Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

ÇÖLTƏRƏSI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Yazın evvellerinde biten, xöreye qatılan ot bitkisi.

ÇÖLTURŞƏNGI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Yabanı halda bi-
ten turşeng.

ÇÖLYOVŞANI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Əsasen quru ya-maclarda biten yovşan.

ÇÖMBƏLƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

çöMBƏLƏK zərf çöm-belmiş halda, çömbelerek, dizlerini yığa-raq. çömbələn əyləşmək.
Pərişan çömbələk oturub, əlini arxın suyunda yudu və danışdı. M.İbrahimov.

ÇÖMBƏLƏN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dombalan
ci me-nada.

ÇÖM(B)ƏLMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çöm(b)elmek" f.is.
zərfbax çömbələn1, çömbələk. çöm-bəlmə oturmaq.

ÇÖM(B)ƏLMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Ayaqlarını dizlerin-
den qatlayıb penceleri üstünde oturmaq. Tülkü görcək yavaş-yavaş gəldi; Endirib baş, ədəblə çömbəldi. M.Ə.Sabir. Bir qədər də baxandan sonra kəndlilər gəlib çömbə-lirlər tayanın kölgəsində. C.Memmedqulu-zade. Məstan bəy çömbəlib, darvazanın ağ-zında oturmuşdu. B.Talıblı.

ÇÖM(B)ƏLTMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çöm(b)eltmek"denf.is.

ÇÖM(B)ƏLTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. çöm(b)elerek
oturtmaq.

ÇÖMÇƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Uzun destekli qaşıq; ab-gerden. Bircə baqqal çömçə ilə qazandan qa-tığı qovzayıb, kobud səsiylə deyirdi:
Qatığa gəl, qadan alım, qatığa gəl! çemenzeminli. [Qoca] əlində yonduğu ağac parçalarından qaşıq və çömçə qayırırdı. Ə.Memmedxanlı.

ÇÖMÇƏBALIĞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Karp fesilesinden olub, adeten qurudulmuş halda yeyilen balıq.

ÇÖMÇƏQUYRUQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Suda-quruda
yaşayan heyvanların (qurbağanın, quruqur-bağasının) quyruqlu sürfesi. Qurbağa sür-fəsi yetişkən qurbağaya heç oxşamır və çömçəquyruq adlanır. çömçəquyruğun bə-dəni oxlov şəkilli və quyruğu uzun olur. "Zoologiya".

ÇÖMÇƏLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çömçelemek"den f.sif.

ÇÖMÇƏLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. çömçe ile götürmek ve ya qarışdırmaq. Dovğanı çömçələmək.

ÇÖNDƏRMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çöndermek"den f.sif.

ÇÖNDƏRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Döndermek, çevirmek. Xəbər gəldi ki, nəçəlnik gəlir. Hamı üzünü çöndərdi Hacı Namazalının qapısına səmt və səs-səda lap kəsildi. C.Memmedquluza-de. Qulu dolu ağzını çöndərib, ütük qaşla-rını qovzuyub,
. nə deyəcək idisə, beş-altı yerdən onun sözünü kəsib çığırışdılar. çemenzeminli.

ÇÖNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"çönmek"den f.sif.

ÇÖNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Dönmek. [Kiçikbeyim] kol-ların şaqqıltısını eşidib çöndü. Məmməd bəy göründü. çemenzeminli. Sərvər birdən çö-nüb cəld qaçır. ü.Hacıbeyov.

ÇÖP : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Taxta, ağac, saman ve s. parça-cığı. Dişini çöplə təmizləmək.
Gəldiyev əlindəki kibrit çöpünü nəm çəkmiş zərflərin böyründən salır, bura-bura açırdı. Mir Celal.
Bedenin bir yerine batmış bele qırıntı, tikan ve s. [Sekine Güllüye:] Əlini mənə ver, çöpü çıxardım. H.Seyidbeyli.
Boğazda (esasen uşaqlarda) ilişib qa-lan sümük, tum qabığı ve s. qırıntısı. Uşağın çöpünü çıxarmaq.
bakt. çöp şeklinde mikrob, basil. Və-rəm çöpü.
Müəyyən edilmişdir ki, efir ya-ğının spirtli məhlulu
. bir sıra bakteriya-ların bağırsaq çöplərini məhv edir. "Elm ve heyat". Qarın yatalağı və qanlı ishal çöp-ləri
120 günədək salamat qalıb fiəaliy-yət göstərir. "Sağlam meişet uğrunda".
0 çöp atmaq
eyni şeyler arasından bex-tebext olaraq birini götürmek. Əriyib çöpə dönmək
xestelik ve s. üzünden çox arıq-lamaq, zeiflemek, üzülmek, qurumaq. Uşaq lap çöpə dönübdür.
Bəli, [adamlar] canları ilə, yəni bədənləri ilə, yəni iədakarlıq eləyib, əriyib çöpə dönüblər. C.Memmedquluzade.

ÇÖPÇÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Keçmişde: uşağın boğazında qalmış sümük ve s.-ni çıxarmaqla meşğul olan arahekimi. çöpçü uşağın boğazını və burnunu əlləşdirdi. Sonra başını bulayıb acıqlı-acıqlı Vəli kişiyə dedi:
Uşağın bo-ğazı sümüklə, kömürlə doludur. Ə.Veliyev.

ÇÖPÇÜLÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Keçmişde: uşağın boğa-zından çöp çıxaran arahekiminin peşesi.
[Yeter] yeri düşəndə noxudla iala da baxır-dı, çöpçülükdə də mahir idi. çemenzeminli.

ÇÖPLÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. çoxlu çöp (alaq qırıntısı ve s.) olan. Payız əkini üçün saxlanan çöplük yerlər-də kotanlar işləyir, dəmirlərin parıltısı göyə qalxır, yay şumları qaldırılırdı. S.Rehimov.

ÇÖPÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii.
Yunun, ketanın arıtlanan-dan ve daranandan sonra qalan hissesi.
Kilkelenmiş yun.

ÇÖR-ÇÖP : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. Alaq, ağac, ot ve s. qınntısı.
üç qızın yığıb bir yerə qaladığı çör-çöpə Güldanə od vurdu. Ə.Veliyev. Torpağın qış aratına qoyulması yerdə qalmış çör-çöpün çürüntüyə çevrilməsinə, torpağın qidalan-masına səbəb olur.

ÇÖRƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Undan bişirilen qida meh-sulu. Buğda çörəyi. Ağ çörək (buğda unun-dan bişirilen çörek). Qara çörək (qarabaşaq unundan bişirilen çörek).
Mirzənin zama-nında bazarda ucuzluq idi; yaxşı qoyun əti-nin girvənkəsi dörd qəpik, yağın pudu dörd manat, çörəyin girvənkəsi iki qəpik idi. Ə.Haqverdiyev. Ortalığa bal, çörək, şit yağ və xırda boşqablarda südlüsıyıq qoyuldu. Ə.Əbülhesen.
məc. ümumiyyetle, yemek, xörek. çö-rəyimi yenicə yeyib qurtarmışdım ki, qon-şumuz Hüseyn salamsız dərviş kimi qapını açıb içəri girdi. Qantemir. [Mercan bey:] Ağız, Minnət!.. çörəkyeyibsən? ü.Hacıbeyov.
məc. dan. bax çörəkpulu. [Durna:] İstəyirdi, qardaşım kimi şəhərə gedib işlə-sin, bir az çörək qazansın.. C.Cabbarlı.
0 çörək kəsmək məc.
1) dostluq etmek, yoldaşlıq etmek, dost olmaq; 2) çörek yemek, yemek yemek. [Qoca:] Əxilər məclisində sə-ninlə bir süirədə çörək kəsmişik ki, bala! Ə.Memmedxanlı. çörəyi dizinin üstündə
nankor, yaxşılıq itiren adam haqqında.