Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

PƏRİŞANLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

PƏRİŞANLIQ is.
Dağınıqlıq, qatma-
qarışıqlıq, nizamsızlıq. Pərişanlıq zülfün öz qaydasıdır; Nə badi-səbadən, nə şanədəndir.
M.P.Vaqif.
Qemlilik, kederlilik, qüsselilik, meyus-luq. çünki var idi bizdə nadanlıq; Bizə üz verdi çox pərişanlıq. S.Ə.Şirvani. Hacı Nə-sir
. [Nureddinin] pərişanlığından qəmgin olardı.. S.S.Axundov.

PƏRİÜZ(LÜ) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. şair. Periye oxşayan, peri kimi gözel (gözelin epitetlerinden biri).

PƏRİZAD(Ə) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Folklorda ve şeirde gözelin epitetlerinden biri. Adam gərək gör-sün həqqi aradə; Hanı sənin kimi bir pərizadə.
M.P.Vaqif.

PƏRQU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Qu quşunun yumşaq tükü. Şiraslan üst-başı lələk, pərqu içində özünü içəriyə soxdu. M.Süleymanov.
İçinde perqu olan. Pərqu balış.
Sən ki pərqu yorğan-döşəyə uzanan kimi qarın içinə uzanıbsan! M.Rzaquluzade.

PƏRLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Per (
cü menada) olan. Ba-lığın pərli üzgəci.
Per (
cü menada) olan. Pərli çarx.

PƏRLİ-BUDAQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

dan. bax qollu-bu-daqlı.
.Pərli-budaqlı buynuzunu şax tutub yeriyən maral onu görən kimi yaxınlaşıb əlini iylədi. İ.Şıxlı.

PƏRPƏRƏNG : Azerbaijani Explanatory Dictionary

PƏRPƏTöYüN is. bot. Yumşaq, etli yarpaqları ve ince çiçekleri olan, yere yatıq, bişirilib yeyilen yabanı ot-bitki.

PƏRPUÇ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] köhn. Yox etme, leğv etme, mehv etme. Məktəbdə qoyun ustulu, dasqanı,
deyirlər; Pərpuç eləyin çubi-fələqqanı,
deyirlər... M.Ə.Sabir.

PƏRSƏNG : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars. pare seng
daş par-çası]
Terezrnrn gözlerini tarazlaşdırmaq üçün qoyulan daş ve s. Boş tərəzinin gözləri bir-birilə taraz gəlmədi. [Kosa] daşı götürdü, pərsəng atdı, qıraqları çürümüş çanaqları birtəhər düzəlişdirdi. S.Rehimov. // İçinde şeyle çekilecek qabın ağırlığı, çekisi. □ Pər-səngini tutmaq
qabın (taranın) çekisini (ağırlığını) teyin etmek.
məc. çeki, ehemiyyet, ağırlıq. Hər sö-zün bir pərsəngi var. (Ata. sözü). Geymisən pərsəngini; Gey, sallan pərsəngini; Desəm dağlar götürməz; Dərdimin pərsəngini. (Ba-
yatı).
məc. Danışarken söz arasında yerli-yersiz tekrar edilen, deyilen söz, ifade.
◊ Pərsəng aparmaq
ağlı çatışmayan, özünü gic kimi aparan adam haqqında.

PƏRŞUM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. k.t. Tekrar şum, ikinci şum.

PƏRŞUMLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Perşumlamaq"dan f.is.

PƏRŞUMLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. k.t. Perşum etmek, ikinci defe şumlamaq, tekrar şumlamaq.

PƏRT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Əhvalı pozğun, tutqun, perişan, bir şeyden inciyerek pozulmuş, meyus ol-muş, incimiş; incik. Qüdrət Ismayılzadə
. evinə çox pərt (z.) qayıtmışdı. M.Hüseyn. Rüstəm kişi acıqlı, pərt və fikirli idi. M.İb-rahimov. □ Pərt etmək
bir söz demekle utandırmaq, yaxud qelbine toxunmaq, meyus etmek, ehvalını pozmaq, ruhen incitmek. Səni son məktubumla bir az pərt eləmişdim; Bunu özümə sonra yaman dərd eləmişdim. S.Rüs-tem. Pərt olmaq
bax pərtləşmək. Rəşid pərt olub, çaşmış bir halda səkinin kənarında dayandı. Ə.Memmedxanlı. Aydın utanıb, bir qədər pərt oldu. H.Seyidbeyli.
pərt-pərt zərf Pert halda. Mirzə Əli-məmməd isə pərt-pərt qapıya baxaraq doğma qardaşının buraya gəlməsindən heç də razı qalmadı. çemenzeminli.

PƏRTLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Pertleşmek"den f.is.

PƏRTLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bir sebeb (söz, hereket
ve s.) üzünden pert olmaq, üreyi sınmaq, meyus olmaq, tutulmaq, qanı qaralmaq. Ka-zım bir az da pərtləşərək sözünə davam etdi. çemenzeminli. [Naşad] Mehribanın sözün-dən pərtləşdi. S.Hüseyn.

PƏRTLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Pert olmuş adamın halı; meyusluq, inciklik, qanıqaralıq. Rəhimbəy [oğlunun] pərtliyini yalnız neçə gündən bəri saxladığı küsü ilə izah edirdi. M.Hüseyn. Sübhanverdizadənin pərtliyi get-gedə artırdı. S.Rehimov.

PƏRTÖV : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] klas. İşıq, nur, ziya, şüa, parlaqlıq. Xurşid rüxündən aldı pərtöv. Füzuli.

PƏRTÖV : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.] Seliqesiz, nizamsız, laqeyd. // Narahat; rahatlıq, sakitlik, dinclik bilmeyen, daim çalışıb-çapalayan.
◊ Ağızdan pərtöv
bax ağzıpərtöv. [Mi-sir] ağızdan pərtöv, küsəyən idi.. Ə.Veliyev.

PƏRTÖVLÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Seliqesizlik, nizamsızlıq; laqeydlik. // Narazılıq, rahatsızlıq; sakitlik, dinclik bilmeme, daim çalışıb-çapalama.

PƏRVANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Adeten işığın etra-fına dolaşan kiçik gece kepeneyi. Məndən öyrənibdir oda yanmağı; Düşəndə xəbər al pərvanələrdən. Q.Zakir. [Ərestu:] Pərvanə vurğundur işığa, nura. A.Şaiq. // Umumiy-yetle, kepenek.
B ax pər
cü menada. NövbəKamala yetişəndə o, əlindəki modelin pərvanəsini bu-raxdı.. M.Rzaquluzade.
◊ Pərvanə kimi (tək) başına fırlanmaq (dolanmaq)
heddinden artıq sevmek, iste-mek, mehribanlıq göstermek, nevaziş etmek, nazlamaq, ezizlemek. Günəş, Arazın ciyər-lərini sağaltmaq üçün onun başına pərvanə kimi dolanır. A.Şaiq. Vaxt məni pərvanətək başına dolandırır; Dünən qanmadığımı bu gün mənə qandırır. B.Vahabzade.

PƏRVAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]: pərvaz etmək- bax pərvazlanmaq. Sürü yaxınlaşdıqca çöldəki quşlar qalxıb uçuşur, sonra oturur, yenə sürü yaxınlaşanda havayapərvaz edirdilər. T.Ş.Si-murq; // məc. uçmaq, şadlanmaq, ruhlanmaq, qanadlanmaq (adeten könlü, ruhu ve s. söz-lerle birlikde). Vaqifin də könlü çox edər pər-vaz; Hərdən sizin ilə gəzə, durnalar! M.P.Va-qif. Gəlin sizə söhbət açım ürəyimin sözün-dən; Yenə könlüm pərvaz eylər bu dağları görəndə. S.Vurğun.

PƏRVAZLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Pervazlamaq"dan f.is.

PƏRVAZLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Uçurmaq. Quşu pər-
vazlamaq.
məc. Ruhlandırmaq, qanadlandırmaq. Bu sayaq unudub ağır möhnəti; Rəna pərvazladı ilk məhəbbəti. M.Rahim.

PƏRVAZLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Pervazlanmaq"dan f.is.

PƏRVAZLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Uçmaq. Göyər-
çinlər pərvazlanır; Qərar tutmur yuvada. S.Rüstem. Yalnız arabir su üzərində dəstə ilə uçuşan və təkdənbir suyun səthinə qədər enib, yenə də sürətlə havaya pərvazlanan (f.sif.) quşlar görünürdü. M.Hüseyn. // Qanad çıxar-maq, qanadı çıxmaq, uçmağa başlamaq. Laçın pərvazlanıb uçan vaxtıdır; Şikar ovlağına şux tərlan gəlir. Aşıq Şemşir. Bala quş həmişə anasının yanında qalmır. Bir az böyüyəndən sonra pərvazlanır, özünə yuva tikir, ana olur. Ə.Abasov.
məc. Qanadlanmaq, qol-qanad açmaq, ruhlanmaq. [Qendab:]
.çox eşitmişdim ki, qızın üstünə ad qoyulan kimi o, qol-qanad açır, böyüyür, pərvazlanır. B.Bayramov.