Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
BUXOVLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i.
məch. Buxov vu-
rulmaq. Atlar buxovlanmışdır. // Qandallan-maq. // məc. Əl-ayağı bağlanmaq.
məc. Deli olmaq. [Cahangir bey:] Əgər bir neçə müddət də ömrüm belə keçsə, ar-zuma çatmasam, yəqin ki, buxovlanacağam. N.Vezirov.

BUXOVLANMIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif.
Ayağına buxov vurulmuş. // Qandallanmış.
məc. Əl-qolu bağlanmış.

BUXOVLATMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Buxovlatmaq"dan i.is.

BUXOVLATMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Ayağına buxov vurdurmaq.

BUXOVLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Ayağında buxov olan, bu-xovlanmış. // Qandallı, ayağına qandal vu-rulmuş.

BÜXTA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [alm.] Denizde gemilerin dura bilmesi üçün münasib olan kiçik körfez. Ar-xada, buxtadakı gəmilərin top atəşi.. düşmə-nin başına od ələməyə başladı. Ə.Əbülhesen.

BUXUR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Yandırıldıqda etir saçan qatran.

BUXURDAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] köhn. İçinde buxur yandırılan kiçik qab.

BUKET : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fr.] Gül, çiçek destesi. Qız, oğlan lalə kimi uzaqlardan seçilir, onlar çi-çəklərlə
. maraqlanır, buket tuturlar. Mir Celal. Səriyyə bülbüllərin nəğməsini dinləyə-dinləyə
. yolun kənarında gül, çiçək topla-yır, buket düzəldirdi. M.Hüseyn.

BUKINIST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ir.] Az tapılan, yaxud köh-ne kitabları alıb-satmaqla meşğul olan kitab mağazası, yaxud adam. Bukinist mağazası ərəb və iars dillərində çap olunmuş kitabları və əlyazmalarını alır. (Qezetlerden).

BUKLET : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ir.] Metn ve şekillerle mü-şayiet edilen informasiya materialından iba-ret iri formatlı çap mehsulu; şekilli broşüra.

BUQƏLƏMUN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Mühite göre öz derisinin rengini deyişdirmek qabiliyyetine malik olan sürünen heyvan. Buqələmun (xameleon) bir kiçik kərtənkələdir. Bu kər-tənkələ bir ağacın budağına yapışıb, heç tərpənməyib, onun üstə gələn kiçik həşəratı tutub yeyir. H.Zerdabi.
məc. öz fikrini, görüşünü, münasibe-tini asanlıqla ve tez-tez deyişen, dondan-dona giren adam haqqında. Buqələmun kimi rəngdən-rəngə girən qadının bu halları indi mənə bir çox şeyləri xatırladır. A.Şaiq. Səlimi
. "bu qorxunc buqələmunlar mühit və həyatı hələ nə qədər zəhərləyəcəkdir!"
deyə düşündü. M.İbrahimov. Bu siyasi buqələmunlardan cümhuriyyət miqyasında neçəsi vardı? Ə.Əbülhesen.

BUQƏLƏMUNLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İkiüzlülük, riya-
karlıq, dondan-dona girme.

BULAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Yerin altından sızıb çıxan serin, soyuq su menbeyi; çeşme, qaynaq. Bulaq başdan bulanar. (Ata. sözü). [Şirvan vilayetinin] xoş havalı yaylaqları, şirin bu-laqları və hər iki tərəiə axan çoxlu çayları vardır. A.Bakıxanov. [Cahan:] Camaatın qara su içməkdən hamısının qarnı şişib; çalışıb kəndə bir bulaq gətirmək lazımdır. Ə.Haqverdiyev. Kurort şəbəkəsini inkişai etdirmək üçün mineral bulaqlar, müalicə palçığı yataqları, müalicə neiti və sairə
. olmalıdır. M.Qaşqay. □ Bulaq başı
bulaq üstü, bulaq kenarı, seyrengah. Laçın bulaq başına yetişəndə durdu, dörd yanına boy-landı. M.Hüseyn. Günəşə çatmağa çalışan bu ağacın altı bulaq başı kimi şənlik olurdu. Mir Celal. // məc. Şairane tesvir ve teşbe-hlerde. Əldə ayna gözə sürmə çəkəndə; Ala gözün bulağından öpəydim. M.P.Vaqif. Sənin sənət bulağından neçə nəsil şərbət içdi. S.Vurğun.
məc. Menbe, qaynaq, qaynayıb daşan şey. Şərabxanadə baş xum ayağına qoydum; Nə bak düşməyə gər kövsərin bulağı ələ. S.Ə.Şirvani. Neitin bulağını, dağları qoru!
R.Rza.
0 Bulaq başına (çaya) susuz aparıb, susuz gətirmək
çox hiyleger, çoxbilmiş adam haqqında. [Yaqub:] Möhsün bəy və yaxud Həsən bəy kimi hər bir incinarı bulaq başına susuz aparıb, susuz da gətirərəm. B.Talıblı. Göz bulağı
gözün yaş damcıla-yan yeri, gözün buruna teref olan küncü. Xanpəri
. sağ əli ilə qaşlarına sığal çəkdi, gözlərinin bulağını sildi. Ə.Veliyev.

BULAQOTU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Rütubet yerlerde bi-ten ot, bitki.

BULAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
"Bulamaq"dan i.is.
Teze doğan sağmal heyvanların ilk günlerde sağılan südü. Nənəm o şişək qoyun; Yunu bir döşək qoyun; Bulamanı tez yetir; Qırıldı uşaq, qoyun. (Sayaçı sözü). Məmməd-ağanın inəyi də yenicə doğmuşdur. Ləzzətli bulaması var,
deyə Tağı əmi tərif etdi. S.S.Axundov. // Yumurta, süd ve şekerden hazırlanan yemek. [Merdeli:] Bəs bulama necə? Bu ondan deyil!
.Anam yumurta vu-rub. Ə.Əbülhesen.

BULAMAC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Südde bişirilen un sıyığı
Qışda bulamac, yayda doğramac. (Ata. sözü).

BULAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i.
Mayenin içine qaşıq ve s. salıb onu qarışdırmaq. Dovğanı bulamaq. Südü bulamaq.
Sürtüb lekelemek, bulaşdırmaq, batır-maq. Ust-başını palçığa bulamaq. Əllərini mürəkkəbə bulamaq.
O teref-bu terefe terpetmek, yellet-mek. İt sahibini görüb quyruğunu bulamağa başladı.
Bezen isimlere qoşularaq müxtelif ifa-deler düzeldilir; mes.: başını bulamaq, quy-ruq bulamaq, qılınc bulamaq, dil bulamaq.
0 Qana bulamaq
bax qan.

BULANDIRICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif
Bulandıran; bir şeyin saflığını, şeffaflığını, parlaqlığını pozan.
Medeni qarışdıran, qusdurucu.

BULANDIRILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Bulanıq hala salınmaq.

BULANDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Bulandırmaq"dan i.is.

BULANDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i.
Duru suya ve ya her hansı bir şeffaf mayeye başqa bir şey qarışdıraraq, yaxud dibindeki çöküntünü ve s.-ni qaldıraraq bulanıq hala salmaq, rengini pozmaq. Suyu bulandırmaq. Dərmanı çal-xalayıb bulandırmaq.
De görüm bir, neçin suya girdin? Niyə sərçeşməni bulandırdın?
A.Sehhet.
Medesini qarışdırmaq, qusmaq ehtiyacı doğurmaq.

BULANIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Mayeler haqqında: şeffaf, saf, temiz, berraq olmayan, şeffaflığını itir-miş (zibillenmek, yaxud başqa bir şey qarış-maq neticesinde) (duru ziddi). Bulanıq su. Bulanıq benzin. Bulanıq dərman.
[Nured¬din] bulanıq su ilə islanmış halda
. [çaydan] kənara çıxdı. S.S.Axundov. Bulanıq lehməli sudan camaatın yaxası qurtaracaq, bütün evlər ağac, gül və yaşıllıq içində itəcəkdi. M.İbrahimov. // Tutqun, pozulmuş, buludlu. Bulanıq hava. // məc. Heç bir şey ifade et-meyen, öz tebii halını itirmiş, aydın olma-yan. Axır Mahmud əmi ağır-ağır başını qal-dırıb, daşın dalından müəllimə tərəf çevirə-rək, bulanıq gözlərini axıtdı.. B.Talıblı. Gül-sənəm qarın içində ayıldı. Bulanıq gözləri ilə hər yana baxdı. S.Rehimov. Əsirlər lage-rində bizi qızartdağ saçlı, bulanıq gözlü topal bir alman qarşıladı. Ə.Memmedxanlı.
0 Bulanıq suda balıq tutmaq
fürset-den istifade etmek, veziyyetin qeyri-müey-yenliyinden, birinin çetin veziyyetde olma-sından istifade ederek meqsedine çatmağa çalışmaq.

BULANIQLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bulanıq şeyin halı (du-ruluq ziddi).

BULANLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

B ax bulanıq. Bulanlıq çay-lar, ümmanlar, tamam yer, göy durulmuşdur. S.Vurğun.
Bulanıq şeyin halı. Hovuzda səqfin yır-tığından düşən işıq suyun bulanlığını güc ilə aşkar edirdi. çemenzeminli.