Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

AXSAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Axsaq, axsayan.

AXSATMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Axsatmaq"dan f.is.

AXSATMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Axsamağa sebeb olmaq, topal etmek.
məc. Lengitmek, işin yaxşı getmeme-sine, geride qalmasına sebeb olmaq. İşləri axsadan səbəbləri aradan qaldırmaq. İşləri axsadan nədir?
[Zeynal] özünün yaramaz hərəkətləri ilə ümumi şöbənin işlərini nə qədər axsatmış, bundan dolayı şöbə müdiri şəxsən bir-iki kərə töhmətə uğramışdır. S.Hüseyn.

AXŞAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Güneşin batmasından gecenin başlanmasına qeder olan vaxt, günbatan vaxt. Axşam növbəsi. Axşam məktəbi. Axşam İs-tanbula çatdıq.
Axşam vaxtları kəndin kənarında durub yaşıl çəmənlərə tamaşa eləyəndə görərsən ki, naxır üz qoyub kəndə gəlməyə. C.Memmedquluzade. Fələkzədə Məşədi Əsgər bu gün də uşaqlara baxmağa davam edə bilməyib, axşam vaxtı evdən çıxdı. S.M.Qenizade. □ Axşam düşmək (qovuş-maq, enmək)
hava qaralmaq, gün batmaq. Uşaqların dördü də axşam qovuşanda, cücələr ana toyuğa qısılan kimi, qıçından, tumanın ətəyindən tutaraq ona [analarına] qısılmışdı. M.İbrahimov. Sakit Azərbaycan kəndi üzərinə bir yaz axşamı enirdi. Ə.Memmedxanlı. Axşam düşdü, evdə ağ çıraq yandı. S.Rehimov. Axşam eləmək
axşama qeder keçinmek, axşama qeder qal-maq, axşamlamaq, günü keçirmek. Axşam yeməyi
axşam yeyilen xörek; şam. Axşam yeməyini yedikdən sonra, axşamlar hər mə-həllənin qonşuları qum üstünə yığılıb, məş-ğuliyyət üçün növbənöv oyun oynardılar. H.Sarabski. Axşamın dar çağı
axşamüstü, günbatan zaman, qaş qaralan zaman. Axşa-mın(ız) xeyir!
axşamçağı bir-biri ile görüşdükde söylenilen tebrik sözü. Axşam-sabah (səhər)
bütün gün, aramsız, daim, hemişe. Axşam-səhər
hemişe, daim. Günü axşam eləmək
yubanmaq, günü boş keçirmek (başa vurmaq).

AXŞAMÇAÜI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x axşamüstü. Axşam-çağı tarın səsi, Qarabağın şikəstəsi; Hər kəsin bir həmdəmi var. M.Müşfiq. Bir gün axşamçağı usta Ağabala evə gələndə arva-dına dedi:
Ə, bilirsən nə var? çemenze-minli. Axşamçağı idi ki, kənd əhalisi işlərini qurtarıb arvadlar və kişilər ayrı-ayrı küçə ağzında
. çöməlmiş oturmuşdular. B.Talıblı.

AXŞAMKI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Axşam vaxtı olmuş, axşam baş vermiş. Polad bu axşamkı görüşün, danışdıqları sözlərin təsiri altında nələr düşünmürdü. Ə.Veliyev.

AXŞAMQABAÜI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Axşama yaxın, hava qaralmağa başlarken.

AXŞAMLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Axşamlamaq"dan f.is.

AXŞAMLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Yol gederken bir
yerde geceleyib qalmaq, axşamı orada ke-çirmek. Köçəri quş kimi hər yerə qoşar; Harda axşamlasa, orda da yaşar. S.Vurğun.
Bütün gün, axşama qeder bir yerde ve ya bir işde qalmaq.
Axşam olmaq, gün batmaq, hava qaral-maq.
◊ Yaman yerdə axşamladıq!
gözlenil-mez halda çetin veziyyete düşmeyi bildiren ifade. [Seriyye xala:] Yaman yerdə axşam-ladıq, bala! M.İbrahimov.

AXŞAMLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Axşama mexsus, axşam görülecek iş ve s. Axşamlıq heç bir işim qalmamışdır.
"Bir" sözü ile beraber: bir axşamlıq
bir axşama (geceye) kifayet edecek qeder.
Lampada bir axşamlıq neft qalıb. Bir ax-şamlıq kömür ola, ya olmaya. Bir axşamlıq işim qalıbdır.

AXŞAMOLDU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. mus. Azerbaycan xalq musiqisinde axşamın düşmesini vesf eden tesnif formalarından biri.

AXŞAMTƏRƏFI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

a x axşamüstü.

AXŞAMÜSTÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Axşam vaxtı, günba-tana yaxın, hava qaranlıqlaşan vaxt. Axşam-üstü gəzməyə çıxmaq.
O gün axşamüstü gü-nəş üfüqə doğru əyilmiş, kölgələr uzanmağa başlamışdı. S.Hüseyn. Axşamüstü Bahadır kəndə hamıdan gec qayıtdı. S.Rehman. Axşamüstü qoy uzaqdan; Havalansın xanın səsi; Qarabağın şikəstəsi. S.Vurğun.

AXTA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif Erkekliyi alınmış canlı. Axta öküz. Axta qoç. Axta xoruz. □ Axta eləmək
b a x axtalamaq.
sif. Tumu, çeyirdeyi çıxardılmış. Axta gilas. Axta gavalı.
Xalq batıbdır noğula, şəkərə, qəndə; Bizim evdə axta zoğal da yoxdur. M.P.Vaqif. // is. Tumu, çeyirdeyi çıxardılmış quru zoğal ve s. Məcməyinin içində bir nimçə plov, onun üstündə bir toyuq, toyuğun içində yağla qovrulmuş kişmiş, axta olardı. H.Sarabski.
is. məh. Yeher qaltağının üstüne çeki-len gön.

AXTAÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. At ve başqa heyvanları axta-layan adam.

AXTAXANA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. məh. çayıra benzer bir ot. Axtaxana, dağda dana böyüdü; Mən böyük ollam haçana, bilmirəm. M.Ə.Sabir.

AXTALAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Axtalamaq"danf.is.

AXTALAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Axta elemek; heyva-nın, ya insanın erkeklik vezilerini çıxartmaq; burmaq. Dananı axtalamaq. Qoçu axtala-maq.
[Müfid:] Həkimlər və cərrahlar çağırdı, onların hamısı dedilər ki, bu iş ancaq körpəlik zamanında mümkündür. Hazırda bunları axtalamaq yazıqları məhv etmək deməkdir. M.S.Ordubadi.
Meyvenin tumunu (çeyirdeyini) çıxart-maq. Zoğal axtalamaq.
Birbəbir yadına sal cümlə unutduqlarını; Qış üçün axtalayıb yayda qurutduqlarını. M.Ə.Sabir.
məh. Yeherin qaltaq taxtasının üstüne gön çekib tikmek. Qaltaq axtalamaq.

AXTALANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Axtalanmaq"dan f.is.

AXTALANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Axta edilmek, erkeklik vezileri çıxardılmaq; burulmaq.

AXTALANMIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif.
Axta edilmiş, erkeklik vezileri çıxarılmış; burulmuş. Axta-lanmış qoç. Axtalanmış xoruz. Axtalanmış heyvan tez kökəlir.
[çapıq Əmrah:] Cəmiy-yət də insan kimidir. Axtalanmış adamdan kişi çıxmadığı kimi, axtalanmış cəmiyyətdən də kamil cəmiyyət ola bilməz! İ.Şıxlı.
Tumu (çeyirdeyi) çıxarılmış. Axta-lanmış zoğal. Axtalanmış meyvə.
Ixtiraçı alim armuddan tozcuqlar götürüb, üvəzin axtalanmış çiçəyinə köçürdükdə və ya əksinə etdikdə, mayalanma baş tutdu. M.Axundov.

AXTALATMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Axtalatmaq"dan f.is.

AXTALATMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb.
Heyvanın ve ya adamın erkeklik vezilerini çıxartdırmaq; burdurmaq. Atı axtalatmaq.
Meyvenin tumunu (çeyirdeyini) çıxart-dırmaq.

AXTARILAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif. riyaz. Hesablama yolu ile teyin edilmeli olan. Axtarılan kəmiyyət. Axtarılan ədəd.

AXTARILMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Axtarılmaq"dan f.is.