Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

BLOKNÖT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Qopardılan ağ kağız ve-reqelerinden ibaret defter. Qurbanəli blokno-tuna yazır və
. səhnədən çıxır. M.İbrahimov.

BLÜZA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[fr.] Kemersiz geniş köynek şek-linde kişi iş paltarı.

BLÜMINQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ing.] tex. çox güclü metal-yayma maşını.

BÖBRIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus.] Xovlu mahud parça növü. // Bu parçadan tikilmiş. Bobrik palto.
Bu zaman Kərbalı tükü tökülmüş bobrik pencəyi-nin ətəyini dartışdırıb düzəldər... S.Rehimov.

BOÇKÄ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[rus. 6oHKa] çellek. çaxır boç-kası. Su boçkası.
Rizvan araba gedə-gedə Xosrovun köməyi ilə çıxıb, ağzı örtülü yağ boçkalarının üstündə oturdu. S.Rehimov.
◊ Boçka kimi dan.
yekeqarın, qarnı yeke.

BOÇKAÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Boçka (çellek) qayıran usta; çellekçi.

BOÇKAÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Boçkaçı seneti; çellek-çilik.

BOGANAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Boğucu hava, havası bo-ğuq olan yer. Bu otaq yaman boğanaqdır. Bu boğanaqda necə oturubsunuz? // sif. çox isti ve boğucu, bürkü. Boğanaq hava. Bo-ğanaq otaq.
Iyul ayına məxsus boğanaq bir gün idi. A.Şaiq. Hava olduqca boğanaq və hünülər qədərindən ziyadə idi.H.Nezerli. Ventilyasiya xarab olduğu üçün, zirzəmi çox boğanaqdı. Ə.Əbülhesen.
Tozlu hava, toz, tufan. [Güllelerin] zər-bəsindən biçarə ayı, boğanaqdan yıxılan ağac kimi yerə sərildi. S.S.Axundov. Kənd yolundan qalxan boğanaqlar
. burula-burula Araz çayına doğru yüyürüşürdü. M.Hüseyn.

BOGAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
anat. Boyunun, qida boru-sunun başı ve nefes yollarının yerleşdiyi ön hissesi. Boğazdan yapışmaq.
Gülnaz dar-tınıb onun əlindən çıxdı, Qəmərbanunun bo-ğazından yapışıb divara çırpdı. M.İbrahi-mov. // Ağız içinin dal terefindeki boşluq, hülqum. Boğaz ağrısı. // Boyun. Saldı boğa-zına siçanlar cənab; Vəhşət edib etdi pişik iztirab... S.Ə.Şirvani.
Müxtelif qabların (şüşelerin ve s.-nin) ağızları ile gövdeleri arasındakı dar hisse. Şüşənin boğazı.
Durna bulağının dar şır-ranına söykənmiş balaca qırmızı sənəyin boğazından çıxan ağappaq su pıqqıldayır. S.Rehimov.
Deyirmanın üst daşındakı deşik. Dəyir-manın boğazına ölü salsan, diri çıxar (çox diribaş, zirek adam haqqında).
çekme ve corabın ayaqlıqdan yuxarı hissesi. Yolçu
. sonra çəkmələrinin boğazını bir az yuxarı qaldırıb, sürətli addımlarla şəhərə tərəf yollandı. S.Rehman.
Derelerin, çayların baş terefi; çay ağzı. Sürü dərənin boğazında gecələmişdi.
İki dağ arasındakı dar keçid.
coğr. Denizin iki quru arasındakı dar hissesi. Dardanel boğazı.
mus. Müeyyen xanendenin ifaçılıq se-netinde işletdiyi ve yalnız ona xas olan xırda zenguleler, habele xırda musiqi ibareleri.
◊ Boğaz açmaq
yemekden doymamaq, qabağına geleni yemek, acgözlükle yemek. Boğaz basmaq
xalq tebabetinde boğaz gelende (anginada) onun içerisindeki şişi barmaqla sıxıb ezişdirmekden ibaret müalice üsulu. Boğaz olmaq məh.
Borclu olmaq. Boğaz ortağı olmaq
başqasının yemeyine şerik olmaq. Boğaz otarmaq
müftexorluq etmek, orada-burada özünü doydurmaq. Boğaz uzatmaq
lovğalanmaq, teşexxüs-lenmek. Bir göl içrə üzürdü bir yekə qaz; Ozünə fəxr edib uzatdı boğaz. S.Ə.Şirvani. Boğaz yırtmaq
qışqırmaq, bağırmaq, berk-den danışmaq. [Zaman:] Qardaşlar, burada oturub boğaz yırtmaqdan fayda yoxdur! Ə.Haqverdiyev. Boğaz(a) döymək
müba-hise etmek, boş danışmaq, qızğın ve keskin mübahise etmek, çene vurmaq. Boğaza dürtmək- bax boğaz(a) döymək. Boğaza keçmək
başa bela olmaq, ilişmek, yapış-maq (arzu edilmeyen adam, şey haqqında). Bir yandan da kor keçi bir bəla kimi [Hemidin] boğazına keçmişdi. Ə.Memmed-xanlı. Boğaz-boğaza
baş-başa. [Cenneteli ağa:] Səni o qara köpək ilə boğaz-boğaza bağladacağam, hələ bir gözlə. N.Vezirov. Boğazdan yuxarı
qeyri-semimi. Danışır bəziləri, leyk boğazdan yuxarı. M.Ə.Sabir.
Boğazı biçilmək
boğazından şey getme-mek. Bu xəbərdən sonra xəstənin vəziyyəti xarablaşdı, boğazı biçildi, iştahası kəsildi. Mir Celal. Boğazı gəlmək
esneyi iltihab etmek. Boğazı qovuşmaq
boğazının yolu tutulmaq, nefes ala bilmemek. Boğazı qo-vuşub, su da içə bilmir. Boğazı qurumaq
mat qalmaq, qorxmaq, cavab vere bilme-mek (qorxudan ve s.-den). Ağa Mərdanın lap boğazı quruyur. M.F.Axundzade. Səməd xanın boğazı qurudu, güclə cavab verdi. M.S.Ordubadi. Boğazı tovlanmaq
iltihab ve s. neticesinde boğazı texerrüşlenmek, içi qızarmaq. Boğazı tutulmaq
boğulan kimi olmaq, danışa bilmemek, sesi çıxma-maq (qeyzden, hirsden, ağlamaqdan ve s.-den). Sübhanverdizadə od tutub yanır, qış-qırmaq, haray salmaq istəyir, ancaq boğazı tutulur, ağzı kilidlənir. S.Rehimov. Boğazına bağlamaq məc.
zorla ve ya hiyle ile qebul etdirmek, boynuna sarımaq. [Musa:] [Mec-nun bey] elə bir sənin kimisini axtarırdı ki, qızını onun boğazına bağlasın. Ə.Haqverdi-yev. Boğazına saxlamaq
bir qarın çöreye saxlamaq. Varlılar Alı kişinin uşaqlarını bo-ğazına saxlayırdılar. "Qaçaq Nebi". Boğa-zında qalmaq məc.
arzusuna nail olma-maq, üreyinde qalmaq (sözü). Boğazından çıxmaq məc.
elinden çıxmaq, qismetin-den çıxmaq, nesib olmamaq. Boğazından getməmək (keçməmək)
qorxudan, izti-rabdan, yaxud başqa hisslerden heç bir şey yeye bilmemek, şiddetli ruhi iztirab keçir-mek. Ağca xanım Qaraca qız barəsində artıq dərəcədə iztirabda idi. Boğazından əsla çörək getmirdi. S.S.Axundov. Boğazından kəsmək
qenaet etmek, özüne qıymamaq. [Qafar:] Nə qazanıram ki, uşaqlarımın boğa-zından kəsib ona kirayə verim. S.S.Axundov. Azacıq məvacibə qənaət edən muzdur öz bo-ğazından qəpik-qəpik kəsib, on ilin ərzində altı yüz manat pul cəm etmişdi. S.M.Qeni-zade. Boğazından yapışmaq məc.
qısna-maq, çıxılmaz veziyyete salmaq, mecbur etmek. Boğazını arıtlamaq
öskürmekle boğazını temizlemek, danışmağa hazırlaş-maq. Hüseyn əmi
. əlindəki dəmir milçə ilə çubuğun başını qurdalayır və boğazını arıt-layırdı. M.S.Ordubadi. Qavalvuran oğlan
.
boğazını arıtlayıb, oxumağa hazırlaşırdı. M.Hüseyn. Boğazını islatmaq zar.
bir az içki içmek. Boğazını qəhər tutmaq
acı-ğından, hirsinden boğularaq ağlamaq iste-mek, lakin ağlaya bilmemek. Kişi daha da təsirləndi, boğazını qəhər tutdu. Mir Celal. Boğazının yolu qurumaq
bax boğazı qurumaq. Qəribin anasının boğazının yolu qurudu. "Aşıq Qerib".

BOGAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Boynunda balası olan. Boğaz at. Boğaz inək. Boğaz qoyun.
Əmniyyələr boğaz inəyi, eşşəyi və qoyunları tövlədən çıxardılar. M.İbrahimov. □ Boğaz olmaq
boynunda balası olmaq, hamile olmaq.

BOGAZADÖYMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Höcetleşme, bir-biri ile sözleşme, söz güleşdirme, mü-bahise etme; mübahise, deyişme. Iki saat-dan bəri davam edən boğazadöymə ağıllı-başlı bir nəticə verməmişdi. Ə.Əbülhesen. Axırda bu boğazadöymədən bir şey çıxmadı. Ə.Veliyev.

BOGAZALTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Balaca şal.
Baş örtüyünün boğazın altından bağla-nan bağı.
Qadınların boğazlarına taxdıqları qızıl zinet. Bəzən belə söhbət olardı:
Yaxşı, indi ki belə oldu, bir de görək, nə istəyirsən?
Deyim də:.. boğazaltı, belbağı, iki dəst qızıl qolbaq, on dəst üzük... H.Sarabski. Sənəm sumağı boğazaltısının uclarını yoğun hörü-yünün altına düyünləmişdi. Ə.Əbülhesen.
Yüyende: atın boğazının altından keçib başına bağlanan qayış. Yüyənin boğazaltısı qırılmışdır.

BOGAZDÖYÜŞMƏSİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax boğazadöymə.

BOGAZLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Boğazlamaq"dan f.is.

BOGAZLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Boğazından yapış-maq (tutmaq, yaxalamaq). Vəznəli kişi qo-rodovoylara qışqırdı, tez məhkumu boğaz-ladılar. Mir Celal.
Boğazını kesmek, boğazını üzmek, boğ-maq. Tülkü toyuğu boğazladı.

BOGAZLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch.
Boğazından tutulmaq, yaxalanmaq. [Şeyda:] Bu gün Yusiflə Musanın boğazlandığını görüb də qoyun sürüsü kimi kənardan seyr edirsiniz.
H.Cavid.
Boğazı kesilmek, boğazı üzülmek, bo-ğulmaq.

BOGAZLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Boğazlaşmaq"dan f.is.

BOGAZLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qarş. Bir-birinin boğa-zından yapışmaq, dalaşmaq.

BOGAZLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Boğazı olan. Boğazlı qab. Boğazlı şüşə. Boğazlı çəkmə. Boğazlı qaloş.

BOGAZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Boğaza sarınan şal ve ya boğaza keçirilen qadın zineti.
Paltarın boyun terefi. Onun köynəyinin
ancaq boğazlığı salamat qalmışdı. S.Rehi-
mov. Gəldiyev əlini boğazlığına atdı, dü-
zəltdi. Mir Celal.
çekme boğazına yarar deri ve s.

BOGAZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qarnında balası olma, ha-
milelik. Qarabağ madyanlarında boğazlıq dövrü.

BOGÇA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İçine deyişek, parça ve s. qo-yulub bükülmüş bağlama (böyük yaylıq). [Atam anama dedi:] Hərgah getmək istəyir-sənsə, dur ayağa, boğçanı aç, mənim pal-tarlarımdan bir dəst gey, gedək. H.Sarabski. Səriyyə xala geri qayıtdı, onun qoltuğunda yamaqlı bir boğça var idi. M.İbrahimov.
◊ Boğçaya qoymaq məc.
üstünü ört-mek, malalamaq, üstünü açmamaq.

BOGÇALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Boğçalamaq"dan f.is.

BOGÇALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f Boğçaya bükmek, boğça şeklinde bağlamaq.

BOGÇALANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Boğçalanmaq"dan f.is.