Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

TÖKAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus.] bax tornaçı. Bəli, [Hesen] tokar olacaqdı. H.Seyidbeyli.

TOKARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax tornaçılıq.

TOKKÄTA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ital.] mus. Fortepiano ve ya orqanda süretle ve canlı ritmik hereketle ifa olunan musiqi pyesi.

TOKSEMIYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. toxikon
zeher ve haima
qan] tib. Toksinin qana düşmesi neti-cesinde orqanizmin zeherlenmesi.

TOKSIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [yun. toxikon-dan]
Zeher-li, zeherleyici. Toksik maddələr. Nikotinin tok-sik təsiri.
Toksinin tesiri neticesi olan. Sinir siste-minin toksik zədələnməsi.

TOKSIKOLÖGIYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. toxikon
zeher ve logos
elm] Zeherleri ve onların orqa-nizme tesirinin xüsusiyyetlerini öyrenen elm.

TOKSIKOLOJI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Toksikologiya"dan sif.

TOKSIKÖLOQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. toxikon ve logosdan] Toksikologiya mütexessisi.

TOKSIKÖZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. toxikon-dan] tib. Orqa-nizmin, zeher ve zeherli maddelerin (toksin-lerin) tesiri neticesinde emele gelen xeste-lik veziyyeti.

TOKSIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[yun. toxikon
dan] biol. ve tib. Bezi mikroorqanizmlerde, elece de bezi hey-vanlarda ve bitkilerde emele gelen zeherli maddeler.

TOKSOPLAZMOZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. tib. İnsan ve heyvan-larda toksoplazmaların töretdiyi parazitar xes-
telik.

TOQQA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qayışı, kemeri çekib bağla-maq üçün onun başında olan qarmaqlı bend. Sübhanverdizadə dərindən nəfəs alaraq yan yemək otağına keçdi. Yaxasının düymələrini açdı və toqqasının dilini boşaltdı. S.Rehimov. [Xasay] bu əmri birinci olaraq yerinə yetir-di. Toqqasını bərkidib düzəltdi. Ə.Veliyev. // ümumiyyetle, kemer, qayış. Axırda Dəmir-çioğlu atasından gizlin bir canlı kotan zənci-rini də götürüb, toqqa əvəzinə belinə bağladı, çənlibelə tərəfyola düşdü. "Koroğlu". [Mu-sanın] ensiz toqqasına həmişə ya qəzet, ya da kitab sancılmış olardı. B.Bayramov.
0 Toqqanın altını bərkitmək zar.
yax-şıca yemek. Toqqanın altını bərkidib aşıq; Bir də telli sazı basır bağrına. H.Hüseynzade.

TOQQAC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Yorğan-döşek, palaz ve s. çırpmaq üçün nazik çubuq. Gülaranın palaz-lara, gəbələrə endirdiyi toqqacların taqqıltısı ətrafa yayılırdı. Ə.Veliyev.

TOQQACLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Toqqaclamaq"dan f.is.

TOQQACLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Toqqacla vurmaq, toq-qacla çırpmaq.

TOQQALANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Toqqalanmaq"dan f.is.

TOQQALANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Beline toqqa (qayış, kemer) bağlamaq. [Əlisgender] köynəyini geyib toqqalandı. Ə.Veliyev. [Milis müvek-kili] şıq geyinmişdi, sığallanıb toqqalanmışdı. B.Bayramov.
Bir şeyi ortasından toqqa, qayış ve ya iple bağlamaq. [Rizvanın] ortadan toqqalanmış (f.sif) çamadanını Nənəqız darvazanın ağzın-da əlindən alıb boynunu qucaqladı. S.Rehi-mov.

TOQQALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Beline toqqa bağlamış; qayışlı, kemerli. Yaxası açıq, toqqalı, pencək-siz, nazik bir oğlan içəri girdi. Mir Celal.
Toqqa, qayış, ip ve s. ile bağlanmış. Toq-qalı məfrəş.

TOQQUŞDURMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Toqquşdurmaq"dan f.is.

TOQQUŞDURMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bir-birine toxundur-maq, bir-birine vurmaq. Maşınları toqquşdur-maq. // məc. Aralarında ziddiyyet yaratmaq, aralarını vurmaq, dalaşdırmaq, toqquşmala-rına sebeb olmaq. Qonşuları toqquşdurmaq.
Görünür, vəziyyət özü [Terlanı] Əlyarovla toqquşduracaqdı. M.Hüseyn.

TOQQUŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Toqquşmaq"dan f.is.
Mübahise, münaqişe, söze gelme, da-laşma, dava-dalaş. [Hecer xanım:] Şəmsinin fikrini anlayıram, o qorxur ki, yenə aralarına toqquşma düşər. S.S.Axundov. Elə bil [Mir-ze Polad] heç Müqim bəylə üz-üzə gəlməmiş, onların arasında heç bir toqquşma olmamış-dır. S.Rehimov.
Vuruşma, çırpışma, döyüş. Elə bu zaman polislə nümayişçilər arasında ilk toqquşma oldu. S.Rehman.

TOQQUŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Qarşı-qarşıya hereket ederken üz-üze gelerek bir-birine berk to-xunmaq, deymek, çarpmaq. Qatarlar toqquş-du.
.Hovuzun bu başından girib, o biri ba-şına çatana qədər on adama toqquşursan. çemenzeminli. // məc. Aralarında ziddiyyet baş vermek; dalaşmaq, küsüşmek. Yenə də Şəfiqə ilə Zeynal toqquşdular. H.Seyidbeyli.
Gözlenmeden tesadüf etmek, tesadüfen rast gelmek, birden rastlaşmaq, üz-üze gel-mek. Komendant özünü itirmiş halda qayıdıb çölə çıxarkən qapıda Həkimülmülk və sərtib Səlimi ilə toqquşdu. M.Ibrahimov.
üz-üze gelib vuruşmağa başlamaq; dö-yüşmek, vuruşmaq. Düşmənlə toqquşmaq.
məc. Maraqları, menafeleri, eqideleri, telebleri müxtelif olduğu üçün bir-biri ile mübarize aparmaq. [Saltik:] Şübhəyox, toq-quşacaq xeyirlə şər. A.Şaiq. Gülşən indi toq-quşan (f. sif.), çarpışan iki fikir arasında qal-mışdı. Ə.Veliyev.

TOL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Damı örtmek üçün xüsusi ter-kibli madde hopdurulmuş karton.

TOLAZLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Tolazlamaq"dan f.is.
B ax atmaca. [Şamo:] Camaat içində mənə bir tolazlama söz atdı. S.Rehimov.

TOLAZLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Əlini dala gererek bir şeyi uzağa atmaq, tullamaq. [Imamverdi:] A qız [Sona], o nədir tolazlamısan səlbəni, gedib dəyib Haykanuşun danasının gözünə? C.Cab-barlı. Qaraca çoban əlindəki məşəli və çoma-ğı bir-bir yaxınlaşan atlılara sarı tolazlayıb bir neçəsini atdan yıxdı. M.Rzaquluzade.