Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

AERONÄVT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus.] Uçucu aparatlarda havaya uçan adam.

AERONÄVTİKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] Uçucu aparatlarda havada hereket etme nezeriyye ve praktikası.

AEROPLÄN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] bax təyyarə. Qəzəl olmasaydı guya Iranda; Indi biz uçardıq aeroplanda. Şehriyar.

AEROPÖRT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. aero ve lat. port] Neqliyyat teyyarelerinin müntezem uçuş-larını temin etmek üçün lazım olan tikinti ve avadanlıqla techiz edilmiş böyük aero-drom. Bakı aeroportu.

AEROSƏPİN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun. aero ve sepin] k.t. Alçaqdan uçan teyyareler vasitesile sepin.

AEROSTÄT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus.] Balonun içinde olan qazın qaldırıcı qüvvesi sayesinde havaya qalxan havadan yüngül uçucu aparat; hava balonu. Noyabrın
də Parij şəhərində bir neçə elm sahibi aerostat, yəni şar ilə havaya qalxıblar ki, elm imtahanı etsinlər, amma aerostat cırıldığına 230 metr hündürlükdən yerə yıxılıblar və 8 adamdan
i bərk yara-lanıb. "Əkinçi".

AFAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. "üfüq" söz. cemi] şair.
üfüqler. Məhtab bir şəb idi, hava mişkbar idi; Afiaqə nur axardı, səma ləməzar idi. M.Hadi. Hökmfərmadır onda sümtü sükut; Sarmış a/aqını dumanlı bulud. A.Sehhet.
məc. Alem, dünya, ölkeler menasında. A/aqə düşdü ğülğülə hüsnündən, ey qəmər. Nesimi. Rüsvayi-zəmanə oldu məndən; A/aqə /əsanə oldu məndən. Füzuli. [Şeyx Hadi:] Tutsa a/aqı şöleyi-hikmət; Onu duymaz dumanlı gözlər, əvət. H.Cavid.

AFAT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. "afet" söz. cemi] b a x afət
ci menada. [Nesib:] Mat-məəttəl qalmışam ki, bu nə bəladı, nəzərdi, gözdü, a/atdı
. nədi, bilmirəm! Mir Celal. □ Afat vurmaq
tebii felakete uğramaq, dolu vurmaq ve s. Afat aparsın səni, afat aparmış
qarğış.

AFƏRİN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

nida [/ars.] Terif, tehsin ifade edir; ehsen, merheba. A/ərin sənə, oğlum! A/ərin sizə, yaxşı işlədiniz!
A/ərin hüsnünə ey /itneyi-dövran, bəri gəl. Nesimi. [Abbas:] A/ərin, bacım Zeynəb, indi otur, bunları dəstə tutaq.. S.S.Axundov. Oz yaşından böyük iş görənlərin; Bir a/ərin söylə hünərlərinə. Ə.Cavad. Ikinci pərdə düşdük-dən sonra camaatdan, yoldaşlarım və teatrda iştirak edənlər başıma yığılıb:
A/ərin! A/ərin!
deyə məni təbrik etdilər. H.Sarabski. // Bezen kinaye ve istehza yolu ile deyilir. A/ərin sənin hünərinə. A/ərin sənə, bizi yaxşı aldatdın!
A/ərinlər, doğru yollu ver-diyin peymanlara; Əhdini i/a üçün sadir olan /ərmanlara... M.Ə.Sabir.

AFƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bela, felaket, bedbext-lik, müsibet, ziyan, zerer. [Şah:] Pədərsuxtə, kəvakibin a/ətindən məni qorxudarsan və əlacını gizlərsən? M.F.Axundzade. Uşaqla-rınıza heç bir cəhətdən a/ət yetməyəcək. C.Memmedquluzade. // məc. Adam haq-qında. Biri N. qəzasının a/ət və bəlası sabiq prokuror Ivanov idi. Ə.Haqverdiyev. // Mec. menada. Arizuyi-vəsli-canan canə a/ətdir, könül! Füzuli.
məc. şair. Son derece gözel qız, qadın, dilber haqqında. Harda qalmış görəsən, ol dəli, məcnun fieyzi; Dur yügür, gəl, dediyin a/əti-dövran gəldi. Nebati. Bu a/əti birinci görüşdə sevməmək qabil deyildi. M.S.Ordubadi. Gülzar altı-yeddi ay bundan əvvəl deyər, gülər, çalar, oynar şux bir a/ət idi. C.Cabbarlı.
məc. çox zirek, çox celd; od-alov. O, uşaq deyil, a/ətdir!

AFƏTZƏDƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

si/. [ər. afet ve /ars.
..zede] Belaya, müsibete uğramış, felakete düçar olmuş.

AFFAYI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zər/ [/ars.] dan. Havayı, nahaq, boşuna, ebes.

AFFEKT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[lat. affectus
ruhi heyecan] İnsanın ehvaldan ve ehtirasdan ferqli olaraq güclü, coşqun baş veren ve nisbeten qısa-müddetli olan emosional heyecanı, qezebi, dehşeti ve s. Afifiektin aradan qaldırılması xeyli dərəcədə iradə gücü tələb edir.

AFFRİKÄT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [lat.] dilç. İki samitin qo-vuşmasından yaranan yeni samit; mes.: rusca ö (t + s) ve H (t+ş).

AFİŞA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[/r.] Tamaşa, konsert haqqında (divarlara vurulan) elan. Rüstəm gülüb dedi ki, buna a/işa deyərlər, tamaşadan iki-üç gün qabaq yazıb divara yapışdırırlar ki, camaat oxuyub bilsin. H.Sarabski. Hüseyn bu a/işa-nın qarşısında donub qaldı. S.Rehman.

AFİYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn. Cansağlığı, sağ-lamlıq, sehhet. Ol bəzm idi a/iyət bahari; Mən bülbüli-zari-biqərari. Füzuli. □ Afiyət olsun! köhn.
cansağlığı, sağlamlıq arzusu bildiren ifade (adeten şerbet, su içenlere, yaxud asqıranlara deyilir).

AFORİZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] Derin menalı fikri ifade eden sabit söz birleşmesi ve ya cüm-le; hikmetli söz. Nizaminin a/orizmləri. Sədi-nin a/orizmləri. A/orizmdə /ikrin bitkinliyi və /ormanın səlisliyi əsas şərtdir.

AFORİZMLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

si/. Aforizmlerle dolu olan.
Nizaminin a/orizmli şeirləri.

AFRİKALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. Afrikada yaşayan, Afrika
ehli.

AFTAB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] şair. Güneş. Cam içrə mey ki, dairə salmış hübab ona; Ayinədir ki, əks salır a/itab ona. Füzuli. Novbahari-hüsnü etdikcə tərəqqi ol məhin; Şərm edib hər gün uzaqlardan dolanır a/itab. S.Ə.Şirvani.

AFTABA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.] b a x aftafa. Görürsən ki, elə hey çay başıaşağı o tərə/də-bu tərə/də əllərində afitaba və başlarında əmmamə ağalar düzülüb çömbəliblər. C.Memmed-quluzade. Usta Ramazan a/tabanı götürüb, bağçadan çıxdı. M.Hüseyn.

AFTAFA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Lüleyi ve qulpu olan su qabı; lüleyin. Səriyyə tas və a/ta/anı gətirib mübaşir Məmmədin
. əllərinə su tökdü. M.İbrahimov.

AFTAFA-LƏYƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Aftafa ile leyenden
ibaret yuyunma levazimatı. Yenə a/ta/a-ləyən gəldi, isti su və sabunla əllər və ağız-lar yuyulub silindi. çemenzeminli.

AGAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fiars.] Xeberdar. Inanma gər desə rəmmal sirri-qeybə agahəm; Dəhanın sirrinə yüz kərrə iczin etirafi eylər. S.Ə.Şirvani. □ Agah etmək
xeberdar etmek, bildir-mek. Olmuya qorxursunuz ki, əyilib camaatın qulağına bir neçə söz pıçıldayam, bir neçə mətləblərdən agah edəm. C.Memmed-quluzade. Zamanı eşikağası işdən agah etdi, biçarə xanın ayağına yıxıldı və gözlərinin yaşını tökdü. çemenzeminli. Agah qılmaq
b a x agah etmək. Dedim: cana, məni agah qıl sirri-dəhanından; Dedi: məzur tut, elmi-müəmma aşikar olmaz. Q.Zakir. Agah olmaq
xeberdar olmaq, bilmek. Şeir zöv-qündən olmayan agah; Əhli-nəzmi məzəm-mət eyləməsin. Füzuli. Əziz başın üçün oxu yazdığım; Agah ol halımdan gahbəgah mənim! Qurbani. Ta olmaya kimsə ondan agah; Bu şeri oxurdu əksər ol mah. Mesihi.

AGAHLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Xeberdarlıq.