Multilingual Turkish Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary

Azerbaijani Explanatory Dictionary
ÇATMAQAŞ(LI) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Qaşları bitişik olan,
qaşları bir-birine qovuşmuş. çatmaqaş oğ-lan.
Səkinə iftixar dolugözlərlə
. enlikürək, ucaboylu, çatmaqaşlı və qartalgözlü oğlunu süzdü. M.İbrahimov. Boz şaldan pencək-şalvar geyinmiş, şirvani çarıqlı, törəboy, çatmaqaş uşaq madyanı bir kənara çəkdi. Ə.Abasov.

ÇATMAMAZLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Nöqsan; çatışmayan şey, cehet. çatmamazlıqları aradan qaldırmaq.

ÇAVISTAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Qarğı, taxta ve s.-den düzeldilmiş yüngül, kiçik tikili, ev. [Qaça-yın] mənzili subay fəhlələr yaşayan taxta çavıstanlardan birində idi. Ə.Veliyev.

ÇAY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [çin.]
Qurudulmuş yarpaqla-rından etirli içki hazırlanan hemişeyaşıl ağac ve ya kol. çay kolu. çay plantasiyası.
Hemin bitkinin etirli içki hazırlamaq üçün xüsusi suretde qurudulmuş yarpaqları.
Hemin yarpaqlardan demlenib hazırla-nan etirli içki. Şirin çay. Tünd çay.
Barış-dırmaq rəsmini tamam edəndən sonra qo-naqlar şüru elədilər çay içməyə. Ə.Haqver-diyev. Əsmər xala bir stəkan çay süzüb qa-bağına qoydu. Q.İlkin. // Müxtelif bitkiler-den, edviyyatdan demlenib hazırlanan içki, yaxud çayı evez eden her hansı bir surroqat. Kəklikotu çayı. Zəncəfil çayı.
[İbrahim:] Bala, yoxsa sənə soyuq dəyib, sənin üçün bu saat darçın çayı bişirərəm. Ə.Haqverdiyev.
çay içme, çay süfresi. çaya dəvət etmək.
- çaydan sonra Nənəxanım Yetərlə çarşaba bürünüb, qız axtarmağa getdilər. çemenze-minli. Bir yerdə çay içdik, çaydan sonra mən yatdım. Ə.Haqverdiyev.

ÇAY : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. öz hövzelerine düşen atmosfer yağıntılarından ve ya bulaqlardan qidalanan ve özü emele getirdiyi yataqla axan çoxlu ve fasilesiz tebii su axını. çayın sahili. çay-la başıaşağı üzmək. çay üzərində körpü.
- Hindistanda Qanq çayı bizim Kür çayından çox böyükdür. C.Memmedquluzade.
0 çay gəlməmiş (çaya çatmamış) çır-manmaq (soyunmaq)
vaxtından çox qa-baq bir işi görmeye hazırlanmaq, telesmek. Gözümüz o qədər qorxudulub ki; "Hələ çay gəlməmiş çırmanmışıq biz". B.Vahabzade. çaya susuz aparıb, susuz gətirmək
çox hiyleger, bic, zirek adam haqqında. çayda balıq sövdası
heyata keçmesi qeyri-müm-kün ve ya şübheli olan bir şey haqqında.
..çayda üzüaşağı (çayaşağı) axıdım, üzü-yuxarı (çayyuxarı) axtarım
qarğış ve ya istehza ifadesi. [Xırdaxanım:] Sənin kimi kişini çayaşağı axıdım, çayyuxarı axtarım.. N.Vezirov. [Telli Yazgüle:] Elə alimi çayda üzüaşağı axıdıb, üzüyuxarı axtarım. Ə.Memmedxanlı.

ÇAYAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Əqreb.

ÇAYAŞAGI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf çayın başlanğıcından ağzı istiqametinde, suyun axıb getdiyi terefe; çay-la başıaşağı. çayaşağı üzmək.
[Nureddin] paltarı quruyandan sonra geyinib çayaşağı xeyligetdiki, bəlkə papağını tapsın. S.S.Axun-dov. [Allahyar] atını sürüb çayaşağı uzaqlara getdi. İ.Şıxlı.

ÇAYBASAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çayın sahilinde daşqın zamanı su altında qalan sahe (yerler).

ÇAYBECƏRƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax çayçı
ci menada.

ÇAYÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
çay ekib-becermekle meşğul olan adam; çaybeceren. çayçıların yarışı. // çay mütexessisi.
çayxanada xidmet eden adam. Iri mis sa-movarın qabağında duran çayçı stəkan-nəlbəkini cingilti ilə yuyurdu. Q.İlkin. // Keç-mişde: çay qoyub satan adam, çayxanaçı.
çayçı dükanı, çayxana. Ikinci gün Mə-hərrəm çayçıya gedərkən yolda həmin mü-safir barədə fikirləşirdi. H.Nezerli. Utansın çayçıda tər axıdanlar; Tarlada tər tökən qızlarımızdan. N.Xezri.

ÇAYÇIXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax çayxana. Məşədi Məmməd gündüzlər bazar-dükanı dolanıb, çayçıxanaları gəzərdi. B.Talıblı.

ÇAYÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
çay bitkisi ekib-becer-mekle meşğul olan kend teserrüfatı sahesi. çayçılığın inkişafı seyrəkliyin ləğv edilmə-sindən, istehsal fondlarından, aqrotexniki tədbirlərdən
. asılıdır.
çayxanada müşterilere çay satmaqla meşğul olma. // Keçmişde: bir peşe kimi çay qoyub müşterilere satmaqla meşğul olma. [Mirze Heyder]
.Isfahanda çayçılıq edirdi. Qantemir. Əhalinin bir qismi də xırda tica-rətlə
çayçılıq, kababçılıq, həlimaşıçılıq, bəzzazlıqla məşğul olardı. H.Sarabski.

ÇAY-ÇÖRƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. çay, çörek, yağ, pendir ve s.-den ibaret yemek. Bu halda Cəfər əlin-də podnos, içində çay-çörək, şora batırılmış təzə inək yağı içəri daxil oldu. S.S.Axundov. Tükəzban qarı çayı-çörəyi gətirib,
. yemək masasının üstünə qoyanda Lalə də özünü səliqəyə salıb gəldi. M.Hüseyn.

ÇAYDAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

[çin. çay ve fars.
..dan]
B ax çayqabı.
Bax çaynik. Piri kişi.. çaydandan iki fin-can çay töküb süfrəyə qoydu. S.S.Axundov.
Nigar pilətəni yandırıb, çaydanı üzərinə qoydu.. çemenzeminli.

ÇAYDAŞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Axar suyun tesirinden ha-marlanıb yuvarlanmış xırda daş; çaylaq daşı, qenber. Yol boyu arabaların silkələyib yorduğu uşaqlar sevinə-sevinə qaçışmağa, yumru qara çaydaşları ilə camışları yala-malamağa başladılar. İ.Şıxlı.

ÇAYƏTRAFI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çayın sahilinde olan; çayyanı; çaykenarı. Dağlıq və dağətəyi ra-yonlarda tütün əkini sahəsini artırmaq üçün əsas ehtiyat mənbələrindən biri də çayətrafı sahələrdən səmərəli istifadə edilməsidir. "Elm ve heyat".

ÇAYXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [çin. çay ve fars.
..xane] Əsasen çay içilen ictimai iaşe müessisesi; çayçı, çayçıxana. [Əbdül:] Yorulmuşdum, döndüm çayxanaya ki, bir-iki fincan qəhvə içim. Ə.Haqverdiyev. [Rüstem] lakin qərarı yerinə yetirməmiş çayxanaya girib iki stə-kan tünd çay içdi. M.İbrahimov.

ÇAYXƏRÇƏNGİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Şirin sularda yaşayan xerçeng növü.

ÇAYXOR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. [çin. çay ve fars.
..xor] çox çay içen, çox çay içmeyi seven adam. çay-xor adam.

ÇAYIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
bot. Taxıllar fesilesinden kökümsovlu alaq otu. Belin ağzı saralmış çayırları xırpıltı ilə kəsə-kəsə yekə bir dairə cızdı. İ.Melikzade.
çemen. [çinarların] arasından çıxan sərin çeşmə yol açdığı kiçik çınqıl daşların üzərindən xoşahəngli bir şırıltı ilə böyük çayırlara doğru axıb gedirdi. A.Şaiq. Do-lanaq çayırı, gəzək çəməni. M.Rahim.

ÇAYIR-ÇƏMƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çemen, çemenlik.
Içib sudan pərvazlandı çayır-çəmən; Gö-zəlləşdi kənd yenidən. B.Vahabzade.

ÇAYIRLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çoxlu çayır bitmiş, çayır basmış yer. [Heybet]
.vədinə vəfa edib, ax-şam düşənə kimi iki parça yeri şumladı, çayırlığa yetişdi. M.Hüseyn. [Gülşen:] ça-yırlıqların hamısını iki dəfə belləməliyik. Ə.Veliyev.

ÇAYQABI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Quru çayı saxlamaq üçün qab, qutu; çaydan.

ÇAYQIRAGI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çayın sahilinde olan, yaşayan. [Hesret Yusife:] Xaçının sizin tərəf-lərdə dəryaça edilməsi
. bütün çayqırağı ca-maatının böyük xoşbəxtliyidir. B.Bayramov.
zərfçayın qırağı ile, sahili ile. çayqı-rağı getmək.

ÇAYQOVUŞAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. İki çayın qovuşduğu, birleşdiyi yer. [Aşıq Valeh] çayqovuşana çatanda yoldan buruldu. Ə.Memmedxanlı.