Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ÇOBANTÜTƏYI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. mus. Tüteyin en sade növü. [Fesli oğlan:]
.çobantütəyindən yapışanları musiqişünas hesab etmirəm! M.İbrahimov.

ÇOBANULDUZU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Venera (Zöhre) pla-
netinin xalq arasında işlenen adı. [Şeref:] çobanulduzunumu deyirsən, ay bala? [Sal-man:] Onu deyirəm. Ə.Haqverdiyev.

ÇOBANYASTIĞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

çOBANYASTIĞI is. bot. Mürekkebçiçek-
liler fesilesinden xırda sarı çiçekler açan birillik ot bitkisi. Məğrur lalə, xumar nərgiz, həsrət bənövşə, çobanyastığı və başqa çi-çəklər səhər nəsiminin ahəngilə yırğalanır.. (Qezetlerden).

ÇOCUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Uşaq. Ey dərbədər gəzib ürəyi qan olan çocuq! Bir loğma nan üçün gözü giryan olan çocuq! M.Ə.Sabir. Məktəb ço-cuqları yenə də yaxınlaşıb Əsədi əhatə et-dilər. B.Talıblı.

ÇOCUQLUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Uşaqlıq. [Sitarenin] za-hir və batinində çocuqluq əsərləri məhv olub gedirdi. çemenzeminli. Bu sonuncu kəlmələr qaraüzlü həbəşə çocuqluq dasta-nını xatırladırdı. H.Nezerli.

ÇODAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Keçmişde: mal-qara alveri ile meşğul olan adam. [Koroğlu dedi:] çoda-ram, qoyun almaq istəyirəm. "Koroğlu". Cəlil ağa cavab verdi ki, çodardır, şəhərə mal gətirib, sabahı gözləyir.. İ.Musabeyov.

ÇODARLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. köhn. çodarın peşesi, işi.

ÇOX : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve zərf
Sayca az olmayan; miq-darı artıq olan (az ziddi). İclasda çox adam iştirak edirdi.
[Sultan bey:]
.Yaşım çox-dur, pulum da azdır. ü.Hacıbeyov. □ çox az
lap az, olduqca az, cüzi. çox azpul. çox az vaxt qalıb. // Az sürmeyen, uzun müddet davam eden, uzun süren; sürekli. Danışıq çox çəkir, verilir qərar. R.Rza. // Tez-tez, bol-bol, çoxlu. Bakıda külək çox əsir. Belə təsa-düflər çox düşür. Dostumla çox görüşürəm.
Xeyli, artıq, artıq derecede, olduqca. Məhərrəm bu təsadüfdən çox sevindi. H.Nezerli. Muxtar çox düşünmüş, götür-qoy eləmiş, nəhayət, çiçəyi ürəkdən sevmiş-di. Ə.Veliyev.
Sifet ve zerflerden evvel gelerek on-ların menasını qüvvetlendirir. çox bərkdən danışmaq.
Qara pəhləvan gördü, yox, hə-rif çox qüvvətlidir. "Koroğlu". Qarı bu qoca müəllimi çox yaxşı tanıyırdı. S.Qedirzade.
İs. mənasında. çoxluq, ekseriyyet. Az çoxa tabedir.
çoxları, çoxusu şeklinde is.
ekse-riyyeti, böyük qismi. Fəhlələrin hamısı
. qolları və baldırları çirməli,
. çoxusu başı-açıq işləyirdilər. E.Sultanov. çoxları bir-ağızdan danışmağa başladı. M.Hüseyn.
0 Nə az, nə çox
bax az.

ÇOX-ÇOX : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf ve sif.
Lap çox, olduq-ca çox, olduqca. [Memmed:]
.Vətənim çox-çox uzaq bir diyardadır. E.Sultanov. Zəhm və qorxu uşaqlıq illərilə birgə çox-çox uzaqlarda qalmışdı. İ.Hüseynov.
çoxlu, olduqca çox, döne-döne. Şair-lər, rəssamlar günün batmasını çox-çox təs-vir etmişlər. M.Rzaquluzade. [Bülend:] De-mək, yoldaşlar, burada biz hələ çox-çox iş görməliyik... Ə.Əbülhesen.

ÇOXALDILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çoxaldılmaq"dan f.sif.

ÇOXALDILMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Sayca, miqdarca artırılmaq, çox edilmek. Xərclər çoxaldıl-mışdır.

ÇOXALLAHLILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çoxlu allahların mövcud olduğunu qebul eden din; politeizm (təkallahlılıq eksi).

ÇOXALMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çoxalmaq"dan f.sif.

ÇOXALMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Miqdarca, sayca, hecmce ve s. artmaq. İşimiz çoxalmışdır. Mədəni tə-ləbat getdikcə çoxalır.
Maşınlar, insanlar dağılır düzə; çoxalır səhrada gediş-gəliş də. S.Vurğun. Günlər keçdikcə Usta Qiya-sın fikri daha da çoxalır. M.İbrahimov.

ÇOXALTMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çoxaltmaq"dan f.sif.
çOXALTMAQf. Sayca, miqdarca, hecmce ve s. artırmaq, çox etmek. Məhsulu çoxalt-maq. Sayını çoxaltmaq.
[Muradın] müəyyən bir planı da vardı; toyuqlarını çoxaldacaq, keçiləri doğub törəyəcək, keçən payızda al-dığı düyəsi gələn il bala verəcəkdi. S.Hü-seyn. Fərman çalışmaq sayəsində gündən-günə qazıdığı torpağın miqdarını çoxaldır-dı. Ə.Sadıq.

ÇOXARVADLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Eyni zamanda bir neçe arvadla nikahı olan, bir neçe arvadı olan. çoxarvadlı kişi.

ÇOXARVADLILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Kişinin eyni za-manda bir neçe arvadla nikahı olan nikah forması; poliqamiya.
Eyni zamanda bir neçe arvadla nikahı olma, bir neçe arvadı olma.

ÇOXATLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bir neçe at qoşulmuş, bir neçe atla sürülen (araba ve s. haqqında). At-lardan çoxatlı arabalarda istifadə edilir və onların münasib qoşqu ləvazimatı olur. "Atçılıq qabaqcılları".

ÇOXATOMLU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. xüs. Bir neçe atomu olan, bir neçe atomdan ibaret olan. çox-atomlu spirt. çoxatomlu üzvi birləşmə.

ÇOXAYAQLILAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

cəm zool. çoxlu ayaq-ları olan qurdvari bedenli heyvanların bö-yük qisminin adı. Xərçəngləri, hörümçək-ləri, çoxayaqlıları və cücüləri buğumayaq-lılar adlandırırlar. "Zoologiya".

ÇOX-AZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax az-çox. Qane olub həyatda; çoxa-aza Füzuli; Qocaldı, dərdlərini; Yaza-yaza Füzuli. B.Vahabzade.

ÇOXBILƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. Heyat tecrübesi, biliyi çox olan. çoxbilən qoca.

ÇOXBILMIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. ve is. bax çoxbilən. [Tutubeyim ağa] qızının dayə ilə pı-çıldaşdığını görüb:
Yenə o çoxbilmiş qız nə soruşur?
deyə gülümsündü. çemenze-minli. [Şerefoğlu:] Rüstəm kişi, bu indiki cavanlar özlərini çoxbilmiş (z.) hesab edir-lər. M.İbrahimov. // məc. Bic, herif, hiyle-baz. çoxbilmişin biridir.

ÇOXBILMIŞLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Biclik, hiyle-
bazlıq.
.Səkinə ərinin izzəti-nəfsi ucundan necə çoxbilmişliyə əl atdığına güldü. M.İbrahimov.

ÇOXBUCAQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çoxlu bucağı olan. çoxbucaqlı məqbərə. // is. Dördden artıq bucağı olan hendesi fiqur.