Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

TƏMKIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
özünü ele ala bilme bacarığı, soyuqqanlılıq, özünü itirmeme; cid-dilik, ağırlıq, vüqar. Yazıçı heç zaman öz mü-vazinətini, təmkin və sakitliyini itirmir. M.İbra-himov. [Ferman ve Cemilin] danışıqlarında, hərəkətlərində bir təmkin nəzərə çarpırdı.
Ə.Sadıq.
Təmkinlə şeklinde zərf- vüqarla, ciddi suretde, özünü itirmeyerek, soyuqqanlılıqla, öz halını pozmadan. Qafar təmkinlə öz fikri-ni anlatdı. Ə.Sadıq. Mürsəl nə qədər odlu da-nışırdısa, Ataş bir o qədər toxdaq və təmkinlə cavab verməyə can atırdı. Ə.Veliyev.

TƏMKINLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf Ağır, ağır sanballı, vüqarlı; özünü ele ala bilen, özünü itirme-yen, halını pozmayan. Təmkinli adam.
Ya-pıncılı kişi çox mülayim və təmkinli danışırdı. Ə.Veliyev. Qaranlıqdan Azadın sakit və təm-kinli səsi eşidildi. Ə.Memmedxanlı.

TƏMKINLILIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Temkinli olma, vüqar-
lılıq, ağırlıq, vüqar, soyuqqanlılıq. Mehdizadə çox vaxt dostunun zarafatlarına davam gətir-məyib təmkinliliyini itirir. Y.Əzimzade.

TƏMRIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Tekrar etdire-etdire alışdırma, öyretme; tekrar ede-ede alışma, öyrenme. // Bu meqsedle şagird ve ya tele-beye verilen misallar ve bu misallardan iba-ret kitab, derslik.
Bezi idman növlerinde (gimnastika, atle-tika ve s.) icra edilen ayrı-ayrı hereket.

TƏMSIL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Benzetme, oxşatma, teşbeh. □ Təmsil etmək
birinin müvekkili olmaq, bir işde onu evez etmek, onun adın-dan danışmaq; birinin menafeyini, fikrini, gö-rüşünü ve s.-ni ifade etmek. Xalqın mənafe-yini təmsil etmək.
Bosforda lövbər atıb da-yanmış iki gəmi; Hərəsi təmsil edir biryurdu, bir aləmi. N.Refibeyli.
ədəb. Adamları ve onların emellerini ey-hamlı şekilde tesvir eden, ekseren menzum, nesihetamiz qısa edebi eser. Zakirin təmsil-ləri. "Ağacların bəhsi" təmsili. Krılovun təm-silləri. // köhn. Tamaşa, pyes, sehne üçün ya-zılmış eser (bu menada esasen toplu
"tem-silat" şeklinde işlenmişdir). Biz qurban bay-ramı münasibətilə gərək teatr hazırlayaq, gö-türürük Mirzə Fətəli Axundzadənin təmsilatı ki ibarət olsun, "Sarab xanının vəziri" kome-diyasından. S.Rehman.

TƏMTƏRAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Debdebe, tentene, calal. Mədinə təmtərağı və israfı sevməzdi. M.İbrahimov. Heç vaxt aldatmasın təmtəraq səni; Zəhmətlə şöhrətə çatar hər insan. B.Va-habzade.

TƏMTƏRAQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Debdebeli, tenteneli, calallı. [Ağbulaq kendinde] bu mədəniyyət sa-rayı
. təmtəraqlı bir kaşanə kimi ucalmışdı. S.Rehimov. // Zahiren çox belağetli ve parlaq. Təmtəraqlı nitq. Təmtəraqlı ibarələr.
[Mü-herrir:] Belə təmtəraqlı sərlövhələr oxucu-ları cəlb edir. S.Veliyev.

TƏMYIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] köhn. bax kassasiya.

TƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf ölçü, boy ve s. cehetden başqası ile eyni olan; beraber. Dost dost ilə tən gərək; Tən olmasa, gen gərək. (Mesel). Qalxdın şahin kimi üfüqlərlə tən; Vuruldun öz ana torpağına sən. N.Xezri. // Lap, düz, tam. Cəfərin atası kömürçülüklə qazandığı pu-lun tən yarısını hər ay müntəzəm halda oğ-luna göndərmiş, onu oxutmuşdu. Ə.Veliyev. [Yazgül:] Tikanlı məftilin tən ortasında iri bir doqqaz var. Ə.Memmedxanlı. □ Tən gəl-mək
tam uyğun gelmek, beraber olmaq, düz gelmek. [Reşid:] Bu barədə mənim köhnə dostum Qəhrəman müəllimlə də fikrimiz tən gəlir. S.Rehimov. [Qadir:] Yoldaş Bülənd, sənnən mən elə tən gələrik.. Ə.Əbülhesen.

TƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] klas. Beden. Can əgər çıxsa tənimdən əsəri-mehrin ilə; Əsəri-mehrini sanman ki, çıxar canımdan. Füzuli. Deşik-deşik olur nər bədənləri; Döşənir torpağa as-lan tənləri. H.K.Sanılı.

TƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər.] klas. bax tənə
ci menada. Alma ağacı dibində sayə; Tən eylər idi bulud da Ayə.. Xetayi. Mənə tən eyləyən qafil səni görcək utanmazmı? Füzuli. Gözəlliklər yap-ma, duyğular cansız; Mənə tən eyləyir hər yetən qansız. Ə.Cavad.

TƏNASÜB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Uyğunluq, mütenasib-lik; aralarında uyğunluq ve münasiblik olma, bir-biri ile tutma, bir-birine yaraşma. [Qızın] dalğın baxışı, vücudunun tənasübü hər kəsi
. özünə baxmağa məcbur edərdi. S.Hüseyn. Mehriban çox gec-gec gülümsəyir, gülümsə-yəndə də üzündəki tənasüb pozulur. H.Seyid-beyli.

TƏNASÜBSÜZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Tenasübü, uyğunluğu olmayan; endazesiz, uyğunsuz.

TƏNASÜBSÜZLÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Tenasüb, uyğunluq, endaze olmadığı hal; uyğunsuzluq, endaze-sizlik.

TƏNASÜX : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Ruhun bir bedenden başqasına, bezen insandan heyvana ve eksine keçmesi.
Qurdun (heşerat) kepeneye çevrilmesi kimi deyişmeler. Barama qurdu vaxtı çatan-da kəpənəyə dönür.

TƏNASÜL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Nesil yetişdirme; doğub-töremekle artma.
Qadın ve kişilerde cinsiyyet üzvü.

TƏNAVÜL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Yemek-içmek, qida-lanma, xörek.

TƏNBEH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Mezemmet, danlama, danlaq. Pərşan pis bir tənbeh eşidəcəyi duy-ğusu ilə anasının qoluna qısıldı. M.Ibrahimov. □ Tənbeh etmək (eləmək)
mezemmet etmek, danlamaq. Uşağı tənbeh etmək.
[Hacı Bayram:] Günahım varsa tənbeh eləyin, yox isə qalım burada. Ə.Haqverdiyev. // ümu-miyyetle, ceza. [Hökumet] kəndlərdə tənbeh üçün qazaq qoyurdu. E.Sultanov. Xırda işlər-dən ötrü suda düşən işlər və yüngül tənbeh-lərin hamısı manifestə düşür. C.Memmedqu-luzade. □ Tənbeh etmək (eləmək)
ceza-landırmaq. Uşağı nadinclik üstündə tənbeh etmək.
Bayraməli arvadının qaçmağından xəbərdar olub, ona tənbeh eləmək üçün tutub, əl-ayağını bağlayıb sabahadək döyür, bir neçə dəfə də əlindəki xəncərlə başını kəsmək istəyir. çemenzeminli.

TƏNBƏKİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çekilmek üçün papiros, siqa-ret, çubuq ve s.-ye doldurulan xırda doğran-mış tütün yarpağı. [Hacı Qara:]
.Dəxi kisədə tənbəkiyoxdur. M.F.Axundzade. Qarakişi.. iri-iri doğrayıb cibinə yığdığı qəzetdən bir parça çıxarıb arasına ovma tənbəki doldurdu. B.Bayramov.
0 Başına tənbəki oyunu açmaq
bax baş.

TƏNBƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ve sif Tenbellik eden; işden, zehmetden qaçan; işlemeyi, zehmeti sevme-yen (adam). Tənbəl adam. Tənbəl uşaq.
Iş-dən ötrü ki getmədi tənbəl; Işinin axırı olar əngəl. A.Sehhet. Mədəd "tənbəl" sözünü de-yəndə Güldanəyə elə gəldi ki, onu ilan çaldı. Ə.Veliyev. // Işde ağır terpenen, ağır yeriyen, ağır hereket eden. Tənbəl heyvan.
0 Bağdad tənbəli, tənbəli-Bağdad
çox
tenbel, heç bir iş görmek istemeyen, işlemek-le arası olmayan adam haqqında. Olmuşuq misli-tənbəli-Bağdad; Edirik cümlə bəxt əlin-dən dad. S.Ə.Şirvani.
tənbəl-tənbəl zərfTenbelcesine, heves-siz, könülsüz. Həyətdə Cəfər əminin fiti və tənbəl-tənbəl atılan addımlarının səsi eşidi-lirdi. H.Nezerli.
.Tox inəklər quyruqlarını bulaya-bulaya tənbəl-tənbəl yeriyirdilər. I.Hüseynov.

TƏNBƏLCƏSİNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Tenbel-tenbel, la-qeydcesine.

TƏNBƏLLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Tenbellenmek"denf.is.

TƏNBƏLLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Tenbellik etmek, tenbel olmaq, tenbelleşmek. Usta geri dön-məyə tənbəllənib, eşşəyin altından zorla keçib getdi. çemenzeminli.

TƏNBƏLLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Tenbelleşmek"denf.is.

TƏNBƏLLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax tənbəlləşmək.
.Əmioğlum tənbəlləşib, getmək istəmirdi. C.Memmedquluzade.