Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

BAYĞIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bağırmaq, qışqırmaq, hayqırmaq. [Şireli] özünün son qüvvətini toplayaraq bayğırırdı. M.Hüseyn.

BAYILDICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bihuşedici, mestedici, valehedici. O dalğın və müəmmalı gözlər gecənin sükutunu oxşayan müzəyyən və bayıldıcı bir ud zümzüməsini dinləyərək uyuyur. H.Cavid.

BAYILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Bayılmaq"dan f.is.

BAYILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. özünden getmek, qeşş etmek, üreyi keçmek. Bayılmaq dərəcəsinə gəlmək.
[Balaş:] Sağdır, sağdır, ürəyi döyünür, ancaq bayılmışdır. C.Cabbarlı. "Anamız öldü, aman!"
deyib, birdən bayıldım. S.Rüstem.

BAYILMIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif. özünden getmiş, qeşş etmiş. Burjuylar bayılmış qadınlarını faytona qoyub qaçmaq istəyirdilər. M.S.Ordubadi.

BAYILTMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Bayılmasına sebeb
olmaq. [Əkber] yerişi ilə nişanlayan, kirpiyi ilə oxşayan, baxışı ilə bayıldan
. xanımlar görməmişdi. Mir Celal. Sonra ikinci zərbə, üçüncü zərbə Hüseyni bayıltdı. S.Rehman.

BAYIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Binanın ve s.-nin xarici; eşik, heyet, çöl, dişarı, kenar, açıq yer. Bayırda qar yağır. Bayırda hava necədir? İndicə bayırdan gəldi. Bayırdan musiqi səsi gəlir. Uşaqlar bayırda oynayırlar.
Şəha-bəddin Xədicəni bayıra çağırıb, ərinin atlı-arabalı dərəyə uçub ölməyini xəbər verdi. S.S.Axundov. Bayırda bərk xəzri əsirdi. M.İbrahimov. Onların hər ikisi pəncərədən bayıra baxdı. Ə.Sadıq. □ Bayıra atmaq (basmaq) dan.
qovmaq, çıxarmaq. O katibi birdəfəlik bayıra atmaq lazımdır. S.Rehimov.
dan. üz, zahir, xarici görünüş. İçərim özümü yandırır, bayırım özgəni. (Ata. sözü).
Adeten "sayır-bayır" şeklinde dan.
boş, hederen-pederen, rabitesiz, menasız. Sayır-bayır danışmaq. Gecə-gündüz sayır-bayır danışırdım.

BAYIR-BACA(Q) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çöl, bayır, ümumiy-yetle, her hansı bir yer. Pəri xanım kəndli qızı idi, necə olmuş olsa da, gənə bayır-bacaq görmüşdü. (Nağıl). [Cefer eminin] əynindəki həmişəlik iş paltarından başqa bircə dəst bayır-bacaq paltarı var idi. H.Nezerli. Bəlkə elə bayır-bacaqda Allah¬qulu kimilərin ağzına dil verən də Veysdi? Ə.Əbülhesen. // Heyet, evin etrafı. Qapı-bacanı əhənglə ağartmaq, evlərin bayır-bacağını süpürmək
. ümumi bir həvəs idi. H.Sarabski.

BAYIRŞƏHƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Şeherin bürcün-den xaric, yaxud esas çevresinden kenarda olan hissesi.

BAYIRŞƏHƏRLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. dan. Bayır-
şeherde yaşayan. [Bayırşeherde yaşayan-lara] ayaqyalın bayırşəhərli deyərdilər. H.Sarabski.

BÄYKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [rus.]
Yundan ve ya pam-bıqdan toxunan yumşaq xovlu parça.
Bu parçadan tikilmiş. Bayka palto.

BAYQU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bayquş sözünün qedim for-ması. Bayqu gələr, məskən salar sənə, yar; Sən hurisən, sən pərisən mənə, yar. Aşıq Mehdi. Yığıldı bayqular, etdi viranə; ömür oldu yaman yarı, sevgilim! Aşıq Receb. Qeyr ilə yarım gedir, gərdən çəkib bir qu kimi; Qalmışam viranələr küncündə mən bayqu kimi. S.Ə.Şirvani.

BAYQUŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
İri gözlü, girde başlı, çirkin sesli, qarmaqburun, yırtıcı gece quşu. Bay-quş xərabəlik, qurd dumanlıq sevər. (Ata. sözü). Axşamtərəfi yağış havası, bayquş da ulayır. Ə.Haqverdiyev. Qəflətən bir qorxulu səs meşəni götürdü. Faytonçu dedi:
Qorx-ma, xanım, bayquşdur, ulayır. S.S.Axundov.
Menhusluq, uğursuzluq simvolu kimi. [Gülnaz] bayquş kimi həyətlərinə kədər və qüssə gətirmiş bu adamların yaxasından tu-tub, çölə atmaq
. istəyirdi. M.İbrahimov. Nə etmək ki, hökmdarlar bayquşu bülbüldən çox sevirlər. M.Hüseyn. □ Bayquş yuvası məc.
xarabazarlıq, ehalisi terk olmuş yer; menhus yer, şükümsüz yer. Bir neçə ildən sonra [qoçuların] sayəsində Zabrat kəndi bayquş yuvasına döndü. H.Sarabski. [Maral:] Ah, [bu] bayquş yuvasından qurtula bilsəy-dim. H.Cavid.
məc. Cemiyyet sevmeyen, insanlardan qaçıb tekce yaşayan adam haqqında. O lap bayquşdur, adam arasında görünmür. Bay-quş kimi həyat keçirmək.

BAYRAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Uzun ve nazik bir ağacın baş terefine rebt edilmiş ve adeten üzerinde dövletin, yaxud herbi ve ya ictimai teşki-
latın xüsusi elameti
nişanı çekilmiş bir ve ya müxtelif rengli qumaş parçası. Parlaman üstündə üçrəngli bayraq; çarpırdı ruzgara dalğalanaraq. M.Müşfiq. O gün olsun bu göy bayraq Turan üstə açılsın. C.Cabbarlı.
0 Ağ bayraq qaldırmaq
teslim olmağa hazır olduğunu bildirmek.
..bayrağı altında
- bir şey namine, bir şüar altında, bir meq-sed uğrunda, bir qayeni elde rehber tutaraq. Mübarizə bayrağı qaldırmaq
mübari-zeye qalxmaq.
..bayrağını yüksək tutmaq
- her hansı bir ideyanı, vezifeni namusla, layiqince yerine yetirmek.

BAYRAQÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax bayraqdar.

BAYRAQDAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bayraq tutan, bayraq daşıyan adam. Bu qadınlar dəstəsinin ba-şında duran bayraqdar, ucaboylu
. qoca bir qadın idi. S.S.Axundov. [Əjder] bayraqdar olduğuna fərəhlənir və bu bayrağı ona tapşırdıqları üçün sevinirdi. S.Rehman.

BAYRAQDAŞIYAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax bayraqdar. Bay-
raqdaşıyanlar
. bayrağı möhkəm tutmuş-dular. M.S.Ordubadi.

BAYRAQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bayrağı olan, elinde bay-raq olan. Bayraqlı əsgərlər. // İs. menasında. Bayraqlılar qabaqda gedirlər.

BAYRAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Her hansı bir tarixi ve s. hadise şerefine keçirilen şadlıq günü; ten-tene. Bir May bayramı. Oktyabr bayramı.
- [Qolçomaqlar] heç vaxt qəbul eləməzdi ki, qadınlar başıaçıq meydanlara çıxıb, bayram saxlasınlar. Ə.Haqverdiyev. □ Bayram axşamı
her hansı bir bayramdan evvelki gün. Bayramınız mübarək (olsun)!
bay-ram münasibeti ile tebrik.
Şadlıq, şenlik, xoşbextlik, seadet mena-sında. Vəsli-yar ilə yetişdi hamı bayrama, könül! Yetmədin dövləti-dildar ilə sən kamə, könül! S.Ə.Şirvani.
Kütlevi oyunlar, eylenceler ve s. keçiri-len gün. İdman bayramı. Yaz bayramı. Uşaq bayramı.
0 Qara bayram
bax qara

BAYRAMQABAĞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Bayrama yaxın, bayram erefesinde olan. Bayramqa-bağı ticarət. Bayramqabağı yarış. Bayram-qabağı hazırlıq.

BAYRAMQURDU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bax məryəmqurdu.

BAYRAMLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Bayramlaşmaq"dan f.is.

BAYRAMLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qarş. Bayram müna-sibeti ile bir-birini tebrik etmek, bir-biri ile görüşmek. Xanməmməd gəldi, bayramlaşıb oturdu. çemenzeminli. Bayramlaşmağa gələnlər yerin azaldığını görüb, xudahafiz-ləşib gedirdilər ki, başqa gələnlər üçün yer açılsın. H.Sarabski.

BAYRAMLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bayrama mexsus olan, bayram münasibeti ile düzeldilmiş. Bayramlıq süfrə. Bayramlıq paltar.
is. Bayram hediyyesi, bayram payı. [Hacı Osman:] Balalar, əziz balalar, mən sizə bayramlıq nə verim? N.Vezirov.

BAYRAMSAYAĞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Bayramda olan
kimi. ülfət Yunis və Davud ilə birlikdə gerbi maşından çıxarıb, Akademiyaya bayramsa-yağı bəzənmiş binaya gətirəndə, eksponat-lar qəbulu bitmişdi. Mir Celal.