Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

TALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Talamaq"dan fiis.

TALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f Qaret etmek, çalıb-çapmaq, soyub talan etmek. Oradan töküldülər baza-ra, tamam dükanları və karvansaraları tala-dılar. M.F.Axundzade. // Var-yoxunu güc, ya hiyle ile elinden almaq.

TALAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Qaret, çapovul, çap-qın, soyğun. Qabaqlarda dağlarda talan və qarətlə məşğul olan quldurlar çoxdan tutul-muşdur. Ə.Veliyev.
Əhalinin her hansı milli ve ya ictimai qrupuna qarşı mürtece şovinistlerin quldur-casına çıxışı, onların mal-mülkünün qaret edilmesi ve adamlarının öldürülmesi. Şəhər-də talanlar başlandığı haqqında ciddi şayiələr buraxıldı. M.S.Ordubadi. // məc. Soyğunçuluq. Bu, alver deyil, talandır. □ Talan etmək
bax talamaq. Xanlar, bəylər talan etmiş rəiyyətin yurdunu; Eyləyirlər mühafizə xain Iran qurdunu. A.Sehhet. Talan olmaq
bax
talanmaq. Züleyxa və Cəlil yenicə atasız qalmışlardı. Ataları kəndləri talan olan za-man öldürülmüşdü. T.Ş.Simurq.

TALANÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Talanla meşğul olan, talan eden; qaretkar, çapovulçu, çapqınçı, soyğun-çu, quldur. Araz talançı (sif.) adamı yaxşı ta-nımışdı. A.Şaiq. Zeynalın və o biri əlitüfəng-lilərin hədə-hərbəsi, başlarının üstündən güllə atması da bu talançılara kar eləmirdi. Ə.Əbül-hesen.

TALANÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Talanla meşğul olma; soyğunçuluq, quldurluq.

TALANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Talanmaq"dan f.is.

TALANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Var-yoxu elinden alın-maq, talan edilmek, talan olunmaq. Bir evdə ki belə gözəl olmaya; O ev bərbad olub ta-lanmaq gərək. M.P.Vaqif. Dağıldı ölkələr, talandı ellər; Sonalar oylağı tarü-mar oldu.
M.Müşfiq.

TALÄNT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. talanton] İstedad. Bizə hə-yat gərəkdir! Bizə həyat gərəkdir! Həyat hər talant üçün su, hava və çörəkdir. R.Rza. [Ner-mine:] Gələcəkgöstərər ki, böyük talant sa-hibi kimdir. B.Bayramov.

TALANTLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İstedadlı. [Elçin:] Sevinc,Qaçay
. gənc ustaların ən talantlısıdırlar. Z.Xelil.

TALASSEMIYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] İrsi qan xeste-liyi.

TALAŞA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Balta ağzından çıxan kiçik ağac, taxta parçaları. Taxta zavodunda gecə-gündüz kəsilən, yonulan taxtaların talaşası
. böyük bir sahəni tuturdu. Mir Celal. Kiçik Fərman saatlarla atasının yanında durub ona tamaşa edər, onun mişarlayıb atdığı taxta parçaları və talaşalarla oynardı. Ə.Sadıq.

TALE : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bext, qismet. [Nazlı:] Heç böylə padşah sarayında yaşayan bir xanım da taleyindən şikayət edərmi? H.Cavid. [Ki-çikbeyimin] taleyə boyun əyməkdən başqa çarəsi yox idi. çemenzeminli.
Müqedderat, gelecek, iqbal. Biçarə ana ölümünü deyil, əziz.. balalarının taleyinin necə olacağını fikir edib ağlayırdı. C.Cabbarlı.
0 Tale ulduzu
bax bəxt ulduzu ("bəxt"de). Tale (taleyi) üz çevirmək
uğur-suzluğa uğramaq, işi bed getirmek, heyatın-da çetin ve ağır dövr başlanmaq. Yoxsa tale Salatından üz çevirmişdi? Ə.Memmedxanlı.
Taleyi gətirmək (açılmaq)
bexti getir-mek. [Əhmed:] Qardaş, hər nə deyirsən de, bu almada bizim bəxtimiz var. Daha taleyimiz bu almaynan açılacaq. (Nağıl). Taleyi gül-mək (gülümsəmək, üzünə gülmək)
bexti getirmek, işi düz getirmek. Rəsmi bir yığın-caqda Tükəzban xalanın taleyi üzünə güldü və bir səslə birinci qadınlar qurultayına nüma-yəndə seçildi. B.Talıblı. Demək, [Aslanın] taleyi gülməyəcəkmiş! Aslan xoşbəxt deyilmiş! S.Veliyev. Taleyindən (taleyə) küsmək
öz bextinden küsmek, teqsir özünde olmaq. Taleyini... bağlamaq
geleceyini, müqed-deratını birine, ya bir şeye, hadiseye bağla-maq, özünü bir şeye hesr etmek. Taleyini kor qoymaq
teqsir özünde olmaq, öz teqsiri üzünden müveffeqiyyetsizliye uğramaq. [Ayaz:] Sən öz taleyini kor qoydun, ona mən neyləyim,
deyə, cavab verdi. A.Şaiq.

TALESIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Bextsiz, bedbext, uğursuz. [Zeynal:] Mən talesiz bir adamam. S.Hüseyn. Səfdər özünü yalnız ona görə bədbəxt və tale-siz (z.) hesab edirdi ki, arvadı Rüxsara xanımın naxoşluğu uzanırdı və arzu etdiyi kimi tez tamam olmayırdı. T.Ş.Simurq. // İs. menasın-da. [Şeyda:] Bəxtiyarların ölməsində, talesiz-lərin yaşamasında nə məna var? H.Cavid.

TALESIZLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bedbextlik, bextsizlik, uğursuzluq. [Cemil bey:] Of! Bəxtiyarlıq içində talesizlik, nə böyük fəlakət! H.Cavid.

TALEYIKƏM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər. tale ve fars. kem]
köhn. Bextsiz, bedbext. Taleyikəm adam.

TALĞA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Medal.

TALXA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sarı ve qara xalları olan zeherli ilan.

TALIŞCA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərfTalış dilinde. Talış-ca danışmaq.

TALIŞLAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

cəm Azerbaycanın cenub-şerqinde ve Cenubi Azerbaycanın şimal his-sesinde yaşayan irandilli kiçik xalq ve bu xalqa mensub adamlar.

TALIB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas.
İsteyen, birine ev-lenmek isteyen oğlan, kişi ve ya birine ere getmek isteyen qız, qadın. [Platon:] Ilk talib Xumar için hər kim; Hər kim olmuş olursa, rədd etməm. H.Cavid. □ Talib olmaq
iste-mek, evlenmek ve ya ere getmek istemek. Qız hər necə olsa yarə talib; Əlbəttə, gərək həyası qalib. Füzuli.
Meyil eden, isteyen, hevesinde olan, arzusunda olan. Mən nəinki bircə tuta, bəlkə də meyvəcatın heç birinə o qədər talib deyi-ləm. C.Memmedquluzade. Mən nura fəqət ta-libəm, atəş nəmə lazım. H.Cavid.

TALIBƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Qız telebe. Ənisənin öh-dəsinə bir vəzifə verilmişdi: söylənəcək təbrik nitqlərinə cavab olaraq talibələr tərəfindən cavab vermək. S.Hüseyn.

TALK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Adeten toz halında teba-betde ve tibde işledilen ağ ve ya göy rengli yumşaq mineral.

TALMUD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. qəd. Yehudilerin ehkamçı, dini-etik ve hüquqi müddealarının külliyatı.

TALÖN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.]
Bir şey almaq hüququ ve-ren kiçik vereqe şeklinde sened; pete. [Adil:] Məktəbdə bir dəst paltar talonunu
. başqa bir şagirdə verib dükana yolladılar. B.Bayramov.
çek, order defterçesinin kökünde qalan sureti (dublikatı).
Qiymetli kağızların (akkreditivin, aksi-yaların ve s.-nin) esas hissesi.

TALVAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Güneşden, yağışdan qorun-maq ve ya başqa meqsedler üçün direkler üzerinde qurulmuş üstüörtülü kölgelik; çar-daq. Talvarın altında yüyürəkyelləyən; Qarı tez dikəldi salam səsinə. B.Vahabzade. Dörd yöndəmsiz dirək üzərində qurulmuş talvarın üstündəki hər bir şey uzaqdan aydın seçilirdi.
Q.İlkin.
Evin gireceyinde qapıya yapışıq üstüör-tülü yer. Evin talvarı.
Mədəd idarənin qa-pısındakı talvarda oturmuşdu. Ə.Veliyev. // Ətrafı görmek üçün gözetçinin üstünde dur-duğu hündür tikili.
.Keşikçi talvarından baş-qa heç nə görünmürdü. Ə.Əbülhesen.
Tenek üçün direkler üzerinde üstüne nazik taxtalar, borular düzülen ve ya meftil çekilen qurğu. üzüm talvarı. Tənəyi talvara çıxarmaq.
.Talvarları bürümüş iri meynələr
. bağın gözəlliyini daha da artırırdı. S.Veli-yev.