Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ÇÖKMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Durduğu yerden aşağı en-mek, çuxura düşmek. Binanın divarı çök-müşdür. Asfalt çökmüşdür. // Aşağı enmek, dibine oturmaq (mayenin içerisinde olan toz, qum ve s.).
çömbelib birden-bire oturmaq. Yerə çök-mək. Dizi üstə çökmək.
İmamverdi baba kür-süyə çöküb, başıaşağı xeyli fikrə getdi. S.S.Axundov. [Xan] sərsəm kimi, ayaqları dolaşa-dolaşa divar dibinə qədər yeriyib oradakı döşəklərin üstünə çökdü. M.Rza-quluzade.
çulğalamaq, qaplamaq, bürümek, yayı-lıb tutmaq, basmaq. Dağlara, dərələrə du-man çökdü. // Mec. menada. ürəyinə kədər çökmək.
İmran kişi aralığa çökmüş (f.sif.) ağır və cansıxan sükutun xeyli uzandığını görüb, idarə heyəti üzvlərinə ayrı-ayrılıqda müraciət elədi. M.Hüseyn. çökdü gözlərinə bir qatı zülmət; Qırılıb yanına düşdü əlləri.
M.Rahim.

ÇÖKÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. çökeye düşmüş, çökmüş, içeri batmış, çuxurlaşmış. çökük linza. çö-kük güzgü.
Həyat [Vasilini] əzir, yorur, be-lini bükürdü. Lakin onun çökük sinəsində odlu, inadlı bir ürək döyünürdü. İ.Qasımov.

ÇÖKÜKLÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. çökük şeyin halı; çökük
olma, içeriye batma.

ÇÖKÜNTÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Mayenin dibine çöken
şeyler; torta. çaxırın çöküntüsü. Ərimiş ya-ğın çöküntüsü.

ÇÖL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Qumluq, susuz düzenlik; seh-ra, bozqır, biyaban. Ağcaqum çölü. Ərəbis-tan çölləri.
Nə mən Məcnun kimi çöllərdə-yəm, bil; Nə sən Leyli kimi hicran xəstəsi. S.Vurğun. // Meşesiz düzenlik, sahe. Mal-qara çöldə otlayır. çöldə canavarlar ulayır.
Dolandım çöllər, səhralar; Bulaq üstə yarpız gördüm. "Koroğlu".
Tarla. Taxılı çöldən daşımaq.
çöldə qızğın biçin gedirdi. S.Rehman.
dan. Bayır, dışarı, eşik, heyet. çölə çıx-maq. çöldə gizlənmək.
Hamamın içində, içində və çölündə; Yay, yaz, qış, bahar isti, sərin var. ü.Hacıbeyov. Şüşəbəndli otağın içərisi və çölü ağzınacan dolu idi. S.Re-himov. Səni düşünürəm, yağır çöldə qar; Döyür pəncərəmi bir dəli ruzgar. Ə.Cemil.
0 çöldə qalmaq
evsiz-eşiksiz qalmaq. çöldə qoymaq
evinden-eşiyinden qovmaq, mehrum etmek. çöllərə düşmək
serger-dan olmaq, ev-eşiyinden, yurdundan ayrı düşmek, yad yerleri dolaşmaq.
çöl... Mürekkeb heyvan ve bitki adlarının evvelinde heyvan ve ya bitkinin yabanı, vehşi olduğunu bildirir; mes.: çölbuğdası, çöleşşeyi, çöllalesi.

ÇÖL-BAYIR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Evden dışarıda her bir yer, etraf yer. [çimnaz] çöldə-bayırda geydiyi qara satin tumanını, nisbətən təzə şabalıdı qədək arxalığını çıxarıb boğçaya qoydu. Ə.Əbülhesen. Doğur qış səhəri, su-sur çöl-bayır; Baharın özü də burda qışla-yır. N.Xezri.

ÇÖLBUĞDASI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Yabanı halda biten
cır buğda növü.

ÇÖLÇÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax çöllü
ci menada. [Hüsey-neli xan:] Mənim qızım oxumuş qızdır, sənə yaramaz, sən bir çölçü babasan, sənə kasıb-fəndi qız gərək. N.Vezirov.

ÇÖLDONUZU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Vehşi donuz.

ÇÖLDOVŞANI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. çölde yaşayan dovşan.

ÇÖLEŞŞƏYI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Vehşi eşşek; gur.

ÇÖLGÖYƏRÇINI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. çölde yaşayan
vehşi göyerçin.

ÇÖLKEŞNIŞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Yabanı halda biten
keşniş.

ÇÖLKƏSƏYƏNI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Payız ve qış yuxusu keçiren siçovula oxşar iri gemirici.

ÇÖLQARANQUŞU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Yaşayış yer-lerinden uzaqda, çölde yaşayan qaranquş.

ÇÖLQAZI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Vehşi qaz.

ÇÖLLALƏSI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Yabanı halda biten lale.

ÇÖLLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərfYolu qısaltmaq üçün çöl-de düz yolla deyil, kese yolla. çölləmə get-mək.

ÇÖLLÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. köhn.
Kendli, kendçi. Xoş
keçmədi il çöllüyə, dehqanə, nə borcum! M.Ə.Sabir. Kərbəlayı Xəlil dükanında otu-rub, çöllülərdən almış olduğu yağ barəsində düşünürdü. T.Ş.Simurq.
məc. Geri qalmış, medeniyyetsiz, sa-vadsız menasında. [Əles bey:] Nə istəyirsən ey, nə? A çöllü! Mir Celal.

ÇÖLLÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bax çöl
ci menada. [Atam:] Ay dəli, çöllükdür, ürəyini sıxma! Bunun da bir nəşəsi var. A.Şaiq.

ÇÖLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Gilden qayrılmış qazan, qab; dopu. Qız durdu ayağa, ocağı yandırdı, kəl-ləpaçanı saldı çölməyə. (Nağıl). Bozbaşdan doymaq istəyirsənsə, qonaqlarını tox yola salmaq istəyirsənsə, çölməyə çox ət sal. C.Memmedquluzade.

ÇÖLNANƏSI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Yabanı halda biten
nane.

ÇÖMÇƏLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

çöLNOXUDU is. bot. Yabanı halda biten
noxud.

ÇÖLÖRDƏYI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Vehşi ördek. çöLPIŞIYI is. zool. Vehşi pişik.

ÇÖLSIÇANI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. çölde yaşayan siçan növü.