Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

BIÇIMSIZLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Biçimsiz şeyin halı, çir-kinlik, yaraşıqsızlıq, tenasübsüzlük, seliqe-sizlik.

BIÇIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Otu, taxılı oraqla, maşınla ve s. ile biçmek işi. Biçin vaxtı. Biçin maşını. Kol-xozçular biçinə hazırlaşırlar.
Biçinə çin gərəkdir, xırmana vəl. S.Ə.Şirvani. Biçin vaxtı yetişdi. [Nadir] taxılını hamıdan qabaq biçdi, döydü, təmizlədi. B.Talıblı.

BIÇINÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Biçin işi ile meşğul olan adam, ot, ya taxıl biçen adam. Əlində dəryaz ot biçər mayıs ayı biçinçilər. A.Sehhet. Sütül sünbüllər ağır başlarını əyib, sanki biçinçini gözləyirlər. Mir Celal. Sahibkarlarla biçin-çilər arasında sövdələşmə başlanardı. İ.Şıxlı.

BIÇINÇILIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Biçinçinin işi, seneti, pe-şesi. [Kendli:] Sizin şərbaflar da biçinçilik bilsəydilər, nəyaxşı olardı... Ə.Əbülhesen.

BIÇIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.] Yoxsul, kasıb, fağır, heç bir şeyi olmayan. Sonra [şah] üzün hərəmlərə tutub xitab elədi:
Mən əfradi-nasdən bir fağır və biçiz kimsənəyəm. M.F.Axundzade.

BIÇIZLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Yoxsulluq, kasıblıq, fağırlıq.

BIÇMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Biçmek"den f.is.

BIÇMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Taxılı, otu oraq, deryaz, maşın ve s. ile kesmek. Taxılı biçmək Otu biçmək. Tarlanı biçmək.
Biz məgər bilmi-rik taxıl biçmək S.Ə.Şirvani. // məc. Götür-mek, elde etmek menasında. Nə əkərsən, onu biçərsən. (Mesel). çün hər nə kim əkər-sən, anı biçərsən, axır. Nesimi.
Parçadan boya, bedene göre paltar ve s. kesmek. Şalvar biçmək. Palto biçmək. // ümumiyyetle, kesmek. Sıxır bədənimi bu kor fələyin; Əynimə biçdiyi don aşkar-aşkar. B.Vahabzade.
məc. Qırxmaq. Sübhanverdizadə üzünü kəsə-kəsə, dəryazla ot biçən kimi, tüklərini bir növ ala-yarımçıq biçib qurtardı. S.Rehimov.
məc. Kütlevi suretde qırmaq, öldürmek, mehv etmek (bezen "biçib-tökmek" şek-linde işlenir). [Hemzet:] İldırımmisal qılıncı ilə düşmənləri biçib-tökür. M.Hüseyn.
Bezi sözlere qoşularaq, ifadeler düzeldi-lir; mes.: boğazını biçmek, divan biçmek ve s.

BIDAD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.]
Zülm, ezab, eziyyet. □ Bidad etmək (eləmək)
zülm etmek. Xublar kim bu qədər könlümə bidad eylər; Bir usanmaz çəkə əl, dil dögümüş, ahən imiş. S.Ə.Şirvani. Onu rahat öldürmüşdür Bəy-polad; Sinəmə dağ çəkmiş, eyləmiş bidad. A.Sehhet.
.[Ağabala] danışırdı ki, qolçomaq tayfası kənddə bidad eləyir. S.Rehimov. Dad-bidad
bax dad.
məc. Amansız, rehmsiz. Cismi-zarım tiği-bidadından oldu çak-çak. Füzuli.

BIDAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf[fars. bi... ve ər. dimaq] Kefsiz, naçar; kefi, ehvalı pozğun. Eybdir bir-birini həcv edə ərbabi-kəmal; Bi-damaq olma sözümdən, sənə qurban, Yusif! S.Ə.Şirvani. Yolu bir xeyli zaman bidamaq getdim. C.Memmedquluzade.

BIDANƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif [fars.] Tumsuz, toxumsuz, densiz. Bidanə üzüm. Bidanə kişmiş.

BIDAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars.] klas.
köhn. şair. Oyaq, ayılmış (yuxudan), yuxusuz. Eyləyibsən məni eşqə giriftar; Gündüzüm biqərar, gecələr bidar. M.P.Vaqif. □ Bidar etmək (qılmaq)
ayıltmaq, oyatmaq. Əcəl xabından, əfqan-lar çəkib, Məcnunu bidar et! Füzuli. Səba, gəl seyri-gülzar et! Gülü reyhanı bidar et! M.V.Vidadi. Bidar edin amandır o zülfi-siyahımı; Zülm ilə etməsin günümü tar, yat-masın. S.Ə.Şirvani. Amma and verirəm səni o körpə uşaqların canına, yorğanı çək başına yat, dəxi məni şirin yuxudan bidar etmə!.
C.Memmedquluzade. Bidar olmaq
oyaq olmaq, oyaq qalmaq, yatmamaq. Kəvakib seyrini şəb ta səhər bidar olandan sor. Füzuli. // Ayılmaq, oyanmaq. Seyyidi zar görüb vəs-lini bidar olmuş. S.Ə.Şirvani. Hər kəs oxu-yub elmlə bidar olacaqdır. M.Ə.Sabir. çöllər yuxudan olunca bidar; Min rəng çiçəklə doldu gülzar. A.Şaiq.

BIDAYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn. Əvvel, başlan-ğıc, ibtida. Yəni necə ki, məkanın bidayət və nihayəti yoxdur, zaman dəxi biibtida və in-tihadır. M.F.Axundzade.

BIDEH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] köhn. Vergi. [Ferhad:] Rəiyyət borcludur
. qazandığınınyarısını bi-dehə verə, qalanını da mənə. Ə.Haqverdiyev.

BIDƏLIL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif [fars. bi... ve ər. delil] bax dəlilsiz.

BIDƏMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax bidamaq. Səni görcək özün soxar içəri; Tünd olub, qapını bidəmaq çəkər. Q.Zakir.

BIDƏRD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.]
Bax dərdsiz. Böylə kim ol dilrüba bidərddir, mən dərdmənd. Füzuli. Gər rəfiqin ola bidərd, davasız dərd-dir; Əhli-dildən gələ, min zəxm o bir dərd olmaz. M.V.Vidadi. çün sübh çayın içdi kişi, çıxdı kənarə; Bidərdü qəm oldun. M.Ə.Sabir.
İs. menasında. Bidərdlərdə dərd görüb çarə eylədim. S.Ə.Şirvani.

BIDƏRMAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.] bax bidəva. Birdən sual edən dərdi-bidərman; Əhvalını pərişa-nə yetirrəm. Aşıq Peri.

BIDƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Hamı terefinden qedim-den beri qebul edilmiş qayda ve adete, yaxud dine zidd olan şey, keyfiyyet. Aləmə adət oldu, sənə bidət. (Ata. sözü). Döndərib "a-ba"yə "əlif-bey"ləri; Bidətə bax! "ya" oxudur "yey"ləri. M.Ə.Sabir. Təriqətlər və bidətlərin İrandan, İraqdan və Orta Asiya-dan Azərbaycana gətirildiyi şübhəsizdir.
M.S.Ordubadi.

BIDƏVA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars. bi... ve ər. deva] Dava-sız, dermansız, elacsız, sağalmaz.

BIDIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars. bi... ve ər. din] bax dinsiz. [Ağa Merdan:] Bəli, indi məlum oldu ki, siz niyə belə danışırsınız, çünki o
. bidinin ağzı sizə dəyibdir. M.F.Axundzade. İndi adamlar deyəsən cindilər; Cin nədi, şeytan kimi bi-dindilər. M.Ə.Sabir.

BIDINLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Dinsizlik, heç bir dine inanmama.

BIDMIŞK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fars.] bax bədmüşk.

BIELM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars. bi... ve ər. elm] Elmsiz, biliksiz.

BIETIBAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [fars. bi... ve ər. etibar] Etibarsız. Bietibar adam.
[Rüstem bey:]
Məhərrəm, sənin axırın niyə belə bietibar oldu? N.Vezirov. Elmsiz şeir əsası yox divar kimi olur və əsassız divar qayətdə bietibar olur. F.Köçerli.