Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
CEYRANBAXIŞLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax ceyrangöz(lü). Ceyranbaxışlı dilbər, durnagözlü nazənin; Omründə görməmişdir nə göz yaşı, nə ənin.
N.Refibeyli.

CEYRANBASAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Iti qaçan. Ceyran-
basan at.
Bu ayqır Beyrəkin ceyranbasan boz atı idi. M.Rzaquluzade.

CEYRANGÖZ(LÜ) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Iri, qeşeng gözleri olan. Göllərində ördəkləri üzərlər; çöllərin-də maralları gəzərlər; Güllərindən gəlinlər tac bəzərlər; Ceyrangözlü qızları var öl-kəmin. C.Cabbarlı. Sən ceyrangözlüsən, çat-maqaşlısan; Tayın-tuşun çoxdur, yar-yol-daşlısan.. N.Refibeyli.

CEYRANI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. mus. Azerbaycan xalq oyun havalarından birinin adı. "Ceyranı" reqsini adeten qadınlar ifa edir.
[Gülyaz]
.ord-larını şişirdib zurnada "Ceyranı" havası ça-lan çalğıçıların qarşısında məharətlə oy-nayırdı. M.Hüseyn.

CEYRANKEÇMƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çox dar, keçil-mesi çetin. Ceyrankeçməz yol.

CEYRANOTU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Bezi növlerinin üstü xovlu tükcüklerle örtülü uzun qılçıqlı ot
bitki.

CƏBƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Dağ, çetin qalxılan yer.

CƏBBƏXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. cebhe ve fars.
..xane] Silah ve herbi sursat saxlanan yer, anbar; arsenal. [Fexreddin] əlini çənəsinin altına söykəyib cəbbəxana meydanından gə-lib-keçən kişilərə və qadınlara baxırdı. M.S.Ordubadi. [Settarxanla Bağırxan] cəb-bəxana tərəfə keçmək istəyirdilər ki, bir çö-rək dükanının qabağında böyük qələbəlik gördülər. P.Makulu. II Herbi sursat, herbi le-
vazimat. II məc. Böyük ehtiyat menbeyi. Ədəbiyyat dilin cəbbəxanasıdır. M.Ibrahimov.

CƏBHƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] hərb.
Düşmenle üz-üze durub vuruşan ordu hisselerinin yerleş-diyi sahe, xett. Cəbhə boyu hücuma keçmək.
Eldar bir ehtiyat komandiri kimi cəbhəyə getməli oldu. I.Əfendiyev. Qəhrəmanla El-dar cəbhə yoldaşı idilər. M.Rzaquluzade. II Her hansı bir yerde çox geniş miqyasda aparılan herbi emeliyyat. Cəbhə ləğv edil-mişdir. II Müharibe vaxtı en iri qoşun bir-leşmesi, qoşun hissesi. Cəbhə komandanı. Cəbhə qərargahı.
məc. Eyni vaxtda kütlevi suretde, geniş miqyasda iş aparıla bilen yer, sahe. Bir cəb-hənin adamları.
Hərə öz cəbhəsində; Bir vəzifə daşıyır. M.Rahim. II Her hansı bir döv-let ve ya siyasi fealiyyet sahesi. Ideoloji cəb-hə. Əmək cəbhəsi.
"Əkinçi" nəşr edildiyi gündən son nömrəsinə qədər iki cəbhə, iki ictimai görüş və iki meyil arasında gedən mübarizəni əks etmişdir. M.Ibrahimov. II məc. Bir meqsed, bir amal uğrunda çalışan adamların en geniş birleşmesi. Sülh tərəf-darlarının vahid cəbhəsi. Xalq cəbhəsi.
meteor. Müxtelif hava kütleleri arasın-da bölgü zonaları. Atmosfer cəbhəsi.
0 Hər iki cəbhədə
iki istiqametde. Hər iki cəbhədə fəaliyyət göstərmək.

CƏBHƏÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Müharibe vaxtı cebhede olan ve ya olmuş adam. Cəbhəçi ailəsi. Cəb-həçilərin bayramı.
Cəbhəçilər həmişə ön atəş xəttində dayanmalıdırlar. Ə.Veliyev.

CƏBR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Zor, zor işletme, zülm. Fələkin cəbrindən, el tənəsindən; Dərdim artıb, bir ümmana dönübdü. Aşıq Əlesger. [Sönmez:] Xalq ərəblərin cəbrindən qurtar-maq üçün odlardan kömək istəyir. C.Cab-barlı. Əvvəl gündən sevmədim cəbri və belə cəbrli şeyləri xoşlamadım. R.Rza. □ Cəbr çəkmək
cezasını çekmek. Zeynal [Qadir üçün] cəbrindir çək (dedi).. Ə.Əbülhesen. Cəbr etmək (eləmək)
zor işletmek, zülm etmek. Əzizim cəbr eylədi; Yar yara cəbr ey-lədi. Sağ olsun ürəyim ki; Bir belə səbr eylə-di. (Bayatı). II Zorla mecbur etmek. [Tarver-di:] Namaz, bura gəl, bilirsənmi, cəbr eləmə, görürsən ki, qorxurlar, dəxi niyə qısnayırsan? M.F.Axundzade. Cəbrə düşmək
zora düşmek, eziyyet çekmek. [Muxtar Firengi-ze:] Arvad kişinin yanında olsa, iş də bu qə-dər artmaz, arvad da bir belə cəbrə düşməz.. B.Bayramov.

CƏBR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Riyaziyyatın, ededi qiy-metlerinden asılı olmayaraq, kemiyyet üze-rinde aparılan emeliyyatları öyrenen sahesi. Cebre aid ilkin tedqiqatlar 4 min il evvel Babilistanda aparılmışdır.

CƏBRƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Zorla, gücle, zor işlederek, zorla mecbur ederek, mecburiyyet altında. Cəbrən razı olmaq. Cəbrən qəbul etmək.
[Peri Cadu:] Hər gün, deyəsən, məni cəbrən gətirirlər buraya. Ə.Haqverdiyev.

CƏBRI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif
Zorla icra olunan, zorla edi-len, mecburi, zoren. Hacıyevə nə üçünsə elə gəldi ki, bu gülüş cəbri bir gülüşdür. Ə.Əbülhesen.
Icbari, mecburiyyet altında. Beş gün keçdi, məhbuslar azad olundu və arx üstə cəbri iş ilə məşğul olanlar da öz işlərinə qa-yıtdılar. B.Talıblı.

CƏBRI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif riyaz. Cebre aid olan. Irra-sional cəbri tənlik. Sadə cəbri ədədlər.

CƏBRŞÜNAS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. cebr ve fars.
..şünas] Cebr mütexessisi.

CƏDD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Ata ve ya ananın atası; ba-ba; ecdad. Həzrəti-Yəqub
. sonra buyurdu ki,
. cəsədimi cəddim Ibrahim Xəlil məza-rında dəfn edəsiniz. A.Ə.Axundzade.

CƏDD-ƏQRƏBA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Bütün nesil,
qohum-eqreba, ata-baba.

CƏDID(Ə) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [ər.] Yeni, teze. Nə mədrəsə, nə müəllim, nə bir üsuli-cədidə; Və nə uşaq-larımızda bu qabiliyyət olaydı! M.Ə.Sabir.

CƏDVƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Qrafalar üzre müeyyen qaydada yığılmış her hansı melumat ve ya reqemler siyahısı. Dərs cədvəli. Oyun cəd-vəli.
Rüstəm kişi aram ilə trubkasını tüs-tülədərək, qabağındakı cədvəli gözdən ke-çirdiyindən, Salman xeyli danışmayıb ona baxdı. M.Ibrahimov.
.[Şahmar] iki-üç ay-dan bəri cədvəldə qalan əməkgünlərini ki-tabçalara köçürürdü. B.Bayramov.

CƏDVƏLÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Cedvel düzelden, cedvel tertib eden idare ve ya müessise işçisi. [Ha-cıyeva] elə gəldi ki, normaçılarınmı, cəd-vəlçilərinmi, mühəndislərinmi başsoyuqlu-ğundan belə olmuşdur. Mir Celal.

CƏFA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Əzab, eziyyet, üzüntü, in-citme. Xəzanə meyl elədi, almadı vəfa nə-zərə; Yetişdi bülbülə çox-çox qəmü cəfası gülün. X.Natevan. [Vaqif:] Görmüşəm şah-ların vəfasını mən; Xanların zülmünü, cəf-asını mən. S.Vurğun. □ Cəfa çəkmək
iz-tirab çekmek, eziyyet çekmek. Qıymazdı intiqamə məni zardən rəqib; çəkmiş olaydı mən təki yarın cəfasını. S.Ə.Şirvani. Cəfa vermək
menevi ezab vermek, eziyyet ver-mek, zülm etmek. Cəfasını çəkmək
eziy-yetini çekmek, möhnetini çekmek, derd-belasını çekmek. Cəfasın çəkən səfasın görər. (Ata. sözü). Buna baxmayaraq, Meh-riban ərinin hər cəfasını çəkən, onun rahat yaşaması üçün hər bir fədakarlığa hazır olan bir qadın idi. S.Hüseyn.

CƏFAÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax cəfakeş. Min tən ilə bir cə-façı səyyad; Ol zarə yetmişdi, qıldı fəryad. Füzuli.

CƏFAKAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. [ər. cefa ve fars.
..kar] Cefaveren, ezabveren, inciden, zülmkar. Ol cəfakar nəzərdən bizi atmış kimidir; Qeyr ilə həmdəm olub, ülfəti qatmış kimidir. Q.Zakir. Ələsgər eşqə düşüb; Sevdi cəfakarı genə. Aşıq Əlesger. Nə rəhm bilər, şərm qanar, ağlamaq anlar; Böylə fələk olmaz! Yox böylə ikidilli, yamanüzlü cəfakar; Bir zərrə utanmaz! M.Ə.Sabir.

CƏFAKARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Cefa verme, ezab, eziy-yet verme; incitme; zülmkarlıq. □ Cəfa-karlıq etmək
ezab vermek, incitmek, zülm etmek. [Cavad bey:] Xan cənabınıza məlum olan ədavətə görə Səməd xanın oğlu Səfiqulu xan böyük cəfakarlıq edir. N.Vezirov.