Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

AGARTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
B a x ağarantı. [Sefer:] Bu indiki inəyi Ağdamdan gətirmişəm. Kənddə böyümüş adamıq, ağartısız dolanmaq olmur. çemenzeminli. [Almurad:] Qaldı ağartı məsələsi, o barədə Qızxanımın yaxasından yapış, bu, arvad işidir. İ.Əfendiyev.
Uzaqdan görünen ağ şey. Uzaqdan gö-zümə bir ağartı görünür.
köhn. Kirşan. Bir əldə ağartı, birində daraq; Daranır üstündə muyu çeşmənin. (Qoşma).

AGARTMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Ağartmaq"dan f.is.
məh. çeltiyi dingde döyüb qabıqdan
çıxartdıqdan sonra hasil olan düyü.
üzü temiz köçürülmüş yazı.
0 Göz ağartması vermək
b a x göz.

AGARTMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Ağ renge boyamaq, ağ reng çekmek. Divarları ağartmaq. Tavanı ağartmaq. Kətan tufliləri ağartmaq. // Ağ şeye sürtüb batırmaq. Ust-başını divara sürtüb ağartmaq.
Soldurmaq, rengini qaçırtmaq. Günün altında çox gəzib paltarını ağartmaq.
Sürtüb temizlemek, silib temizlemek, pasını açmaq, sürtüb parıldatmaq. // Qalay-lamaq. Qazanı ağartmaq. // Temizleyib düzeltmek, qaydaya salmaq. [Safo] həmişə Alo ilə birlikdə
. taxıl əkir, balaca xırmanı ağardır, soyuq aylar düşmədən
. dolanıb kəsb etməyə başlayırdı. S.Rehimov.
üzünü köçürmek, temiz yazmaq. Ver-diyev məruzəsinin üzünü on bir dəfə ağartdı, yenə ürəyi qızmadı. Mir Celal.
məc. Aşkar etmek, açıb demek, üstünü açmaq, ifşa etmek, üze vurmaq (bezen "açıb-ağartmaq" şeklinde işlenir). [Memmedveli:]
.Yola düşdüm, gördüm sovqatımın çoxuge-dibdir, bilmədim motalı kim apardı, yağ necə oldu, qaymağı kim yedi.. Heç açıb-ağarda da bilmədim. N.Vezirov. Biri səbəbsiz ağlar; Biri bərk yıxılanda üzə vurmaz, ağartmaz. R.Rza.
[Tapdıq] qaşlarını çatıb fikirləşdi: "Yaxşı, vursam, deyəcəklər "Aha, oğru sənsən ki?" Yox, açıb-ağartmaq lazım deyil.." Mir Celal.
Bir sıra isimlere qoşularaq mürekkeb feil ve ifadeler düzeldilir; mes.: baş ağart-maq, dişlerini ağartmaq, göz(ünü) ağartmaq, üzünü ağartmaq.

AGAYANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. ve zəri
Ağa kimi, say-mazcasına, amirane.
.Hacının ağayana səsi daha da ucadan eşidildi:
Hazırla qızı, cümə günü gələcəyəm. Mir Celal.
məc. Ağa kimi, çox yaxşı. Bu məvacibə
Xəlil nəinki ağayana dolanırdı, hətta bir-iki
yüz manatadək də pul cəm edib, Ağahüseynə
tapşırığa vermişdi. Ə.Haqverdiyev.
köhn. Alicenab. Ağayana hərəkət.

AGAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fiars.]: ağaz etmək köhn.
başla-
maq. Nə taledir bu kim, aləmdə ağaz etmədim bir iş. Füzuli. Gündə bir şəbədə ağaz etdin; çox olan lütfiü bizə az etdin. S.Ə.Şirvani.

AGBAGIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x ağciyər.

AGBALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Nere balığı sinfinden olan çox iri balıq. Azərbaycan balıqçıları Xəzər sularından qızılbalıq, ağbalıq, nərə, çəki, xəşəm və sui balıqları kimi qiymətli balıqlar tuturlar.

AGBAŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. Başı ağ, başı (saçları) ağar-mış. Ağbaş kişi. Ağbaş arvad.
Qoca, gödək və ağbaş proiessor dərs deyirdi. Mir Celal.
is. köhn. Başı emmameli, molla, axund. Hökmdir hakimə, ta hökm edə iərraş ara-sında; Bölələr yağ-balı iərraş ilə ağbaş arasında. Şehriyar. [Tahirzade:] Nə etməli, meydanı bu ağbaşlara tərk edib getməlimi, bu meydana yol tapmalımı? Mir Celal.

AGBAŞLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax ağbaş
ci menada. [Set-tar:] Eybi yox, biz də o ağbaşların qabağına başqa ağbaşlıları çıxararıq.. P.Makulu.

AGBƏXT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi dan. Xoşbext, bextli, xoş-bextliye çıxmış. Gülpəri satılı su ilə dol-durub, Məşədi Püstə bacının başına tökərdi. Məşədi Püstə bacı sözü təzələyərdi:
Ağbəxt olasan! Allah sənə bir halal süd əmmiş yetir-sin. H.Sarabski.

AGBƏNIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii.
üzü ağ, sifeti ağ. Ağbəniz uşaq. Ağbəniz qız.
Ağbəniz
. oğlan uşağı çəpiş kimi səkidən atılıb qapıya tərəfigəldi.
Mir Celal.
Arıq, zeif, solğun sifetli.

AGBIRÇƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. Saçı ağarmış yaşlı, qoca, hörmetli (qadın haqqında). [Fatma xanım:] Məni bu ağbirçək vaxtımda oğru ey-ləyir. N.Vezirov. Bir az sonra Vaqifiin evində olan ağbirçəkqadın
. çıxdı. çemenzeminli. Gözündə kainat başqadır bütün; Gənclikdən zövq alır ağbirçək qarı. S.Vurğun.
is. məc. Dünyagörmüş, tecrübeli qadın, yaşlı qadın. Tükəzbanın bu cür hərəkətlə-rinə görə kəndin ağsaqqalları onun ərini və atasını çox töhmət edirdilər və ağbirçəklər də onu öz aralarına qoymazdılar. B.Talıblı. [Şerebanı:] Sabahları, deməli ki, əl qaldırıb içimizdən bir ağbirçəyi seçib iş başına qoysaq, qoyarıq. Mir Celal. // Evin, ailenin en yaşlı ve hörmetli qadını. Ancaq Məryə-min ata-anası oğlan tərəiindən, bir ağsaq-qalın və ya bir ağbirçəyin iştirak etməsini tələb edirlərdi. B.Talıblı. Evin ağbirçəyi Nubar
. tündməzac, dargöz və deyingən bir qarı idi. S.Rehimov.

AGBIRÇƏKLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x ağbirçək
ci me-nada. Nəzər yetir yurdumuza, min büsat var, cəlal var; Toy paltarı geyinmişdir ağbirçəkli qarılar. S.Vurğun. Şəhər tutmur izdihamı; Küçələrə çıxıb hamı: Cavan oğlan, kiçik uşaq; Ağbirçəkli qoca ana. Z.Xelil.

AGBIRÇƏKLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Böyüklük, baş-çılıq (qadın haqqında). Səba yorğan-döşəyə düşdüyündən, Qaraxanın arvadı evin ağbir-çəkliyini öz əlinə aldı. S.Rehimov.

AGCA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
köhn. Pul. Kürə və Misgincə tayiasından on dörd min batman buğda və qırx min dirhəm ağca
. alınıb anbarlara və xəzinəyə yetişirdi. "Derbendname". Bizim də bolluca ağcamız olar; Qapımız, bağımız, bağçamız olar. S.Vurğun. Simuzər dilədim, ağca vermədi. O.Sarıvelli.
Bezi balıqların üzerindeki parlaq sedef kimi perekler; pulcuq. Qumun üzərinə sə-rilmiş balıqlar, öz ağcalarını parıldada-parıldada
. çapalayırdı. S.Rehimov.

AGCAQANAD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bezi növleri qızdırma (malyariya) xesteliyi töreden milçeyeoxşar sancan cücü; ditdili, hünü, mığmığa. Ağca-qanadla mübarizə.
Isti adamı taqətdən salır, ağcaqanadlar yaşamağa və işləməyə imkan vermirdi. Ə.Sadıq.

AGCAQAYIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Möhkem oduncaqlı, qollu-budaqlı meşe ağacı. Bir az irəlidə qoşa bitmiş bir cüt ağcaqayın ağacı iki ağ sütun kimi göyə ucalmışdır.. Ə.Memmedxanlı.