Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

BƏRBAD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Dağılmış, dağınıq, pozğun, perişan, uçmuş, pozulmuş; çox pis, çox xarab, çox yaman. □ Bərbad etmək (qoymaq)
dağıtmaq, pozmaq, viran etmek, xarab etmek; heçe çıxarmaq, puç etmek, alt-üst etmek. Bərbad olmaq
dağılmaq, viran olmaq, pozulmaq, xarab olmaq; heçe çıxmaq, puç olmaq, alt-üst olmaq. Bütün əməyim bərbad oldu. Evi bərbad olmuş
- qarğış yerinde işlenir. Sən girməyən evlər qoy olsun bərbad; Oldürsün əmiri qaşların, gəlin. (Qoşma). [Mirze Qoşuneli:] Evi bər-bad olmuş məni işimdən-gücümdən avara, sərgərdan eləyib. Ə.Haqverdiyev.

BƏRBADLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Perişanlıq, xarabalıq, viranlıq.
Pozğunluq, qatma-qarışıqlıq, intizam-sızlıq.

BƏRBƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dəllək
ci menada. Bər-
bər dükanı.

BƏRBƏRXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dəlləkxana.

BƏRBƏRIYYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [xüs. is.-den] Barbar-
lıq, vehşilik. Bir əlac eylə ki, bu bərbəriyyət zəmanəsinin əlifbasında erab hüruf ilə müt-təsil yazılsın. M.F.Axundzade.

BƏRBƏRLƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

cəm.
tar. Vaxtı ile Afri-
kanın şimalında yaşamış, indi ise ereblerle qarışmış bir xalq.
məc. Vehşi (b a x barbar).

BƏRBƏRLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dəlləklik
ci menada.

BƏRBƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Uda oxşar qedim çalğı aleti. Əldə incə bərbət, rübab, cənglə dəf; çalıb-oynayanlar oturdu səf-səf. Nizamiden.

BƏRBƏZƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bax bəzək
ci menada. [Əntiqe] kənddə də varlı qadınlar görmüşdü. Amma bu bərbəzəkdə görməmişdi. Mir Celal.

BƏRDAŞT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] mus. Azerbaycan muğamlarının giriş hissesini teşkil eden müqeddime formalarından birinin adı. Rast bərdaştla başlayır.
Muğamın bütün pər-dələri bərdaştda ifadə olunur. Bu hissəyə müqəddimə də deyilir. (Qezetlerden).

BƏRDƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Bir yere toplanmış derzler (adeten on derz) qalağı. Yasavul
. sarı papağını kənardakı qara qundaqlı ber-dankasının başına keçirmiş, kürən atın böy-ründəki alçaq dərz bərdəyinə söykənmişdi. S.Rehimov.

BƏRDƏVAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf [fars. ber ve ər. devam] köhn. Davamlı, davam etmekde olan, sürekli, uzunsüren. Bəlkə yenə bu hal ilə şad kam; Yüz illərcə qalacağam bər-dəvam. A.Sehhet.

BƏRƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Ov gözlenilen yer, pusqu, marıq. Ovu bərədə vurmalı. (Ata. sözü). Aslantək bərəyə yataq; Düşmənlərə şeşpər ataq. "Koroğlu". Kəmənd əldə, səyyad ov bərəsində; Ovçu da ağlayar, maral da ağlar. Aşıq Növres İman. Kişlək ovu tam bərəyə, birbaş ovçunun üzərinə gətirir. S.Rehimov.
çıxacaq yer, yol, aralıq. Tutulub bən-dərgah, kəsilib bərə; Tapmırıq çıxmağa yol, aman, aman! "Koroğlu".

BƏRƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Böyük çayların üstünde quru-lan müteherrik körpü, yaxud üzerinde şey daşımaq üçün yan-yana rebt edilmiş şalban¬lardan ibaret üzücü körpü; sal. Orada bir bərəyə rast gələcəksiniz. Traktorları bərəyə qoyub, o taya keçirdərsiniz. M.Hüseyn.
Bend (çayda, arxda). Qədim dayı
. bə-rədə hərlənir, ancaq mirab Zülqədərin və cuvarların gözündən bir tük belə yayındıra bilmirdi. S.Rehimov.
Sahilde gemi dayanan yer; denizin, ça-yın sahile dayaz yeri.
Bağ ve bostanların arasında qoyulan cığır, ara, serhed, açıq yer, merz. Bostanın bərəsini tikanla tutmaq.

BƏRƏÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bereni idare eden şexs, salçı.

BƏRƏÇILIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bereçinin işi, seneti.

BƏRƏKALLAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər. "berakellah"] Əhsen,
merheba ve s. menasında terif, beyenme ifade edir. Bərəkallah, oğlum!
Bərəkallah, qüvvətlicə alabaş; Filin üstə əcəb gedir bir baş. A.Sehhet. // Bezen kinaye ve ya is-tehza ile deyilir. [Sona xanım:] Bərəkallah, mən də deyirəm bəs oğlan doğrudan pul tapıbdır. M.F.Axundzade.

BƏRƏKƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bolluq, mehsuldar-lıq. [Əmioğlu:] Yoxsa həqiqətdə bizim südü-müzün bərəkəti həmin qapıbir qonşularımızın pambığının bərəkətinə bağlıdır. C.Memmed-quluzade. [Nizami:] Məmləkətimizin möv-qecə əhəmiyyəti, düzlərimizin zənginlik və bərəkəti daima düşmənlərimizin iştahasını coşdurmuşdur. M.S.Ordubadi. □ Bərəkət tapmaq, bərəkət artmaq
bollaşmaq, ço-xalmaq; qiymete minmek. Veylabadda hər bir şey danışılırdı,
. çoxlu ocaqlar (pirlər) zühur etmişdi,
. birdən-birə mollalarınpul-ları bərəkət tapmışdı. çemenzeminli. Bərə-kəti qaçmaq
azalmaq, tükenmek, qiymet-den düşmek.
Semere, fayda, xeyir, artım. Bərəkət on-dur, onu da düzlük. (Ata. sözü).
çıx. halında: bərəkətindən
üzünden, neticesinde, sayesinde. [Şeyx Nesrulla:] Həmin bu mərəzin bərəkətindəndir ki, mən bu bambılı Əhmədin yanında olmuşam bir balaca uşaq. C.Memmedquluzade.
Nida menasında.
. Qış fəsli nə qədər gözəl olsa da, yenə bahar fəslinə bərəkət! C.Memmedquluzade.

BƏRƏKƏTLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Bol, bollu, zengin.
Bayram günlərində düzələn böyük ziyafətlə-rin bərəkətli süfrəsini bu gülşəndə yetişən qərənfillər yaraşığa mindirirdi. M.Hüseyn. // Mehsuldar, behreli, bol mehsullu; münbit. Bərəkətli torpaq.
[Salama] elə gəlirdi ki, bu yağış da onunla
. buraya, bu geniş düz-lərin bərəkətli tarlalarına gəlmişdi. Mir Celal. Bu il rayonun, doğrudan da, bərəkətli illərindən biri idi. S.Rehimov.
dan. Qurtarmaq bilmeyen, tükenme-
yen, qurtarmayan, artımlı. Bu dəfə aldığımız
düyü çox bərəkətli çıxdı.
məc. Şükümlü, uğurlu; rifahlı, mesud.

BƏRƏKƏTSIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bereketi olmayan, tez
qurtaran, davamsız, artımsız. // Kafi miq-darda olduğu halda, xeyri görülmeyen. Sanki havadan un ələnirdi. Ancaq bu bərəkətsiz un yeri ağartmırdı. Mir Celal.

BƏRƏKƏTSIZLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bereketi, artımı
olmama; miqdarı kafi olduğu halda, xeyri görünmeme; azlıq, kifayetsizlik, artımsız-lıq, çox tez qurtarma.
məc. Uğursuzluq, şükümsüzlük, rifah-sızlıq.

BƏRƏKS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf[fars. ber ve ər. eks] Ək-sine olaraq, eksine, tersine, ziddine, zidd. Bərəks danışmaq.
[Balaqardaş:] Hər kim mənə bərəks getdi, vay onun halına!.. N.Vezirov. [Mehri xanım:]
.Sən niyə onun sözünə bərəks gedirsən. Ə.Haqverdiyev. Hacı Səməd, başqa müsəlman atalara bərəks ola-raq, uşaqlarının dərslərinə, ədəb və tərbi-yəsinə çox fikir verirdi. S.S.Axundov.

BƏRƏLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Berelemek"den f.is. BƏRƏLƏMƏK f.
Bostan ve ya bağı su-
lamaq üçün bere çekmek, arx açmaq, suyu leklere calamaq.
məc. Yaralamaq, döymekle göyertmek, qançır etmek.

BƏRƏLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

gözləri (gözü) bərəlmək
qorxudan, hiddetden, acıqdan, heyretden, çaşqınlıqdan gözleri geniş açılmaq, genel-mek, böyümek. Valya yavaş-yavaş yerindən tərpəndi, gözləri bərəlmiş halda dərindən nəfəs aldı. S.Rehimov. Rəhim bəyin gözləri bərəldi:
Adə, mənimpeşkəşimi geri qayta-rırsan? [dedi] M.Hüseyn. □ Gözləri bərələ qalmaq
güclü işıqdan, yaxud teeccübden gözleri geniş açılmaq. İşıqdan qamaşan gözlər bərələ qaldı. Mir Celal. [Şahın] piy basmış gözləri bir an içərisində ölü qoyun gözü kimi bərələ qaldı. P.Makulu.

BƏRƏLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Berelenmek"den f.is. BƏRƏLƏNMƏK f.
məch. Bere çekil-
mek, arx açılmaq, suyu leklere calanmaq.
məc. Yaralanmaq, yara açılmaq. Yenə mindi qəm səməndin yollandı; Heç bilmə-dim bərələnmiş könlümü. M.V.Vidadi.