Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ÇILPAQLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Bax çılpaqlan-maq
ci menada. [Tahir] sonra tamam çıl-paqlaşıb, özünü duşun altına verdi. M.Hüseyn.
məc. Yarpaqlarını tökmek, bitkisi mehv olmaq; dazlaşmaq. Kollar çılpaqlaşıb.
Tə-pələrin üstünü və tamamilə çılpaqlaşmış (f.sif.) ağacların budaqlarını quşbaşı qar örtmüşdü. M.İbrahimov.

ÇILPAQLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
çılpaq veziyyet; lüt-lük, üryanlıq.
məc. Otu, bitkisi qurumuş, mehv olmuş yerin halı. çölün çılpaqlığı.
məc. Yarpağı tökülmüş ağacın, bitkinin halı; yarpaqsızlıq. Ağacın çılpaqlığı.

ÇIMXIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çımxırmaq"danf.is.

ÇIMXIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Mezemmetle qışqırmaq, töhmetlendirmek. [Baloğlan:] [Almaz] əvvəl bir çımxırdı üstümə, mən də bir təpindim ona. C.Cabbarlı. Əlyarov.. şoferinin üzünə baxma-dan çımxırdı. M.Hüseyn.

ÇINQIL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Tikinti işlerinde istifade olu-nan daş qırıntısı, xırda daş. çəpərlər aradan bir-bir sökülsün; Palçıqlı yollara çınqıl tö-külsün. S.Vurğun. Sən gəzdiyin torpağın çınqılı, çəlik daşı; Sanıram ki, misilsiz bir incidir, gövhərdir. M.Rahim. // çınqılla ör-tülmüş, çınqıl döşenmiş; çınqıllı. çınqıl yol.

ÇINQILLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çınqıl olan, çınqıldan iba-ret olan. Uzaqdan çınqıllı dağdan götürülən böyük arx kəndin günçıxan qoluna qədər gətirilir və böyük bir daşın yarığından üzü-aşağı buraxılırdı. S.Rehimov. Onu yaşada-caq hər dərə, hər dağ; çınqıllı daşlardan süzülən bulaq. N.Xezri.

ÇINQILLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çoxlu çınqıl olan yer, çınqıl çıxarılan yer. çınqıllıqdan çınqıl çı-xarmaq.
çınqıllıq yuxarı qanadlanan Bo-zat çoxdan Sarıbaba dağının gədəyini aş-mışdı. S.Rehimov. Bura çınqıllıq bir güney idi. Mir Celal.

ÇINQILOTU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Meşelerde, dağ-çe-menlerde ve çox rütubetli çınqıllı yerlerde biten çoxillik ot bitkisi.

ÇINQIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Ses, ses-semir, çınqırtı. □ çınqırını çəkməmək
ses çıxarmamaq, ağzını açmamaq.

ÇINQIRIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Zeng. Birdən-birə qapının çınqırığı vuruldu. A.Şaiq. Anaxanım Novruz qızı küçələri sürətlə keçib, evinə yetişdi, yuxarı qalxıb, əlini hirslə çınqırıq düymə-sinə basdı. S.Rehimov.

ÇINQIRTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax çınqırıq.

ÇINLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çınlamaq"dan f.is.

ÇINLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Seslenmek, eşidilmek, sesi gelmek. Qoy çınlasın varlığın; Omrün, bəx-tiyarlığın; Şadlıq kamançası da. M.Müşfiq. Haradasa musiqi çınlayır, ətrafa coşqun rəqs havası yayılır. Ə.Memmedxanlı.

ÇINLATMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çınlatmaq"dan f.is.

ÇINLATMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Seslendirmek. Söyləyi-
niz dastanını; çınlatınız kamanını; Gözəlli-yin, daşqın sular! M.Müşfiq.

ÇIRA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax çıraq. Bir kiçicik daxmada an-caq çıra; Saçmada ətrafına ölgün ziya. A.Şaiq.

ÇIRAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] Her cür işıqlandırıcı ci-haz (qaraçıraq, lampa, fener, lampoçka ve s.). [Molla:] Ay filankəs, gecənin bu vaxtın-da əlində çıraq orada nə gəzirsən? "M.N.letif.". [Yaşlı kişi:] Elektrik çıraqla-rının keçirilməsi məni özümə gətirdi. S.Hü-seyn. Küncdə yerə qoyulmuş çırağın piltəsi aşağı düşdüyündən sönük, sarı işığı alaçığı işıqlandıra bilmirdi. M.İbrahimov. // məc. İşıq, ziya, nur menasında. Tutdu Yer üzünü ürfan çırağı; Nura qərq elədi qonşu torpağı. M.Rahim. Onun ümid çırağıyla; Arayırdıq yolumuzu. R.Rza.
0 çırağı sönmək məc.
sonu çatmaq, mehv olmaq. Aradan keçdi illər; çarın sön-dü çırağı. Ə.Cavad. Faşizmin çırağı sönər-kən bir gün; Qol-boyun olaraq öpüşərik biz. S.Rüstem. çırağını yandıran
işini, neslini davam etdiren. [Ziyad xan:] Oləndən sonra bizim çırağımızı yandıran olmayacaq. "Əsli ve Kerem". çıraq yanan vaxt
hava qara-lan vaxt, axşamüstü. [Şehrebanu xanım:] Xü-lasə, axşam çıraq yanan vaxtda Məstəli şah gərək bizim evdə hazır olsun. M.F.Axundza-de. çıraq sönən vaxt
yatmaq vaxtı, adam-lar yatan vaxt. çıraqla axtarsan, tapa bil-məzsən
çox çetin tapılan, az ele düşen şey haqqında. [Rüstem bey:] [Meşedi İbadın] hərçənd bir az yaşı çoxdur, amma bir yaxşı adamdır ki, beləsini çıraqla axtarsan, tapa bilməzsən. ü.Hacıbeyov.

ÇIRAQBAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [fars.] çıraqbanlıq, çıraq-larla işıqlandırılmış. çıraqbandır tamam yer, göy; Nə zəncir var, nə bir zindan. S.Vurğun. Klubun içərisi çıraqban idi. S.Rehman. □ çıraqban etmək
işıqlandırmaq, nurlan-dırmaq. Camalın şöləsi nuri-təcəlla; çıraq-ban eyləyib mahalı, Xurşud! Aşıq Əlesger. çıraqban olmaq
işıqlanmaq, nurlanmaq. Bayram gecələri Bərdə şəhəri sübhə kimi çıraqban olub. F.Köçerli.

ÇIRAQBANLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
çıraqban olma, çoxlu işıq yanma, çıraqların yanması neti-cesinde hasil olan işıq. Bu gecə Naxçıvanda indiyə qədər misli görünməmiş bir çıraq-banlıq var idi. M.S.Ordubadi.
Her hansı bir bayram, tenteneli şadya-nalıq münasibetile binaların, küçelerin işıq-larla bezedilmesi. Parkda çıraqbanlıq təşkil etmək.

ÇIR-ÇIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

çır-çır çığırmaq
berk çığır-maq, qışqırmaq, bağırmaq. Sabah yola düşən-də də [uşaq] çır-çır çığırırdı. "Aşıq Əlesger". [Şahbaz bey:] Şərəfnisə, qadan alım, bilirsən ki, əmidostum bu gün nə tufan elədi? Müsyö Jordanın yanında əmimin üstünə çır-çır çığırdı, məni də hədələdi. M.F.Axundzade.

ÇIRMALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çırmalamaq"dan f.is.

ÇIRMALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax çırmamaq. [Müba-şir Memmed Musa kişiye:] Qollarını niyə çırmalamısan, kişi? Yoxsa pəhləvanlıq eləmək fikrindəsən? M.İbrahimov. çırmala qolunu düşərək meydana. M.Müşfiq.

ÇIRMALANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çırmalanmaq"dan f.is.

ÇIRMALANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çırmalamaq"dan məch.; çırmanmaq.

ÇIRMALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Paltarının qolu (qolları) ve ya şalvarın balağı (balaqları) bir neçe qat qatlanılıb yuxarı qaldırılmış; çırmalanmış, çırmanmış. Həmzə bəy xəyalatda ikən salona qolları çırmalı iki soldat girdi. çemenze-minli.