Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

CƏMADIYƏLAXIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Əreb qemeri teqviminde altıncı ayın adı.

CƏMADIYƏLƏVVƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

CƏMADIYƏLƏVVƏL is. [ər.] Əreb qe-
meri teqviminde beşinci ayın adı.

CƏMADIYƏSSANI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax cəmadiyəlaxir.
[Hacı Əli:] Dedim ki, yazır, cəmadiyəssani ayının
də şah məşrutənin hökmünü ve-rib. P.Makulu.

CƏMDƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Heyvan ölüsü, leş, cesed. Kənddən bir dənə biyar araba gətirib, qa-banın cəmdəyini içinə yıxıb, özüm də üstün-də yola düşdüm. Ə.Haqverdiyev. Yolun üstündə qoxumuş bir köpək cəmdəyi düş-müşdü. M.S.Ordubadi.
İnsan bedeni, beden. Neçə illər ondan sonra yolçular; Bir çuxurda iki cəmdək tap-dılar. A.Sehhet. [Memmedeli:] Bacıoğlu! Yatırdıb ağzı yerdə o qədər goparam cəm-dəyinə, şişib dama dönərsən. N.Vezirov.
0 Cəmdəyinə döşəmək- bax canına dö-şəmək ("can"da). Əminə.. Sonanın tutqun-luğuna əhəmiyyət verməyib onun cəmdəyinə döşəyirdi. Ə.Əbülhesen. [Möhletov:] Yaxşı danışan uşaqlardan bir-ikisini də kənara çəkib öyrədərəm. Iclasda o ki var Heydərovun cəmdəyinə döşəyərəm. Mir Celal.

CƏMDƏKYEYƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Cemdek, leş ye-mekle dolanan yırtıcı quş.

CƏMƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

CƏMIYYƏN zərf [ər.] köhn. Bütünlükle, hamılıqla, hamısı bir yerde, ta-mamile. Mən girəndə cəmən durdular aya-ğa. C.Memmedquluzade. Karvan cəmiyyən, arvadlı-kişili məzarın ətrafına yığışıb ta-maşa edirdilər. E.Sultanov.

CƏMI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Bütün, hamı. [Mirze Hey-der:] Cəmi aləm [atama] rəhmət oxuyur. Ə.Haqverdiyev. Haşım.. az bir zamanda fəh-ləlikdən çıxıb Hacı Məhəmmədin cəmi iş-lərinə baxıcı oldu. B.Talıblı. // Bütün, tamam. Səs əvvəl [Zeynalın] qulaqlarında əcib bir halla cingildəyib, cəmi bədəninə sirayət etdi. çemenzeminli.
Cemi(si), üst-üste, ancaq. Onu cəmi bir neçə gündür tanıyıram.
Komandir Mid-hətin cəmi altı ay maşın sürdüyünü başa sa-lır, düşmən "M-109"-ları ilə vuruşmağa ona icazə verə bilməyəcəyini təkrar edirdi. Ə.Veliyev. [Qız] dünyada cəmi on səkkiz bahar görmüşdü. İ.Əfendiyev.

CƏMI-CÜMLƏTANI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Cemisi, ancaq. O zaman bu kənddə cəmi-cümlətanı
20 tüstü var idi. S.Rehimov. Ağsaqqallardan biri də cəmi-cümlətanı otuz yaşı olan Polad idi. S.Rehman. [Reşid:] [Beyim xala] cəmi-cümlətanı iki kərə mənim suallarıma bir qə-dər təfərrüatla cavab vermişdi. İ.Hüseynov.

CƏMISI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərfAncaq, yalnız, vur-tut. [Ta-hir] ikiotaqlı təzə mənzilində cəmisi bir həftə qalmışdı. M.Hüseyn. Hacı Səmsamın cəmisi üç kəndi vardı. P.Makulu.

CƏMIYYƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.]
Konkret tarixi-maddi heyat şeraiti ümumiliyi esasında bir-leşmiş insan toplusu. Insan cəmiyyəti. Cə-miyyətin inkişafı. Cəmiyyət tarixi. Cəmiyyət haqqında elm (cemiyyetşünaslıq).
[Aşıq:] Sağ olun, əziz yoldaşlar, xalqa, cəmiyyətə xidmət eləmək bizim vətəndaşlıq borcumuz-dur. B.Bayramov. // Tarixen müeyyenleş-miş iqtisadi quruluş ve ona uyğun üstqurum. Ibtidai cəmiyyət. Sosializm cəmiyyəti. Kapi-talizm cəmiyyəti.
[Almaz:] Yoldaşlar, mə-dəni cəmiyyət bu gündə yaşaya bilməz.
C.Cabbarlı.
Her hansı (menşe, veziyyet, menafe ve
s.) ümumiliyi esasında birleşen adamlar mü-
hiti. Zadəgan cəmiyyəti. Yüksək cəmiyyətdə
dolaşmaq. // İctimai mühit. Cəmiyyətdə özünü
apara bilmək.
Taleyini ev xidmətçiləri ilə
birləşdirən bir qızın cəmiyyətə girə bilməsi və
kütlə arasında müəyyən bir mövqe tutması
mümkün deyildir. M.S.Ordubadi.
Qarşılarına ümumi meqsed qoymuş
adamlar birliyi; teşkilat. Tələbə elmi cəmiy-
yəti. Idman cəmiyyəti. Siyasi və elmi bilik-
ləri yayan cəmiyyət. Səhmdarlar cəmiyyəti.
- "Səadət" cəmiyyəti maarifi öz öhdəsinə al-
maq istəyirdi. Mir Celal.

CƏMIYYƏTÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Cemiyyet xadimi; ce-miyyeti, xalqı seven, ona xidmet eden adam, ictimai xadim. Mirzə Fətəli bir ədib və bir şair olmaqdan daha artıq bir cəmiy-yətçi, bir əməlpərvərdi. C.Cabbarlı.

CƏMIYYƏTÇILIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Cemiyyeti, xalqı sevme, ona xidmet etme.

CƏMIYYƏTDƏNQAÇAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Adamlara isinişmeyen, yaxınlaşa bilmeyen, onlarla ünsiyyet bağlamayan, üns tutmayan. Cə-miyyətdənqaçan adam.

CƏMIYYƏTƏZIDD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Cemiyyete, ce-
miyyetin menafeyine zidd olan, yabançı olan. Cəmiyyətəzidd hərəkət.

CƏMIYYƏTI-XEYRIYYƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax xeyriyyə cəmiyyəti ("xeyriyyə"de).

CƏMIYYƏTPƏRƏST : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[ər. cemiyyet ve fars. perest] bax cəmiyyətçi.

CƏMIYYƏTPƏRƏSTLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax cəmiy-yətçilik.

CƏMIYYƏTŞÜNAS : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. cemiyyet ve
fars.
.şünas] Cemiyyet elmleri mütexes-sisi.
.[Heyatı] dərindən və hərtərəfli öyrənib ümumiləşdirməli olan cəmiyyətşünas alim-lərin, ilk növbədə iqtisadçıların qarşısına böyük və təxirəsalınmaz vəzifələr qoyulur.

CƏMIYYƏTŞÜNASLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Cemiyyet
haqqındakı elmlerin mecmusu.

CƏMLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Cemlemek"den f.is.

CƏMLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Toplamaq, bir yere top-lamaq (yığmaq). // Bir-birinin üstüne gel-mek. Ədədləri cəmləmək. // Bax cəmləş-dirmək. Sənubər haqqında eşitdiklərini bir yerə cəmləmək
. Hidayət üçün həmişəkin-dən
. müşkül idi. B.Bayramov.

CƏMLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Cemlenmek"denf.is.

CƏMLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Bir yere yığılmaq, bir yere toplanmaq, bir yerde merkezleşmek. [Ərestunun] fikirləri yenə öz dastanı üzərin-də cəmləndi. S.Rehimov. Bütün duyğularım gözümə cəmlənmişdi. Mir Celal.

CƏMLƏNMIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i.sii. Bir yere toplanmış,
bir yere yığılmış, bir-birinin üstüne qoyul-muş. Prokuror mizin üstündə cəmlənmiş yetmiş iki min manatı [muzdura] göstərib rus dili ilə bir-iki söz dedi. S.M.Qenizade.

CƏMLƏŞDIRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Cemleşdirmek"den i.is.