Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ÇƏNBƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.]
çellek ve s.-nin dövresine keçirilen demir ve s. materialdan qurşaq. çəlləyin çənbəri. Dəmir çənbər.
Def ve bu kimi şeylerin dairesi; sağa-naq. Dəfin çənbəri.
Keçmişde: suya ve ya nefte yaxşı bat-maqdan ötrü dolun (tuluğun) yuxarı terefine ağırlıq üçün bağlanan dairevi demir. Dolun çənbəri.
Qızılı sərraidan soruş, çənbəri quyuçudan. (Ata. sözü).
Daire şeklinde olan; devrik. Müəllim vəd verdi ki, qayıdanda [Tapdığa] bir yaxşı dovşan alıb gətirsin; qulaqları uzun, quyru-ğu da çənbər. Ə.Veliyev.
Qurşaq, bandaj.

ÇƏNBƏRBIĞ(LI) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi Bığının ucları çen-ber kimi yuxarıya doğru eyilmiş olan. Indi artıq heç bir şübhə yeri qalmadı... o çən-bərbığlı gənc Vəlidən başqa kim ola bilər-di? M.Hüseyn.

ÇƏNBƏRBURUN(LU) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. Burnunun ucu geriye doğru eyilmiş olan. çənbərburun qoca.

ÇƏNBƏRQUYRUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Əqreb.
B a x çənbərquyruqlu. çənbərquyruq it.

ÇƏNBƏRQUYRUQLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Quyruğu çen-
ber şeklinde eyilmiş olan; devrik. çənbər-quyruqlu dovşan.
[Güleli] çənbərquyruqlu ala iti kəmsiyindən açıb yanına aldı, ulu ba-basından qalan çaxmaqlı tüiəngi də çiyninə saldı. S.Rehimov.

ÇƏNBƏRLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çenberlemek"den i.is.

ÇƏNBƏRLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i.
çellek ve s.-ye
çenber keçirmek; qurşaqlamaq. çəlləyi çənbərləmək.
çenber şekline salmaq. Əqrəb quyru-ğunu çənbərlədi.
Qərəz, arvad ilan kimin quyruğun çənbərləyib qoydu belinə. (Nağıl).

ÇƏN-DUMAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qatı duman, sis. Hərdən elə olurdu ki, bir su içim saatda çən-duman çənlibeli bürüyürdü. "Koroğlu". Yenə Muğa-nın üiüqləri daralmağa, mavi boşluqları çənə-dumana bürünməyə başlayırdı. M.İbrahimov.

ÇƏNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
üzün ağzı emele getiren iki yarımdaire sümüyü; üst çene burundan aşa-ğıda, ağızdan yuxarıda, alt çene ağızdan aşa-ğıda yerleşir, alt çene müteherrikdir, qalxıb-enir. Xanım masanın üstündən kitabı götürdü, dirsəyinə dayaq verərək əlini çənəsinə söykə-di. çemenzeminli. Bir əli ilə anasının döşün-dən möhkəm yapışmış körpə o biri əli ilə ana-sının üzünü, çənəsini əlləyirdi. Ə.Veliyev.
xüs. Mengene ve s. sıxıcı aletlerin şeyi sıxan tereflerinden her biri. Məngənənin çə-nələrini yeyilməkdən qorumaq üçün onların işlək üzlərinə vintlər vasitəsilə poladdan ha-zırlanmış və su verilmiş dodaqlar bağlanır. "Neft maşınqayırma texnologiyası".
0 çənə atmaq
can vermek. [Hacı Ferec Molla Əlesgere:] Yasini avaz ilə oxu! Gör-məyirsən, kişi çənə atır. M.Əliyev. çənə vurmaq (döymək)
l) çox danışmaq. [Sefer bey:] Səndən qabaq o biri otaqda oturub, Molla Abuşla azı dörd saat çənə döymüşəm ki, qızı mənə versin. B.Talıblı; 2) mübahise etmek. [Vezir Cahana:] Ağa Kərim xanla bu işdə mən o qədər çənə vurmuşam, dilim-do-dağım qabar olub. N.Vezirov. Alış-verişçi-lər də Irandan gələn alış-verişçilərə yana-şaraq, düyü, kişmiş və sair şeylərin qiyməti üzərində çənə döyürdülər. M.S.Ordubadi. çənəsi qızışmaq
hedden çox danışmaq, danışığına ara vermemek. Hümmətin çənəsi elə qızışmışdı ki, suallarına cavab gözlə-mirdi. B.Bayramov. çənəsini boş qoymaq
danışığına fikir vermemek, ağzıboşluq göstermek. Manaiın can yandırması, qay-ğıkeşliyi müqabilində [Beyim] çənəsini boş qoyub ağzına gələnləri dedi. Ə.Veliyev.

ÇƏNƏBAZAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Mübahise, sözleş-me. [Faytonçu:] Yəqin çənəbazar ilə də aran yoxdur. Ə.Haqverdiyev.
0 çənəbazara (çənəbazarına) çıxmaq

mübahise etmek. [Hekim:] Bura sənin dü-kanın deyil, çənəbazarına çıxasan. Xahiş eləmirsən, gedə bilərsən. Ə.Haqverdiyev.

ÇƏNƏ-BOĞAZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Mübahise. [Yu-nis:] Vaxtında bir, ya beş gün əvvəl material tədarükünə düşsəniz, çənə-boğaza ehtiyac qalmaz. Mir Celal.
0 çənə-boğaz etmək (döymək)
müba-hise etmek. [Leylek Əlemdar:] Qanacağınız olsun, adamsınız, belə çənə-boğaz eləmək yaraşmaz! S.Rehimov. Iki saat idi ki, [Mah-mud] texniki təchizat şöbəsinin müdirilə çənə-boğaz döyürdü. Y.Əzimzade.

ÇƏNƏLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çeneleşmek"den i.is.

ÇƏNƏLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. Mübahise etmek. Star-
şina ilə, pristavla çənələşmək asan iş deyil, bir az hətta xatası da var. N.Nerimanov.

ÇƏNG : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.: çəng olmaq
qıc olmaq, key-leşmek, hereketden düşmek, hissizleşmek. Əl-ayağı çəng olmaq.
[Gülo:] Deməli, mə-nim yaşamağım üçün o ölməlidir! Sonra? Bəs sonra?!
deyib, ifilic tutmuş kimi bar-maqları çəng olub qıvrıldı. S.Rehimov.

ÇƏNG : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fiars.] Əl, pence. Tülək tərlan təki qaiil Həsən bəy; Şığıyıb çənginə götür-dü bayaq. Q.Zakir.
0 çənginə keçirmək
ele keçirmek, pencesine keçirmek.

ÇƏNG : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fiars.] Formaca arfaya oxşayan qedim Şerq simli musiqi aletlerinden biri. O yanda Sədi vəquranə çöhrəsilə baxar; Bu yanda nayü dəfiü çəng kainatı yıxar. M.Hadi. Iki dəqiqə keçməmişdi, bir dəstə cariyə əllə-rində ud və çəng oxuya-oxuya meşəyə girdi. M.S.Ordubadi.
.[İnsanlar] kamanların altına çanaqlar qayırıb, kirişlərin də sayını artırmaq yolu ilə nəticədə aria və ariaya bənzər çəng musiqi alətlərini ixtira edirlər. Ə.Bedelbeyli.

ÇƏNG : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Dırmıq (kend teserrüfatı aleti).

ÇƏNGƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fiars.] Bir ovucluq. (adeten re-qemlerle). Bir çəngə ot.
[Şerefnise xanım:] Uşağı yerə girsin. Dinc oturur məgər! Səhər-dən bəri qoymuyub ki, iki çəngə yun darıyım, elə şitəngilik edir.. M.F.Axundzade. Sənəm qarı
. balağından çəngə ilə dən götürüb
. toyuq-cücələrə səpirdi. Ə.Memmedxanlı.

ÇƏNGƏL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fiars.]
Yeyilen şeyin par-çalarını götürmek üçün bir neçe uzun dişi olan alet. Qubernator çəngəlin ucu ilə xörə-yi yoxlayaraq soruşdu.. M.S.Ordubadi. Qa-iar əllərini yuduqdan sonra kiçik şkaidan stol üstünə boşqab və çəngəl qoydu. Ə.Əbülhesen.
Şey asmaq üçün qarmaq; asılqan, asqı.
.Stolun üstünə təmiz bir örtük salınmış, ağ üz dəsmalı əlüzyuyanın yanındakı çəngəldən asılmış, çay dəsgahının və yemək qablarının üstünə ağ dəsmal salınmışdı. M.S.Ordubadi. [Maral] sonra da şalını açıb, çəngəldən asdı. Ə.Əbülhesen. // Kesilmiş heyvanların cem-deyini ve iri et parçalarını asmaq üçün iri qar-maq; qenare. çəngəldən asılan şaqqalar süni yarpaqlarla bəzənmişdi. çemenzeminli.
Şey qaldırmaq üçün ucu yuxarı eyilmiş mil; qarmaq. Qaldırıcı kranın çəngəli.
tex. Haça şeklinde olan müxtelif şeyle-rin, aletlerin adı. Ştepsel çəngəli.
Şahmat oyununda: bir fiqurun eyni za-manda iki ve ya bir neçe fiquru tehlüke al-tına aldığı veziyyet. Piyadanın iki düşmən daşına birdən hücum etməsi çəngəl adlanır. "Şahmat oyunu".
hərb. Atılan mermilerden birinin he-defden uzağa, o birinin ise yaxına düşmesi neticesinde doğan veziyyet. Hədəii çəngələ almaq.
məc. İnkişafa, tereqqiye, serbestliye mane olan, onlara imkan vermeyen şey haq-qında; çeng. Millətin yüz minlərlə oğul və qızlarını ehtiyac, zülm və elmsizlik çəngə-lindən qurtarmadan milli oyanma mümkün deyildi. M.İbrahimov. [Ovçu:] Mövhumat çəngəlində məhv olan sevgilimin intiqamını almalıyam. Ə.Memmedxanlı.

ÇƏNGƏL-BIÇAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. çengel ve bıçaq-
lardan ibaret yemek aletleri komplekti. [Cefer] qulluqçunu çağırdı. Boşqablar və çəngəl-bıçaq gəldi, qarpız kəsildi. çemen-zeminli. Evdə hər cür örtüklər, qab-qacaq, çəngəl-bıçaq və sairə var idi. Ə.Sadıq.

ÇƏNGƏLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çengelemek"den i.is.

ÇƏNGƏLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. Pencesi ile tutmaq, tu-
tub götürmek. Müxbir iki əli ilə saçlarını çəngələyərək qapı ağzındakı stul üstünə yı-xıldı. Ə.Memmedxanlı. [Semender] çəngə-lədiyi otu tüstülənən papirosun üstünə atdı.. B.Bayramov.

ÇƏNGƏLƏŞMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çengeleşmek"denfi.is.

ÇƏNGƏLƏŞMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qarş. dan. Əlbeyaxa
vuruşmaq. [Şerif:] Mən əjdahalarla çəngə-ləşmişəm. C.Cabbarlı.

ÇƏNGƏLLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çengellemek"denfi.is.