Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

TAĞALAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sap, iplik ve s. sarınan çarx.
.Arvad ayağa qalxdı və nə isə çaşqınlıqla cəhrənin ora-burasını, tağalağını, iyini, dəs-təsini yoxladı. Ə.Əbülhesen. [Tapdıq] özü-nü divarın dibinə verib, tağalağı dığırlatdı. Ə.Veliyev.
TAĞALAQ2bax taqqanaq.
.Uşağın əlin-dəki tağalaq çörəklərin hərdən biri düşürdü yerə, arvad qaldırıb, tozunu silib verirdi uşa-ğa. C.Memmedquluzade.

TAĞAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. 83,2 kiloqram ağırlığın-da çeki vahidi. Beş tağar arpa.
[Hemze:] Məsələ bir-iki desyatin yerdə, bir-iki tağar buğdada, ya da beş-on baş qaramalda deyil. Ə.Əbülhesen.

TAĞBƏND : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.] arxit. Tağ şeklinde olan; yarımdairevi. Tağbənd körpü.
..Uşaq bu saat hücrənin qoşa tağbənd pəncərələri arxasında göz üzündən ötüb keçən sərsəri buludların içəridəki işığı tez-tez dəyişdirdiyi-nin fərqinə varacaq halda deyildi. Ə.Mem-medxanlı.

TAĞLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Tağı, tağları olan. Tağlı bina.
Hörgüsü tağ şeklinde olan. Tağlı pəncə-rə (qapı).
Mədəniyyət evinin tağlı, naxışlı qapılarını [Qızyeter Yarmemmede] göstərdi. M.İbrahimov. Taxtadan tikilmiş iki otaqlı; Döşəməsi torpaq, tavanı tağlı. B.Vahabzade.

TAHlR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn. Temiz, pak.

TAXÇA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Şey qoymaq üçün divar-da açılan oyuq. Taxçalara düzülübdü bir neçə samovar, sandıqça
. və xırdavat şeylərdən. C.Memmedquluzade. Mətbəxin divarlarında xırda taxçalar olardı. H.Sarabski.

TAXEÖMETR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] üfüqi ve yer ölç-me işlerinde işledilen şaquli bucaqları ölç-mek üçün geodeziya aleti.

TAXEOMETRIYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] Yerin qaba-rıqlı planını düzeltmek üçün uzaqdan topoq-rafik şekilalma üsulu.

TAXIL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. Deninden un ve ya yarma ha-zırlanan bitkilerin (arpa, buğda, çovdar ve s.) ümumi adı. Taxıl bitkiləri. Taxıl əkmək.
Ta-xıllar boy atmış və sünbül bağlamağa başla-mışdı. Ə.Sadıq. // Hemin bitkilerin deni. 2 ton taxıl.
[Şerefoğlu Rüsteme:] Keçən il hər hektardan neçə sentner pambıq, neçə sent-ner taxıl götürmüşsünüz? M.İbrahimov.

TAXILBIÇƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Taxıl biçmek üçün maşın, alet. Yeni markalı taxılbiçən. // Biçinçi. // Sif. menasında. Indi sovxoz tarlalarında yük av-tomobilləri görünür, traktor və taxılbiçən ma-şınlar işləyir. Ə.Veliyev.

TAXILBITI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zool. bax buğdabiti.

TAXILÇIÇƏKLILƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

cəm bot. Taxılların ve bezi başqa bitkilerin daxil olduğu bitki fesilesi.

TAXILÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Taxılçılıqla, taxıl ekib-becermekle meşğul olan adam. Taxılçının qarşısında isə çörək bolluğu yaratmaq vəzi-fəsi durmuşdu. S.Rehimov.

TAXILÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kend teserrüfatının taxıl ekib-becermekle meşğul olan sahesi.

TAXILDÖYƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Biçilmiş taxılı döyüb deni samandan ayıran maşın. // Sif. mena-sında. Taxıldöyən maşın, vəl azlıq eləyirdi. Ə.Əbülhesen.

TAXILQURDU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Taxıla ziyan veren cücü.

TAXILQURUDAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Taxılı qurutmaq üçün maşın. // Sif. menasında. Taxılqurudan maşın.

TAXILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Taxılmaq"dan f.is.

TAXILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Taxmaq"dan məch.

TAXILSƏPƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Toxum sepmek üçün maşın. // Sif. menasında. Taxılsəpən maşın.

TAXILSOVURAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Taxılın denini sa-mandan ayıran maşın. // Sif. menasında. Xır- manın bir tərəfində qoyulan taxılsovuran ma-şınların da gurultusu eşidilirdi. Ə.Əbülhesen.

TAXILTƏMIZLƏYƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Taxılın denini
zibilden, xırda daşlardan ve s.-den temizle-mek üçün maşın. Taxıltəmizləyəni işə salmaq. // Sif. menasında. Qoca taxıltəmizləyən ma-şına baxır..

TAXIKARDIYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] ürek yığılma-larının tezleşmesi, ürek döyüntüsü.

TAXMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Taxmaq"dan f.is.

TAXMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
İki şeyin uclarını bir-birine keçirmek, ilişdirmek, yaxud bir şeyi başqa bir şeye keçirmek. Kişi müştüyə taxmaq istə-diyipapirosa sığal verirdi. Mir Celal. [Beyim xala]
.bağırsaq kimi çözələnən rezin borunun bir ucunu su kranına taxıb asfaltı yuyurdu. İ.Hüseynov. // Sancmaq, ilişdirmek, keçirmek. Mən bir yolçu olub yoldan keçərkən; Qoparıb köksümə taxardım səni. H.Cavid. Taxır sinə-sinə güldən, çiçəkdən; Açır süfrəsini bulaq başında. S.Vurğun.
Keçirmek. Qolbaq taxmaq. Barmağına üzük taxmaq.
[Suğra] güllü-çiçəkli krepde-şindən lap yeni dəblə tikilmiş uzun bir don, lak tufli geymiş, hətta sırğa da taxmışdı. M.Hüseyn.
Bir şeyi bir şeyin üstüne qoymaq, bend etmek, ilişdirmek. Tahir sümük çərçivəli ey-nək taxmış ucaboy, buğdayısifət, qıvrımsaç alimi yaxşı xatırlayırdı. M.Hüseyn. Bəzən Lətif işini qurtarıb qəlibçilər şöbəsinə gəlir, gözlük taxmışgənc metaləridənlərə.. sataşırdı. H.Seyidbeyli.
dan. Əynine, eline keçirmek, geymek. Nəriman, sevinmiş kimi əlcəyi barmaqlarına taxdı. Mir Celal. [çimnaz]
..pambıqlı canlı-ğını əyninə taxıb, qızına da
. paltarını dəyiş-məyi təklif elədi. Ə.Əbülhesen.