Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

BAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
köhn. üzüörtülü, daban terefi ve pencenin yarısı açıq, nallı kişi ve qadın ayaqqabısı. [Sona:] Xalçanı götürüb gəlirdim, başmağımın tayı ayağımdan sürü-şüb çıxdı. M.F.Axundzade. [Şeyx Şeban] yağış yağanda sel gətirən köhnə başmaq-ları, çustları
. yığıb, qəlibə vurub, yamayıb ucuz qiymətlə
. satırdı. Ə.Haqverdiyev. [Kor kişinin] əyninə geydiyi ləzgi şalından büzməli çuxası, ayağındakı dikdaban baş-mağı köhnə bir adam olduğunu bildirirdi. S.Hüseyn. // ümumiyyetle, ayaqqabı.
.Mirzə Məmmədəli girir içəri, salam verib başmaq-larını çıxardır və keçib oturur öz yerində. C.Memmedquluzade.
.Xasay başmaqların taqqıltısından hiss etdi ki, Məsmə qarı qapıya tərəf gəlir. M.Hüseyn.
xüs. Müxtelif maşın ve mexanizmlerde: dayaq, qelib, qoruyucu ve s. vezifesini gören cürbecür hisselerin adı. Başmaq qalınlığı
19 mm və uzunluğu
40 sm olan polad halqadan ibarətdir ki, bu da qoruyucu kəmərin aşağı ucuna bağlanır. Quliyev.
0 Başmaqları da razı olmaq
ürekden, tamamile razı olmaq. Məsmənin Hacı Seyid kişiyə getməsinə Pərzadın başmaqları da razı idi. Mir Celal. Başmaqlarını cütlə-mək, başmaqlarını cütləyib qabağına qoymaq məc.
qovmaq, redd etmek, çıxıb getmesini teleb etmek. O oldu ki, Həsəno-vun başmaqlarını cütlədilər qabağına.. Mir Celal. İki ayağını bir başmağa dirəmək (qoymaq, soxmaq)
inad etmek, terslik etmek, dediyinden inadla el çekmemek. Qədim dayı Tükəz xalanın öyüd-nəsihətinə baxmadı, o, iki ayağını bir başmağa qoydu və inad elədi. S.Rehimov.

BAŞMAQÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Başmaq (ayaqqabı) tiken ve ya satan adam; çekmeçi. Boyaqçıya, baş-maqçıya, dərziyə; Havaxtadək olacağıq iki qat. Q.Zakir.

BAŞMAQÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Başmaqçı (çekmeçi) seneti, peşesi. Başmaqçılıq etmək.
Arşak onlara öz bacardığı saatsazlıq, başmaqçılıq, zərgərlik sənətlərini öyrədirdi. M.S.Ordubadi.

BAŞMAQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Başmaq geymiş, ayaqla-rında başmaq olan. Arvad, kişi, oğlan, qız; Gön çarıqlı, başmaqlı; Gedir qoruq-qay-taqsız; Gəlin, qızlar yaşmaqlı. A.Sehhet. Ortaboylu, arıq, başmaqlı bir kişi məsciddən çıxıb gəldi. Mir Celal.

BAŞMAQSEYRI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Hava almaq ve din-celmek üçün olduğu yerden bir qeder ke-nara çıxıb gezme; gezinti. Başmaqseyrinə çıxmaq.
Bikar olan vaxtı görürdün ki, [Usta Ağabala] özünə bir neçə yoldaş tapıb şəhər-dən çölə "başmaqseyrinə" gedir.. çemen-zeminli. Günlərin bir günündə Abbasqulu ağa axşam sərinliyində kəndin kənarına baş-maqseyrinə çıxır. Ə.Sadıq.

BAŞSAĞLIĞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Yaxın adamı ölmüş bir şexse, ya aileye teselli verme, sebir verme; teziye. □ Başsağlığı vermək
yaxın adamı ölmüş şexse teselliverici sözler demek. Bax, buradanca dönək konsulgilə, ona ayaqüstü başsağlığı verək. C.Memmedqu-luzade. [Kazım:] Bir də gördüm ki, məclisdə durub gedənlər yanıma gəlib mənə başsağ-lığı verirlər. çemenzeminli.

BAŞSINDIRAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. dan. çox çetin, mü-rekkeb, helledilmez. Başsındıran məsələ.

BAŞSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Başı olmayan. Başsız bədən.
məc. Ağılsız, gic, axmaq. // çox huşsuz.
Böyüksüz, sahibsiz, yiyesiz, baxıcısız,
nezaretsiz, başçısı olmayan. Başsız təsərrü-
fat. Başsız uşaq. // Zerf menasında. Başsız
qalmaq. Başsız qoymaq.
Başsız qalıb ayaq-
ları iftan olan çocuq! Ey dərbədər gəzib
ürəyi qan olan çocuq! M.Ə.Sabir. Ayrım
qızı Kərim babanın da getdiyini, naxırın
başsız qaldığını bilmişdi. A.Şaiq.
Azğın, önüalınmaz, qabağıalınmaz.
[Elçin:] Başsız axan suları özümüzə tabe
etsək də, hələlik göylərə gücümüz çatmır.
Z.Xelil.

BAŞSIZ-AYAQSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Rabitesiz, men-
tiqsiz. Başsız-ayaqsız sözlər.

BAŞSIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Ağılsızlıq, giclik, düşün-cesizlik.
Sahibsizlik, yiyesizlik, böyüksüzlük.
Qarışıqlıq, nizamsızlıq, herc-merclik.
// İtaetsizlik.

BAŞTAXTASI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qebrin baş terefinde qo-yulan ağac nişangah.

BATAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Lığ, lehme, palçıq; lehme-lik, palçıqlıq. Araba getmədi əsla qabağa; Deyəsən batmış idi bir batağa. A.Sehhet.
məc. Durğunluq, hereketsizlik, etalet, teşebbüssüzlük menasında.

BATAQLAŞDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Bataqlaşdml-maq"dan f.is.

BATAQLAŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Bataqlıq
hala salınmaq.

BATAQLAŞDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Bataqlaşdırmaq"-dan f.is.

BATAQLAŞDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bataqlıq hala ge-tirmek, bataqlaşmasına sebeb olmaq. çoxlu su buraxıb, küçəni bataqlaşdırmaq.

BATAQLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Bataqlaşmaq"dan f.is.

BATAQLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bataqlıq halına gel-mek, bataq olmaq.

BATAQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Palçıqlı, lehmeli, zığlı. Bataqlı küçələr düzəlib, gecələr elektrik ilə işıqlanırdı. S.S.Axundov.

BATAQLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Durğun su, lığ, lehme, palçıq ile örtülü yer; bataq çox olan yer. Küçənin ortası hər zaman bataqlıq və palçıq olurdu. S.Rehman. [Nebi kişi:] Bax, bura əlli hektardan artıq bir yerdir. İki il qabaq bataqlıqdan çıxarmışıq. S.Rehimov. Kür qırağındakı geniş bataqlıq çoxdan qurudul-muşdu. M.Hüseyn.
BATALİ&#
ST [fr.] Herbi mövzuda şekiller çeken ressam.

BATALYÖN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Bir neçe rotadan (bö-lükden) ibaret herbi hisse. Batalyon koman-diri. Tank batalyonu.
Komandanlığın əmrinə görə, bizim batalyon düşmənin məftil hasarını kəsməli və puç etməlidir. Ə.Veliyev.

BATAREYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Bir neçe top ve mina-atandan ibaret taktik vahid. Tapdıq söhbətə
. minasaçan batareyasını susdurmağa necə getdiyindən başladı. Ə.Əbülhesen.
Bu hissenin yerleşdiyi istehkam. Dəmir-beton özül üstündə qurulmuş batareya.
fiz. Bir-birine bend edilmiş bir neçe akkumulyator, yaxud qalvanik element. Elek-trik batareyası. Akkumulyator batareyası.
Buxar ile qızdırılan binaların içinde
qoyulan ve içerisinde isti su olan bir-birine
yapışıq borular sistemi.

BAT-BAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Bengotu; pis qoxulu acı dadan ot bitki (xalq təbabətində işlədilir). Gödək saplaqlı yaşıl rəngli və yumurtaya-oxşar zəhərli otların, məsələn, bat-batın çiçə-yindən olan bal da zəhərli olur. H.Zerdabi. Bat-bat 0,
1 m hündürlükdə yaşıl rəngli, şirəli, çılpaq və haça qol-budaqlı gövdəyə malik
. birillik bitkidir. Əliyev.

BATDAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax bataq. Yağışlı bir gündü. Batdaq dizə çıxırdı. Mir Celal.

BATI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Günbatan teref, qerb. Batı küləyi.