Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
TE : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"T" herfinin ve bu herfle işare olunan samitin adı.

TEÄTR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. teatros]
İncesenetin, akt-yorların tamaşaçılar qarşısında gösterdikleri sehne tamaşaları vasitesile heyatı bedii su-retde eks etdiren növü. Azərbaycan teatrının tarixi.
Hüseynin indi yadına düşdü ki, Həbib bəy o zaman teatrdan danışmışdı. S.Rehman.
Sehne tamaşaları gösteren ve bunun üçün ixtiyarında her cür lazımi imkanları (ar-tist kollektivi, bina ve s.) olan idare, teşkilat, müessise. Opera və balet teatrı. Musiqili teatr. Dram teatrı. Kukla teatrı.
[Qoşqar:] Indicə yolda teatrın direktorunu gördüm. İ.Hüseynov.
Tamaşa gösterilen bina. [Nuriyye:]
.Ay-na zorla məni yedirir, hər gecə kinoya, teatra aparırdı. İ.Əfendiyev. // dan. Sehne tamaşa-sı; tamaşa. Teatr göstərmək. Bu axşam klubda yaxşı teatr var.
Bu ve ya diger müellife, yaxud edebi mektebe ve s.-ye aid dram eserlerinin mec-musu toplusu. M.F.Axundzadə teatrı.
məc. dan. Gülmeli, masqaraya qoyul-malı, qeyri-ciddi hadise, iş, adam ve s. haq-qında. Iclas deyildi, teatr idi. Onun işi lap teatrdır.

TEATRŞÜNAS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun. teatros ve fars.
..şünas] Teatrşünaslıq mütexessisi.

TEATRŞÜNASLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Senetşünaslığın, teatrın inkişafını, onun ictimai heyatda rol ve ehemiyyetini öyrenen sahesi.

TEFLON : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ABŞ-da istehsal olunan sin-tetik materiallardan birinin ticaretde işledilen adı.

TEXMINIMUM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. techne ve lat. mini-mum] Texniki minimum müeyyen ixtisas sahesinde çalışan fehleye lazım olan bilik-lerin mecmusu, hemçinin fehlelerin istehsa-latdan ayrılmadan müessisede aldıqları tex-niki tehsil. Texminimum dərnəyi.

TEXNIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. technike]
Texnikanın müeyyen sahesinde çalışan orta texniki teh-silli mütexessis. Mühəndislər və texniklər. Mədən texniki. Texnik-elektrik.
Texnika sahesinde işleyen adam.
0 Diş texniki
diş protezi qayıran müte-xessis.

TEXNIKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. technike
bacarıq, usta-lıq]
İctimai istehsalda tetbiq edilen alet ve vasitelerin mecmusu, habele insanın onları öyrenmek, tetbiq etmek ve tekmilleşdirmek sahesindeki fealiyyeti. Elm və texnika. Texni-kanın inkişafı. Elm və texnikanın nailiyyətləri. Qabaqcıl texnika. // top. Maşınlar, mexaniki aletler, qurğular. Texnikanı qorumaq. Kənd təsərrüfatı texnikası. Texnikanı təmir etmək. Hərbi texnika.
Her hansı bir işde, senetde istifade olu-nan professional üsulların mecmusu. Şahmat oyununun texnikası.
0 Təhlükəsizlik texnikası
iş şeraitinin tehlükesizliyini temin eden vasiteler ve üsul-lar sistemi.

TEXNIKI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Texnikaya aid olan, texni-kadan istifade ile elaqedar olan. Texniki tə-rəqqi. Texniki gerilik. Texniki bilik.
Texniki elmlər fakültəsinin binasından çıxarkən bir dəstə tələbə qabağımızı kəsib, bizimlə söhbət etmək istədiyini bildirdi. M.İbrahimov.
Maşın ve mexanizmlerin işine aid olan, bir şey istehsal etmek prosesi ile bağlı olan. Avtomobillərə texniki baxış. // Her hansı bir istehsalatın texnikasına xidmetle bağlı olan. Texniki xidmət. Texniki şura.
Senayede istifade ve emal edilmek üçün olan. Texniki bitkilər (qənd çuğunduru, pam-bıq, günəbaxan və s.). Texniki yağlar. Meyvə-nin texniki sortları.
Bir işde müxtelif kömekçi işleri gören. Səhnənin texniki işçiləri.
Bu zaman texniki katib yenə qapını açıb içəri baxdı. Q.İlkin.
Texnika ve ya elmin her hansı sahesine aid xüsusi anlayışı ifade eden (professional söz, ifade haqqında). Texniki terminlər. Tex-niki ifadə.
0 Texniki redaktor
kitab, jurnal, qezet ve s.-nin poliqrafik tertibatını veren ve ona rehberlik eden adam.

TEXNIKUM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] Orta ixtisas tehsili veren texniki ve ya ümumiyyetle, peşe mek-tebi. Tikinti texnikumu. Kənd təsərrüfatı tex-nikumu. Texnikuma daxil olmaq.

TEXNOLÖGIYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. techne ve loqos
mefhum, elm] İstehsal proseslerini heyata keçirmek üsul ve vasiteleri haqqında bilik-lerin mecmusu, habele bu üsulların özü.

TEXNOLOJI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif [yun.] Texnologiyaya aid olan, texnologiya üsulları ile elaqedar olan. Texnoloji institut. Texnoloji bilik. Texnoloji tələblər.

TEXNÖLOQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun.] İstehsalın müeyyen sahesinin texnologiya mütexessisi. Mühən-dis-texnoloq. Kimyaçı-texnoloq.

TEIZM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [yun.] Allahın fövqeltebii vücud kimi varlığına, bütün maddi ve menevi pro-seslere onun zeka ve iradesine tesir göster-mesini qebul eden dini, felsefi telim.

TEKSTOLOGIYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [lat.] Filologiya ve tarix elmlerinin metnlerin tedqiqi ve neşri ile meşğul olan sahesi; metnşünaslıq.

TEKTONIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif [yun.] geol.
Yer qabığı-nın hereketine ve deformasiyasına aid olan, onun neticesi olan. Tektonik zəlzələ. Tekto-nik dağlar.
Yer qabığının quruluşu ve inkişafına aid olan. Tektonik xəritə. Tektonik dövr.

TEKTÖNIKA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. tektonike
tikinti se-neti] Geologiyanın, yer qabığının quruluşu-nu, hereket ve deformasiya qanunauyğun-luqlarını öyrenen sahesi.

TEL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Saçın her bir denesi. Məryəm qara saçlarından üç tel ayırdı. "Əsli ve Ke-rem". // ümumiyyetle, saç. Telini daramaq.
Gülsəhər kəlağayını irəli çəkib, sağ əli ilə telini sığalladı, köksünü ötürdü. Ə.Veliyev. // Tük. Koroğlu durnanın telindən bir dəstə kəsib, Eyvazın papağına sancdı. "Koroğlu". Əzəl başdan Bəsrə, Bağdad eliniz; Bəylər üçün ərməğandır teliniz. M.V.Vidadi. // Alı-na tökülmüş qısa saç, zülf.
Sapa benzeyen, sap kimi olan her şey. Rüstəm kişi
. tütünün ətrindən, saçaqlı tellə-rinin rəngindən xüsusi ləzzət alardı. M.İbra-himov. // məc. Obrazlı teşbehlerde işledilir. Toğrul otağı dolaşır və Hüsaməddinlə danış-maq istədiyi sözləri seçib fikrinin telinə dü-zürdü. M.S.Ordubadi. Mən sevirəm üzərində boy atdığım torpağı; ürəyimin bir telidir hər otunun yarpağı. Ə.Cemil.
Tar, kamança ve s. simi. Sürtdü kaman-çaya ayı əllərin; Az qaldı ki, lap qopara tel-lərin. A.Sehhet.
Meftil, naqil, sim. Küləyin qüvvəsindən elektrik telləri vıyıldayır, sanki bir faciəni oxşayırdı. T.Ş.Simurq. Bu gün səhər çəkilib qurtarmış elektrik telləri Yenikəndi bəzəmişdi. M.Hüseyn.
məc. Bağ, elaqe, rabite.
məc. "Ziya", "şüa" menasında. öpsün
torpağını səhər yelləri; üstündə titrəsin gü-
nün telləri. M.Müşfiq. Günəş öz tellərini ya-
yan kimi düzlərə; Gecə öz sirlərini danışdı
gündüzlərə. B.Vahabzade.

TEL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Düyü unu ve şekerden bişi-rilen tel şeklinde ağ ve kövrek şirniyyat növü. [Novruz] bayramında və oruc(luq) bayra-mında tel, paxlava, peşmək və s. həlviyyat xonçası üstə bir əlbəsəlik ipək parça labüd gedəcəkdir. R.Əfendiyev.

TEL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Teleqram" sözünün qısaltması. [Hacı Salman:] Hacı əmin sənə qurban, bu teli bir oxu. N.Vezirov. [Göyçek ümide:] [çiçek] getdi ki, nazirliyə vurduğu telin cavabını so-ruşsun. B.Bayramov.

TELBASAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Saçları başda düzgün sax-lamaq üçün qadınların saçlarına sancdıqları eşya.
tele... [yun. tele
uzaq] Mürekkeb sözle-rin birinci terkib hissesi olub, "uzaq mesa-felere işleyen, verilen, gönderilen, uzaq me-safelerden görülen, eşidilen, yazılan" mena-sını ifade edir; mes.: teleqram, teleskop, tele-film ve s.

TELEFÖN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. tele ve phone
ses] Da-nışığı uzaq mesafeye veren qurğular sistemi
elektrik rabite növü; habele danışıq üçün siqnal zengi ve elde tutmaq üçün destesi olan aparat. □ Telefon etmək (eləmək)
zeng etmek, telefonla danışmaq. [Nise xanım Zaki-rova:] [Şeyda] Moskvadan telefon eləmişdi ki, çaykovski salonundakı konsertlərə gedir. Ə.Memmedxanlı.

TELEFONÇU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Telefon stansiyası işçisi.
Telefon xetti çeken herbi rabiteçi. Telefonçu bölməsi.

TELEFONLAŞDIRILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Telefonlaşdırıl- maq"dan f.is.

TELEFONLAŞDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Telefon-la, telefon rabitesi ile temin edilmek.