Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

TƏRGITMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Adet etdiyi pis ve ya
zererli adetden el çekmek, hemin işi daha etmemek. İçkini tərgitmək. Papirosu tərgit-mək.
Əsil məsələ [tenbellere, şöhretperest-lere, aravuruşduranlara] bu xasiyyətləri tərgit-məkdir. Ə.Sadıq. Nə çıxar fikirdən, boş-boş xəyaldan; Tərgitmək gərəkdir bu pis vərdişi! B.Vahabzade.

TƏRHALVA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Yağda qovrulmuş un ve doşabdan bişirilen halva növü.

TƏRXAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Orta esrlerde türk xalq-larında hökmdarların titulu.
Zaqafqaziya ve Merkezi Asiyada, Kazan, Heşterxan xanlıqlarında feodalların dövlet vergilerinden azad edilmiş mülkü ve torpağı.

TƏRXIS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] hərb. Ordunun sülh şerai-tine keçdikden sonra herbi xidmetden bura-xılması. Sıravi heyətin tərxisi. □ Tərxis et-mək
buraxmaq, ordu sıralarından azad et-mek. Ordunu tərxis etmək. Tərxis olunmaq
- buraxılmaq, ordu sıralarından azad olun-maq. [Qelender:] Bəli, tamam tərxis olunmu-şam. Anam necədir? Q.İlkin.

TƏRXUN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Nazik, uzun yarpaqları yeme-ye işledilen çoxillik göyerti. İki dəstə tərxun.
-
.Kənarda keşniş, kəvər və tərxun ləkləri gözə çarpırdı. çemenzeminli.

TƏRIF : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Bir şexsin, ya şeyin yaxşı cehetlerini, meziyyetlerini, müsbet xüsusiy-yetlerini deme; medh, vesf. İndi Sona gözəl cümlələr, təriflər
. dinləmək istəyirdi. B.Bay-ramov. // Şöhret, ad. Əyri qılıncı belində; Tərifi mərdlər dilində. "Koroğlu". □ Tərif etmək
bax tərifləmək. Vaqif zülflərini tərif edəndə; Gərəkdir ki, əvvəlyaza bənövşə. M.P.Vaqif. Əminə nə qədər diqqət versə də, Rayanın tərif etdiyi qızı görə bilmirdi.
M.S.Ordubadi.
Bir şeyin mezmununu, mahiyyetini, esas xüsusiyyetlerini qısa şekilde ifade eden for-mul; xülase. Cümlənin tərifi. Okeanın tərifi. Məntiqi tərif.

TƏRIFƏGƏLMƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Her cür terifden
yüksek; çox gözel, çox yaxşı. Tərifəgəlməz gözəllik.

TƏRIFƏLAYIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Terifli, terif edilmeye layiq olan, çox gözel, ela. Tərifəlayiq təşəbbüs.

TƏRIFLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Teriflemek"den f.is.

TƏRIFLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Terif etmek, vesf etmek, medh etmek. Yarış qabaqcıllarını tərifləmək.

TƏRIFLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Teriflenmek" den f.is. Büləndin təriflənməsindən acığı gəldiyi, həm də əsil mətləbə keçmək vaxtı olduğu üçün Si-rat sözü dəyişib dedi. Ə.Əbülhesen.

TƏRIFLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch Terif edilmek, vesf edilmek, medh olunmaq. Yaxşı işinə görə tə-riflənmək.
Hər üç-dörd ayda, hər kənd təsər-rüfat kampaniyasının axırında bir təriflənmək [Rüstem kişinin] cirəsi idi. M.İbrahimov.

TƏRIFLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Terifelayiq, terife deyer, yaxşı, gözel, teriflenmeli. [çingiz:] Cəbi lələ, get, Piri babanın o tərifli balından kəs, gətir, yeyək. S.S.Axundov.

TƏRIFNAMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər terif ve fars.
..name] Yaxşı işlemeye, yaxşı oxumağa, yarışda, ba-xışda ve s.-de qabaqcıl yer tutduğuna göre birine verilen resmi sened. Orta məktəbi tərif-namə ilə bitirmək. Konkursda tərifnamə almaq.
Həmişə tərifnamə arzulayan Kosanın indi töhmət sözündən gözü bərələ qalmışdı. S.Rehi-mov.

TƏRIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas. Yol. Bir il əvvəl Var-şava təriqi ilə Avropaya səfər edən bir İran [vetendaşı] bir neçə gün Kiyev səfirinin mü-safiri olmuşdu. çemenzeminli. [Hemzenin] böyük planları vardı, ticarətini Tiflis və Batum təriqi ilə İstanbula, oradan da o yana yeritmək istəyirdi. Ə.Əbülhesen.

TƏRIQƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] din. Hakim dinden ayrıl-mış dini icma, islam mesleklerinden, mezheb-lerinden her biri. [Yaşlı kişi:] Fəqət müxtəlif məzhəb və təriqətlərə mənsub olan müsəlman-lar hamısı bu barədə müttəfiq deyillər. S.Hü-seyn. Şərqin dərdi böyükdür qədim tarixi qədər; Didir biri-birini təriqətlər, nəsillər. B.Vahabzade.

TƏRIQƏTÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bu ve ya diger teriqete mensub olan adam.

TƏRIQƏTÇILIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Teriqetlerden birine mensub olma.

TƏRK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]: tərk etmək (eləmək)
1) qoyub getmek, çıxıb getmek, buraxıb get-mek, atıb getmek. Evi tərk etmək. Vətənini tərk etmək.
Reyhan səssiz tərk eləyir; Nənə-sinin otağını. M.Dilbazi; 2) yarımçıq qoymaq, daha davam etdirmemek, buraxıb getmek. İşi tərk etmək.
.[Semed bey] orta məktəbin dördüncü sinfində dərsi tərk etdi. çemenze-minli. Tərkini qılmaq
bax tərk etmək (eləmək). Kərbəlayı Eyvaz bu səfər ev-eşiyin tərkini qıldı. çemenzeminli.

TƏRK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax tək
.[Melikmemmed] quyu-nun tərkinə çatan kimi bir o yana-bu yana baxıb gördü ki, bir yol var. çemenzeminli. Dərənin tərkindən, göz güclə işləyən yerdən parıltı gəlir, ancaq su görünmür. Mir Celal.

TƏRK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Atın belinin yeher qoyulan yeri-nin dal terefi.
.çavuş qəndabı içib, corabı aldı və qoydu atının tərkindəki xurcuna. C.Mem-medquluzade. Sadıq kişi atın tərkinə bağlan-mış dolu heybəni götürdü. M.Hüseyn. □ Tərk xurcunu
atın terkine, yeherin dalına qoyu-lan kiçik xurcun. Tərk xurcununun bir gözün-də bir neçə qutu qrim, on-on iki müxtəlif parik vardı. Ə.Veliyev. Tərkinə mindirmək (al-maq, götürmək)
öz arxasında atın ve ya başqa heyvanın terkine mindirmek, oturtmaq. Aldı arxasına Qurban çobanı; Götürdü tərkinə igid Osmanı. H.K.Sanılı; // eyni qaydada mo-tosiklete, velosipede ve s.-ye mindirmek. Yu-sif eyvanın başından motosikli endirdi, işə salıb, Şahmarı da tərkinə aldı. B.Bayramov. Tərkinə minmək
atlının arxasına, minik heyvanının terkine minmek. Bir nəfər ağ atlı [Qeribin] qabağına çıxıb salam verdikdən sonra dedi:
Gəl min tərkimə! "Aşıq Qerib".

TƏRKALTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Yeherin, at ve ya başqa minik heyvanının terkinde olan dal hisseni. [Hesret:] Saxla, bala, keç tərkimə, yəhərdəki döşəkçəni də tərkaltının üstünə at. B.Bayra-mov.

TƏRKİB : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Mürekkeb bir şeyi emele getiren hisselerin, şeylerin, ünsürlerin mecmusu. Dilin lüğət tərkibi. // Her hansı kim-yevi birleşmeye, xeliteye, mehlula daxil olan maddelerin toplusu. Kimyəvi birləşmənin tər-kibi. Qazın tərkibi. Dəniz suyunun tərkibi.
Müxtelif element ve ya maddelerden ibaret birleşme, xelite, mehlul. Dərman tər-kibləri. Dəriyə xüsusi tərkib hopdurmaq.
Bir kollektivin, teşkilatın heyetini teşkil eden adamlar toplusu. Komissiyanın tərkibi. Rəyasət heyətinin tərkibi.
dilç. Bir neçe sözden emele gelen bir-leşme, ifade, ibare; söz birleşmesi. Feli sifət tərkibi. Söz və tərkib.
Füyuzatçılar ərəb və fars sözlərini, tərkiblərini yerli-yersiz işlədir, dili zibilləyirdilər. M.Ibrahimov.
mus. Şüşter ve hümayun desgahlarında muğam hissesinin adı. Tərkibin birinci ifadəsi ümumiyyətlə mayənin üst aparıcı tonu ilə başlanır. ü.Hacıbeyov.

TƏRKİBBƏND : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər terkib ve fars. bend] ədəb. Mövzu ve vezn etibarile bir olub, müx-telif qafiye sistemine malik klassik şeir forma-larından biri. Füzulinin "Mənəm ki qafiləsalari-karivani-qəməm" tərkibbəndi. S.Ə.Şirvaninin tərkibbəndləri.

TƏRKİBLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Bir elementin terkibine da-xil olan. Xüsusi tərkibli maye. Mürəkkəb tər-kibli cümlə.