Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ÇAMIRLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çamırlaşmaq"danfi.is.

ÇAMIRLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. çamır halına gelmek,
bataqlaşmaq.

ÇAMIRLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Palçıqlı, lilli, lehmeli, bataq-
lı. Görsəm çamırlı bir küçədə oynayır haçaq; çılpaq, ayaqyalın, başaçıq bir dəcəl uşaq. A.Sehhet. çamırlı yerdən qalxan buxar dibsiz iəzanın dərinliklərinə uçub getdi. M.Hüseyn. // çamıra batmış.

ÇAMIRLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
çamırla, lehme ile, pal-çıqla örtülü yer; çamır çox olan yer; palçıqlıq.
köhn. Qıçları, dizleri çamırdan qoru-maq üçün meşinden ve ya başqa material-dan hazırlanan geyim.

ÇANAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Içi oyulmaqla ağacdan (tax-tadan) hazırlanan qab növü. çanağa un tök-mək.
.Kənarda taxtadan qayrılmış bir neçə su çanağı var idi. C.Memmedquluzade.
çanaq tutan qeder ölçü vahidi. İki çanaq un.
[Pakize xala:] Ozüm də evin qabağında bir çanaq buğda əkmişəm. Mir Celal. Aiaq, çoxdan bu yerləri tərk etmiş quşları da geri qaytarmaq istəyərək, bağçadakı təpəciyə gə-tirib bir çanaq arpa səpələdi. Ə.Memmed-xanlı. // Sosialist inqilabının ilk illerinde Azer-baycanda alınan natural verginin adı.
tex. Müxtelif mexanizmlerde, istehsalatda şey götürmek, boşaltmaq üçün çalovvari qurğu. 65 mettr uzunluğunda nəhəng buruğu xatırla-dan polad qaldırıcı yerə şığıyıb cəld qalxır, ça-nağına aldığı torpağı boşaldaraq böyük bir qum təpəsi yaradırdı. M.Əlizade.
Krandan tökülen suyun axıb getmesi üçün onun altında yerleşdirilen deşikli çu-xur leyen.
Gövde. Gəmi çanağı.
Bezi heyvanların (tısbağa, timsah ve s.)
bedenini örten çanaqvari sert qabıq; qın. Yüz-
lərcə Hindistan tısbağasının çanağını kəşkül
qayırıb qoluna keçirən bu
. dilənçilərin hər
biri bir cür qəsidə oxuyurdu. M.S.Ordubadi.
Bezi simli musiqi aletlerinin (tar,
kamança ve s.), içi boş olduğundan sesi eks
etdiren ve güclendiren esas hissesi. Sazın ça-
nağı.
[Insanlar] kamanların altına çanaqlar
qayırıb, kirişlərin də sayını artırmaq yolu ilə
nəticədə aria və ariayabənzər çəng musiqi
alətlərini ixtira edirlər. Ə.Bedelbeyli.
Insan ve heyvan skeletinin bel hissesi

aşağı (heyvanlarda arxa) etraflara direnen
ve bel sümüyü üçün dayaq vezifesini gören
sümük kemer; çanaq sümüyü. İnsanın
çanağı heyvanlarınkına nisbətən geniş olub,
kasa şəklindədir. "Insanın anatomiyası ve
fiziologiyası".
0 çanaq
. başında çatlamaq (sınmaq)
öz elile özünü belaya salan adam haqqında. [Zülfüqar Qarakişiye:] Onu bilirəm ki, çanaq mənim başımda çatlayacaq. B.Bayramov. Gözləri çanağından çıxmaq
bax gözləri hədəqəsindən çıxmaq ("göz"de).

ÇANAQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. çanağı olan, bedeni ça-naqla örtülmüş (b a x çanaq
ci menada). çanaqlı bağa. çanaqlı ilbiz.
çanaqlı yas-tıca yarpaq yığımına başlanan zaman öz yu-murtalarını salır. "çay bitkisi".

ÇANTA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Az ve xırda şeyler qoyub daşı-maq üçün parça, deri ve s.-den tikilen kise. Poçtalyon çantası. Patron çantası. Məktəbli çantası.
Bir gün qəhrəmanım əlində çanta; Görüncə:
Gedirəm,
dedi,
fironta. M.Müşfiq. [Fetullayev]
.yeməyə əl vurmaz-dan əvvəl çantasını açdı, oradakı möhürlü ka-ğızlardan birini götürdü. I.Şıxlı.

ÇANTALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. çantası olan, elinde ve ya çiyninde çanta gezdiren. çantalı poçtalyon.
Bir azdan çiyni çantalı Rüxsarə ilə Ziba gəlib çıxdı. S.Rehimov. Damdan-divardan boylanan çantalı uşaqları bəzən adbaad ça-ğırıb içəri salardı. Mir Celal.

ÇAP : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Metnin metbee üsulu ile yığımı. □ çap etmək
bu üsulla neşr etmek, derc etmek. Bu kağızların heç birini biz çap etmə-mişik, necə ki oxucularımıza məlumdur və çap etməyəcəyik. C.Memmedquluzade. çapa vermək
çap olunmaq üçün teqdim etmek.
Mən xatirələrə əl vurmadan eynilə çapa ver-məyi lazım gördüm. M.Hüseyn. çapdan çıx-maq
neşr edilmek, derc edilmek, buraxıl-maq. Roman çapdan çıxmışdır.
çapdan çıxmış, buraxılmış, derc olun-
muş mecmue, kitab ve s. "Qılınc və qələm"
romanının üçüncü çapı.
Silah lülesi diametrinin ölçüsü; kalibr.

ÇAPACAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ət çapmaq üçün işledilen
kesici alet; et baltası. çapacaqla ət doğramaq.

ÇAPAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. çoxalmaq, bezen de qışlamaq üçün çaylara keçen bedeni yan-lardan basıq balıq. Siyənək balıqlarının
külmə, çapaq, çəki, sui, nərə növləri var.

ÇAPALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çapalamaq"danfi.is.

ÇAPALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i.
Ağrıdan, qızdırmadan ve başqa bir sebeb üzünden çırpınmaq, be-deni sarsılmaq, el-ayağını oynatmaq. Xosrov hələ də çınqıl üzərində çapalayırdı. S.Rehi-mov. [Müellim] qızdırmanın içərisində ça-palayan (f.is.) körpəsinin xəstəliyə davam gətirə bilməyəcəyindən narahat idi. Q.Ilkin.
Zor bir veziyyetden qurtarmaq, yaxud da gücü çatmadığı bir işin öhdesinden gel-mek üçün çox çalışmaq, elleşmek, cehd etmek, sey etmek. At ha çapaladı, ha part-dadı, ayaqlarını Dəmirçioğlunun əlindən qurtara bilmədi. "Koroğlu". Uşaq nə qədər çapaladısa, sürüşkən xəndəkdən çıxa bil-mədi. M.Ibrahimov. // Mec. menada. Qaçay bu qarma-qarışıq iikirlərin torunda çapa-layarkən uzun-uzadı siqnal səsi eşitdi. I.Melikzade. [Mollayev] daim şübhə və tə-rəddüd içində çapalayır, ən yaxın dostların-dan da şübhələnirdi. M.Hüseyn.

ÇAPAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Keçmişde: atla bir yere mek-tub, emr, xeber aparıb-getiren şexs; qasid, yamçı. [Hecer] kağızı yazıb, başını bağlayıb, verdi bir çapara ki, apar, ver Ələsgərə. "Aşıq Əlesger". [Nofel karvansara sahibine:] Nə oldu, qoca? çaparlar qayıtdılarmı? Ə.Memmedxanlı.
tar. Atlı mühafizeçi. Bəli, çaparlar ha-zırlanıb, atlılar, başlarında da padşahın oğlu birgünlük yola çıxdılar vəzirin qabağına. (Nağıl). O gün doğrudan da coşmuşdu atlar; Uçaraq yetişdi qırx-əlli çapar. Ə.Cavad.

ÇAPARAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zəri Yüyürerek, yüyüre-yüyüre, qaça-qaça, tez, becid, celd. çapa-raq getmək.
[Qaraş:] Budu, Əziz çaparaq gəlir, görək nə xəbər gətirir. C.Memmedqu-luzade.
.Dilşadxanım xəlvəti evdən çıxdı və çaparaq qadınlar şöbəsi müdiri Mərcan xa-nımın evinə doğru yollandı. T.Ş.Simurq.

ÇAPARAQLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çaparaqlamaq"dan i.is.

ÇAPARAQLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i.
çaparaq getmek ve ya gelmek; yüyürmek. Uşaq çaparaqladı.
Atı berk sürmek; qovmaq. Atlılar kən-din içi ilə başıaşağı çaparaqlayıb böyük darvazalı həyətə girdilər. S.Rehimov.

ÇAPARXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. tar. Keçmişde: çaparların poçt yolunda bir-birini evez etmek ve ya atlarını deyişdirmek üçün durduqları yer, poçt menteqesi. çaparxananı idarə edən Rəhim bəy tamam qəzada "Gödək Rəhim bəy" adilə məşhur idi. Ə.Haqverdiyev.

ÇAPÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Metbeenin çap sexi işçisi.

ÇAPÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çapçının seneti, işi. çap-çılıq kursu.

ÇAPXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Metbee, poliqrafiya. çap-xana işçisi.

ÇAPIB-TALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çapıb-talamaq"dan i.is.

ÇAPIB-TALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax çapmaq
cü
menada. Mirzə Fətəli öz dövrünün heç bir bacarığı olmayan, başqalarının hesabına ya-şayan, quldur dəstələri düzəldib, karvanları çapıb-talayan, bununla da özlərini qoçaq göstərmək istəyən bəylərini də az tənqid et-məmişdir... Ə.Haqverdiyev.

ÇAPIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bedenin her hansı bir yerin-de sağalmış zede yeri, yara yeri, yarıq izi. Əjdərin alnında kiçik bir çapıq qalmışdı. S.Rehman. Lətiiin burnunun üstündəki ça-pıq olmasaydı, yəqin ki, hər şey çoxdan bəri yaddan çıxardı. H.Seyidbeyli.
Bir şeyin sethinde uzunsov oyuq, cızıq. Stolun çapığı. Divarın çapığı. // Sif. mena-sında. İri, çapıq bir daşı; Götürüb bu vaxt yerdən; Qəzəblə atdım suya. Z.Xelil.

ÇAPILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çapılmaq"danfi.is.