرد و كروي) + اوچ (بپر) درست شده) دومَّك (dummәk)
تمبك، طبل كوچك. دومّالْماق (dummalmaq)
به بالا آمدن قسمتي از زمين يا هر چيز ديگر، جهيدن و از جا پريدن. دومماق (dummaq)
بالا آمدن، از جا پريدن. دومماليق (dummalıq)
حالتي كه سر بر زمين باشد و باسن رو به بالا. دومّورغا (dummurğa)
طبل، دهل. دومّولاق (dummlaq)
قارچ. دومّولو (dummulu)
دمبلي، صداي تمبك يا نقارة كوچك