Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

TALVARLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Talvarlamaq"dan f.is.

TALVARLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Tenek üçün talvar dü-
zeltmek; teneyi talvara qaldırmaq. Tənəkləri talvarlamaq.

TALVARLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Talvarı olan, talvar düzel-dilmiş. Talvarlı həyət. Talvarlı ev.

TAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif [ər.]
Başdan-başa, bütünlükle, tamam, bütöv. Tam qaranlıq. // Mütleq, tama-mile, en yüksek, en mükemmel. Tam qələbə.
[çingiz:] Tam bir müvəffəqiyyət əldə etmək üçün bütün tələblərimiz işə cəlb olunmalıdır. çemenzeminli.
Vaxt bildiren saylardan evvel gelerek vaxtın bütövlüyünü, qalığı, kesiri, eskiyi ol-madığını bildirir; düz. Tam bir saat göz-lədim.
Məmmədbağır tam üç il olardı ki, Əsmərlə evlənmişdi. S.Hüseyn.
Bütöv, bitmiş, qurtarmış, tamamlanmış (natamam eksi)
Tam əsər. // Heç bir şeyle mehdud edilmeyen; qeyri-mehdud. Tam ha-kimiyyət. Tam azadlıq vermək. Tam (z.) sahib olmaq.
Müeyyen, lazımi ölçüde, normada olan. Tam metr. Tam iş günü.
riyaz. Kesri olmayan, kesrlerden ibaret olmayan. Tamı tama bölmək. Tamdan kəsri çıxmaq. □ Tam ədəd riyaz.
kesri olmayan, yalnız tam(lar)dan ibaret eded. Say prosesi ancaq tam ədədləri verir. Z.Xelilov.
0 Tam mənasında (mənasilə)
tamamile, bütünlükle. Dil tam mənasilə canlı bir orqa-nizmdir. M.İbrahimov. Fərmanı sözün tam mənasında gülərüz və xoşsifət adlandırmaq olardı. Ə.Sadıq. Tam məsuliyyətlə
1) bü-tün mesuliyyeti, cavabdehliyi öz üzerine gö-türerek. Tam məsuliyyətlə demək; 2) bütün bacarığı ile, bütün qüvvesini serf ederek. Gənc oğlan bu etimadı yüksək qiymətləndirdi və tam məsuliyyətlə işə girişdi. Ə.Sadıq. Sözün tam mənasında
bax tam mənasında (mənasilə).

TAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] bax dad
ci menada. Telli kimi dadlı, ətirli, tamından doymaq olmayan xörək bişirən nəinki çiçəklidə yox idi, hətta rayon mərkəzi Işıqlıda da bu barədə ara-sıra söhbət gedirdi. Ə.Veliyev.

TAMADA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qonaqlıqlarda, toylarda ve s.-de meclisi idare eden şexs; süfrebeyi, masabeyi. Qüdrət toy məclisinin tamadası ol-du. M.Hüseyn.

TAMADALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Tamadanın işi; süfrebe-yilik, masabeyilik. [Nesir bey:] Şərif tama-dalıq səninlədir.. M.Əliyev.

TAMAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. teme] Bir şeyi elde et-meye gösterilen hedsiz arzu; herislik, acgöz- lük, bir şeyde gözü qalma. Artıq tamah baş yarar. (Ata. sözü). [Əliqulu:]
.Mənim dünya malına tamahım yoxdur. S.S.Axundov.
0 Tamah dişini çəkmək
vaz keçmek, gözünü çekmek, elini üzmek, ümidini kes-mek. Tamaha düşmək
acgözlükle istemek, heris olmaq. Əyləşənlərin hamısı tamaha düş-dü. B.Bayramov. Tamahı güc gətirmək (zor eləmək)
tamahını, nefsini saxlaya bilme-mek, özünü saxlaya bilmemek, heddinden artıq tamahkarlıq göstermek. [Keremeli:] De-mədimmi yoldaşlarından ayrılma, tamahın güc gətirdi, gəldim. M.F.Axundzade. [Hacı Qara:] Əlacım kəsildi, tamah zor elədi, dedim, bu bəylər ilə gedərəm Təbrizə. Ə.Haqverdiyev.

TAMAHKAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif [ər teme ve fars.
..kar] Her şeye tamah eden, her şeyde gözü olan; varlanmağa, şey yığmağa hedden artıq heris olan; acgöz. [Qız:] Əmim para düşkünü, ta-mahkar bir adam olduğundan, məni belə zən-gin bir adama vermək istəyirdi. S.Hüseyn.
.Əbülfət mirzənin və ümumiyyətlə Qacar şahzadələrinin tamahkar və rüşvətxor olduq-larını bilirdim. M.S.Ordubadi. // İs. menasın-da. Tamahkarın biridir.

TAMAHKARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Tamahkar adamın xa-siyyeti; herislik, acgözlük. Lakin Qətibənin özü onun tamahkarlığını bilirdi, deyilən söz-lərin heç birisinə inanmırdı. M.S.Ordubadi. [Allahqulunun] tamahkarlığından Həmzə istifadə etməli idi. Ə.Əbülhesen.

TAMAHLANDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Tamahlandırmaq"-dan f.is.

TAMAHLANDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f Tamaha salmaq, tamahsılandırmaq. Sən məni lap tamahlan-dırdın. S.Veliyev.

TAMAHLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Tamahlanmaq"dan fis.

TAMAHLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f Bir şeyi elde etme-ye, bir şeye sahib olmağa heves göstermek; nefsini saxlaya bilmemek; tamahsılanmaq.
.Bu biçarə qızın zahiri çirkinliyi bir yana dursun,
.azacıq bir cehizi də yox idi ki, bəlkə də bəzi cavanlar canına görə də olmasa, ma-lına görə tamahlanıb alsınlar. B.Talıblı. Ara-baçı tamahlanıb arabasını yağ boçkaları ilə doldurduğundan arabanın təkərləri bərk cırıl-dayıb səslənirdi. S.Rehimov.

TAMAHSILANDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Tamahsılandır-maq"dan f.is.

TAMAHSILANDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax tamahlan-dırmaq.

TAMAHSILANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Tamahsılanmaq"dan f.is.

TAMAHSILANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax tamahlanmaq.

TAMAHSIMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Tamahsımaq"dan fis.

TAMAHSIMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax tamahsılanmaq.

TAMAHSITMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Tamahsıtmaq"dan f.is.

TAMAHSITMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax tamahsılandır-maq.

TAMAHSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Tamahı olmayan, heç bir şeyde gözü olmayan; gözütox, temennasız. Tamahsız adam.

TAMAHSIZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Heç bir şeyde tamahı, temennası olmama.

TAMAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bitme, qurtarma, sona çatma, bitirme. □ Tamam etmək (eləmək)
1) qurtarmaq, bitirmek, axıra çatdırmaq, tamamlamaq. Barışdırmaq rəsmini tamam edəndən sonra qonaqlar şüru etdilər çayiç-məyə. Ə.Haqverdiyev. [Əsed:] Oxudum, dər-simi tamam etdim. C.Cabbarlı; 2) məc. öldür-mek, canını almaq. Tamam olmaq
1) qur-tarmaq, bitmek, tamamlanmaq. Artıq Əlyar xanın ov dəstgahı tamam olmuşdu. Ə.Mem-medxanlı. Insan dünyaya gəlir; Doqquz ay tamam olcaq. B.Vahabzade; 2) məc. ölmek, keçinmek. Qulamhüseyn nökər başına çalıb deyirdi:
Ağam tamam oldu, qapımız bağ-landı. M.S.Ordubadi.
Tamamile, bütünlükle, büsbütün. Otaqda adam xarici aləmi, sükutu, soyuğu tamam unudur. Mir Celal.
.Eldar birdən ürəyinin sirrini tamam açmaqdan çəkinib, söhbəti də-yişmək istəyirmiş kimi, nəğməni kəsdi. M.Rza-quluzade.
Bütün, hamısı. Meşənin tamam bülbülləri tarların səsinə cəm olmuşdular. Ə.Haqverdi-yev. Bu iki ilin ərzində Səlim tamam işlərini düzəltdi. İ.Musabeyov.
B ax tam
ci menada.
.Bu işin üstün-dən tamam üç il keçdi. E.Sultanov. Tamam beş gün beş gecə idi ki, gərgin mübarizə ge-dirdi. S.Rehimov. // Saatda deqiqeni deyil, düz, tam saatı gösterir. Tramvay yolunun üzə-rində bulunan elektrik saatını gecə saat iki tamamı göstərirdi. S.Hüseyn. Saat on iki ta-mamda katib
. direktorun gəldiyini söylədi. B.Bayramov.