Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

BARLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Meyve (bar) getirmek, mehsul getirmek.
məh. Kiflenmek, bar bağlamaq (b a x bar
ci menada).
məh. Ərp bağlamaq. Dişləri barlan-mışdır.

BARLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Meyveli, mehsullu, barge-tiren, meyveveren. Əlinlə qurduğun barlı bağçalar; Tufanlar qopsa da saralıb solmaz. S.Vurğun.
Gelirli, xeyirli, menfeetli, semereli.

BARMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
İnsanın ve bezi heyvan-ların el ve ayaqlarının qurtaracağındakı beş müteherrik üzvden her biri. Baş barmaq. Şəhadət barmağı. Orta barmaq. Adsız barmaq. çeçələ barmaq. Barmaqlarının ucunda (yavaşca, ayaqlarının altını yere vurmadan). // Əlcekde barmaq keçirilen yer.
Maşın ve mexanizmlerin mile oxşar girde hissesi
detalı. // ümumiyyetle, bar-mağa oxşayan her şey.
Tekerlerin dendenesinden çenberine qeder uzanan çubuqların her biri.

Meheccer, sürahi ağacı.
Yaba ve şananın her bir dişi, ucu.

Barmaq uzunluğunda, barmaq boyda. [Kerim baba] çubuğun ortasından iki bar-maq qədər kəsib, üstünü götürdü. A.Şaiq. // Adeten "bir", "birce" sözleri ile
azacıq, çox az, çox kiçik, çox xırda, bir tike. Beləcə Mahmud bircə barmaq kağız tapmaq fikri ilə yan-yörəsinə baxa-baxa su başına çatdı. Ə.Əbülhesen. // Qatı bir mayeye batırıldıq-da bir barmağın aldığı miqdar. Bir barmaq doşab.
[Qaymaqdan] bir barmaq yediyi üçün Nadiri döyürlər, söyürlər.. Mir Celal.
Şeirde: heca ölçüsü, misralardakı heca-ların sayına esaslanan ölçü.
dan. çalğıçının esas musiqi melodi-yasına uyğun olaraq elave etdiyi aheng. // Simli musiqi aletinde (tar, kamança, saz ve s.) çalan müeyyen ifaçının işletdiyi ve yalnız ona xas olan xırda musiqi ibareleri. Müxtəlif növlü çalğı alətlərində birgə çalmağa başladıqda, hər çalğıçı öz musiqi alətinin xüsusiyyətlərindən asılı olaraq, həm də öz bacarığını daha qabarıq surətdə nümayiş etdirmək üçün çalınan musiqinin əsas melodiyası ilə həmahəng olan yeni "guşələr", "xallar", "barmaqlar" əlavə et-məyə çalışmışdır. Ə.Bedelbeyli. □ Barmağı yatmamaq
çalmağı öyrene bilmemek, çalğı aletinde ahengi tuta bilmemek. [Te-lebe:] Getdim girdim tar dərnəyinə, tar çal-mağa da barmağım yatmadı. Qantemir.
Tenek, nar ve s. bu kimi kolların, yaxud çiçeklerin şitil çubuğu.
0 Barmağı dişində
heyret içinde, mat-meettel. Barmağı olmaq
eli olmaq, xe-beri olmaq, bir işin gizli iştirakçısı olmaq
(adeten menfi menada). Bu işdə yəqin onun da barmağı var. Barmağına dolamaq
- ustalıqla aldatmaq, tovlamaq, ele salmaq, oynatmaq, sarımaq. Barmağını dişləmək
ne ise bir şey yadına düşerek fikre get-mek; anlamaq, duymaq, başa düşmek. Nəriman barmağını dişlədi, əli ilə başına vurdu. Mir Celal. Mən barmağımı dişlədim, anamın qolundan tutub içəri apardım. İ.İbrahimov. Barmaq silkələmək
hedele-mek, qorxutmaq. Barmaq uzatmaq
başqa-sının işine qarışmaq. Barmaq yeri
behane, gireve. Barmaqla göstər(il)mək
meşhur olmaq, tanınmaq, adı çıxmaq (yaxşılıqda, ya pislikde). Bütün kənddə Nazlını barmaqla göstərirdilər. M.İbrahimov. Barmaqla sayılmaq
çox az şey haqqında. Onunçun da indiyədək bizlərdə cürət eləyib ələ qələm alanlar barmaqla sayılıbdır. C.Memmed-quluzade. Beş barmağı kimi tanımaq
- çox yaxşı tanımaq, bilmek, beled olmaq, teferrüatına qeder bilmek. [Mahmud xan:] Mən adamlarımı beş barmağım kimi tanıyıram. M.S.Ordubadi.
barmaq-barmaq, zərf Az-az, kiçik his-selerle, hisse-hisse. Barmaq-barmaq oğur-layan, qarış-qarış oğurladar. (Mesel).

BARMAQARASI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

barmaqarası baxmaq
- fikir vermemek, saymamaq, xor baxmaq, ehemiyyet vermemek, laqeyd baxmaq.

BARMAQCIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Barmaq"dan kiç.

BARMAQCIL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Barmağa taxılan bezek şeyleri (üzük).
B a x barmaqçalıq.

BARMAQÇA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax barmaqçalıq.

BARMAQÇALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bax barmaqlıq
cü menada.
Qaşsız üzük (keçmişde baş barmağa taxardılar).

BARMAQHESABI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

dan.
sif. Barmaqla sayılan, hesablanan. Barmaqhesabı hesab-lamaq. □ Barmaqhesabı göstərmək
he-sabda aldatmaq, kelek gelmek.
is. Heca vezninin danışıqda işlenen adı.

BARMAQLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Barmaqlamaq"danf.is.

BARMAQLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Barmağını toxun-durmaq, barmağını batırmaq; barmaqla götürüb yemek. Uşaqlar balı barmaqlaya-barmaqlaya (z.) qurtardılar.

BARMAQLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Barmaqlamaq"dan
məch.

BARMAQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Barmaqları olan. Bar-maqlı əlcək.

BARMAQLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Ağacdan, demirden ve ya meftilden qayırılmış tor, hörgü. Pən-cərə barmaqlığı. Balkon barmaqlığı. Bağça barmaqlığı.
[Ferhad] cəld ayağa durub, dəmir barmaqlığa yanaşdı. M.Hüseyn. Da-yadıq alnımızı dəmir barmaqlıqlara; Günəş gözlərimizlə baxdıq qaranlıqlara. S.Rüstem.
üzük.
Zedelenmemek, sürtülmemek üçün
biçinçilerin ve b.-nın barmaqlarına keçir-
dikleri deri kisecik ve s.

BARMAQSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Barmağı, yaxud bar-maqları olmayan. Barmaqsız əl.

BARMAQVARI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Barmağa oxşayan, barmağa benzer.

BARÖKKO : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ital.] XVI-XVIII esrlerde Avropada yayılmış çox temteraqlı ince-senet (memarlıq) üslubu.

BARÖQRAF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] öz-özüne yazan barometr; hava tezyiqini avtomatik suretde ve arasıkesilmeden qeyd eden cihaz.

BARÖMETR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] Hava tezyiqini ölç-mek, onun deyişeceyini qabaqcadan bilmek ve deniz sethine nisbeten yerin seviyyesini müeyyen etmek üçün cihaz. Ruzgarın pişəzvəqt dəyişilməsini bilməkdən ötrü bir alət ixtira ediblər ki, adına mizanülhava (barometr) deyirlər. H.Zerdabi. Qüdrət yan divardan asılmış barometrə tez-tez baxırdı. M.Hüseyn. // məc. Bir şeyin meyarı, gös-tericisi menasında.

BAROMETRIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Barometr ile ölçü-len (müeyyen edilen). Barometrik təzyiq.
Hava tezyiqine aid ve onunla elaqedar olan.

BARÖN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Qerbi Avropada ve bolşevik inqilabına qeder Rusiyada qrafdan aşağı zadegan rütbesi ve bu rütbenin sahibi olan adam. Piqasov Rudinə müraciətlə sözə baş-ladı:
Icazə verin, soruşum, cənab baronun göndərdiyi məqalənin məzmunu? Turgenev-den. [Əmiraslan ağa:] Mənim oğlum rusla-rın knyaz, qraf baron
. övladlarından artıq və əzizmidir? S.S.Axundov.

BARONESSA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Baron arvadı, ya qızı.

BARONLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Baron rütbesi.

BARRIKÄDA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Küçe vuruşmasında inqilabi kütlelerin müxtelif iri şeylerden (şalban, içi torpaqla dolu kiseler, daş, ağac ve s.-den) düzeltdikleri senger; küçe sen-geri. Barrikada vuruşmaları. Barrikada düzəltmək.
Barrikadaları qurur yan-yana; Deyir ki, olmaram təslim düşmana. M.Rahim.

BARSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Meyvesiz, mehsulsuz. Bar-sız ağaca daş atmazlar. (Ata. sözü).
məc. Semeresiz, xeyirsiz, faydasız.