Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

CADUGƏRLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ovsunçuluq, sehrbazlıq.

CADUKÜN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] köhn. Bax cadu-gər. Cadukünsən, tasa bax; Ya bu gün gəl, ya sabah. Ellər şadlıq içində; Biz keçirən yasa bax. (Bayatı).

CADULAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Cadulamaq"dan f.is.

CADULAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f Mövhumata inananların tesevvürünce cadu ile öz tesiri altına almaq; ovsunlamaq.

CADU-PİTİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax cadu
ci menada.

CAG : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
çeper. Evin qabağına cağ çəkmək.
Zeynal bəy dərin bir sükutda ba-ğın sökük cağlarının dibi ilə başını aşağı
salıb, yavaş-yavaş getməyə başladı. çemen-zeminli.
Arabanın yan taxtaları, araba yanı. Məmmədcəfər arabanın cağından tutub yerə atıldı.. S.Rehman. Sonra birdən-birə [Adile] elə amansız bir yorğunluq hiss edib taqətdən düşdü ki, başını geri atıb arabanın cağına söykəndi. Ə.Memmedxanlı.

CAGILDAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Cağıldamaq"dan f.is.

CAGILDAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bir-birine deyerek ve ya ayaq altında qalaraq cağ-cağ ses çıxar-maq (xırda daşlar, tökülen qozlar haqqında).

CAGILTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bir-birine deyen xırda daş-lardan, qozlardan ve s.-den çıxan ses. [Adile ve Ilyas] susmuşdu. Yalnız ayaqları altında sınan quru çör-çöplərin çatırtısı, cığır qırağından qopub aşağı diyirlənən xırdaca daşların cağıltısı eşidilirdi. Ə.Memmedxanlı.

CAGLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Cağlamaq"dan f.is.

CAGLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f çeper (hasar) çekmek, çeperlemek, hasarlamaq.

CAGLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Cağlanmaq"danf.is.

CAGLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. çeperlenmek, ha-sarlanmaq.

CAGLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Cağ vurulmuş, çeperli, hasar-lı. Cağlı bağça.

CAH : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] klas.
Menseb, meqam, rüt-be. Vəfalı dostumu hər dəm anaram; Ona qurban cahım, cəlalım mənim. Aşıq Əlesger.
Iftixar, fexr, hörmet. Sənsən mənim ayım, günüm, hilalım; Dövlətim, iqbalım, cahım, cəlalım. M.P.Vaqif.

CAHAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Dünya, alem, kainat. Məndə sığar iki cahan, mən bu cahana sığ-mazam. Nesimi. çıxdı günəş, doldu cahan nur ilə; Cütçü sürür tarlada cüt şur ilə. M.Ə.Sabir. □ Cahana gəlmək
dünyaya gelmek, doğulmaq. Xoş gəlibdir xoş saatda cahana; Yox gözəlliyinə qüsur, bəhanə. Aşıq Əlesger. Gələndə Məhəmməd gəldin cahana; Gedəndə, Füzuli getdi,
dedilər. B.Vahabzade.

CAHANDAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] klas. Cahangir, hökmdar, padşah. Ərz elədilər ki: "Ey ca-handar! Məcnundan olubmusan xəbərdar?" Füzuli.

CAHANDARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. klas. Cahangirlik, hökmdarlıq, padşahlıq. [Yusif şahın]
.əql və
fərasətindən,
. cahandarlığından elçi və əmələsi vəcd etdilər. M.F.Axundzade. Bu əsəri "Fərhad və Şirin" sərlövhəsi altında yazmalı idim, lakin Fərhadın sənət və eşqi-nə dair yazdığım əsərdə siyasət və cahan-darlığa dair fikirlərimi inkişaf etdirə bil-məzdim. M.S.Ordubadi.

CAHANGIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
Dünyanı istila eden, dünyanı tutan, ölkeler feth eden; im-perialist. [Elxan:] Mən üzümə bir din qalxa-nı çəkib cahangirlərin cəlladlığını qəbul edə bilmərəm. C.Cabbarlı. Cahangirlər bir daha güvənməsin özünə; Sarsıdacaq onları həqi-qətlərin səsi. S.Rüstem. Keçdi yerin üzərin-dən qərinələr bir an kimi; Cahangirlər, hökmdarlar xəzəl olub, külə döndü.
N.Refibeyli.
çox meşhur, dünyada meşhur, cahan-şümul. [Atabey Qetibeye:]
.Sənin atan hökmranlıq etdiyi bir məmləkətdə iki ca-hangir şair bir arıq inəyin südü ilə yaşayır.
M.S.Ordubadi.

CAHANGIRLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Başqa ölkeleri istila
etmeye çalışan, bütün dünyanı tutmaq üçün gösterilen meyil ve hereket; imperializm. Müstəmləkə və cahangirlik arzusunda olan dövlətlər heç bir vaxt gücsüz xalqa rəhm et-məyəcəklər, onun torpaqlarını zəbt edib özünü əsarət altına alacaqlar. M.Ibrahimov.

CAHANŞÜMUL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif [fars. cahan ve ər. şümul
şamil olan] Bütün dünya üçün ehe-miyyeti olan, dünyanı tutan, dünyaya ya-yılan, böyük tarixi ehemiyyeti olan, dün-yada tanınan. Azərbaycan ədəbiyyatı XII əsrdə Nizami və Xaqani kimi cahanşümul şair yetirmişdir. M.Ibrahimov.

CAHANŞÜMULLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bütün dünya üçün
ehemiyyetli olma, dünyaya yayılma, dünyada tanınma, böyük tarixi ehemiyyeti olma.

CAH-CALAL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Calal, ehtişam, bü-sat, debdebe, temteraq, var-dövlet, ezemet. Keçmişdəki.. cah-calaldan, mal-dövlətdən, sövt-sədadan şair bir əsər görməyib.. əhva-latı necə ki var, artıq məharətlə öz dusti-həqiqisi olan Mirzə Fətəli Axundzadəyə ya-zır.. F.Köçerli. [Cahangir ağa:] Belə cah-calaldan öz ixtiyarınla əl çəkmək istəmirsən. S.S.Axundov. Dəyişmərəm dost təbəssü-münü dünyanın cah-calalına. N.Refibeyli.

CAH-CALALLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Tenteneli, debde-beli, temteraqlı, büsatlı, ezemetli, möhte-şem. Cah-calallı saray. Cah-calallı ziyafət.
Gecə xanın evində cah-calallı bir məclis qurulmuş, sazandalar öz yerlərini tutmuş-dular. Ə.Memmedxanlı. [Abbas ağa ile Mahmud] danışa-danışa xeyli yol gəlmiş-dilər. Bu zaman qarşıdan gələn cah-calallı bir dəfn mərasiminə rast gəlib, söhbətlərini kəsdilər. P.Makulu.
Qaş-daş içinde olan, bezekli. Leylək.. cah-calallı xanımın qabağında nə qədər qul kimi dayanıb onun ağ pambıq əllərinə su töksə də, xanım onu saya salmır, meydanın ortasına sancılan ələm ağacınca hesab elə-mirdi. S.Rehimov.

CAHIL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. dan. [ər.] Cavan, genc. [Qulu:] [Yusif] bəli, hələ cahıldır. Pis günlər gör-məyibdir. N.Nerimanov. Bu halda yanımıza bir suyuşirin, üzünurlu, cahıl gəlin gəldi, qucağında ay parçası kimi bir qız uşağı. E.Sultanov. // is. mənasında. Cavan oğlan. [Meşedi Ibad:]
.İndiki ahıllar, indiki cahıl-lardan min pay yaxşıdırlar. ü.Hacıbeyov. Qədimdə belə bir qayda vardı: gəlin aparan zaman o məhəllənin cahılları faytonun qabağını kəsərdi. H.Sarabski.