Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

DARÇINLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Terkibinde darçın olan, yaxud darçından hazırlanmış, darçın qatıl-mış, darçın tökülmüş. Darçınlı iirni.

DAR-DAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zəriBalaca uşağın ilk yerime terzi. O, dar-dar yeriyəndə, ayağa duranda [evvelce] bu cəhrədən tutub qalxırdı. Ə.Əbülhesen.

DAR-DÜDÜK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. çox dar, bedenin ölçü-sünden çox-çox dar. Dar-düdük şalvar.

DARDÜŞÜNCƏLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. Heyati meseleleri derinden derk ede bilmeyen, düşüncesi mehdud olan. Dardüşüncəli adam.

DARDÜŞÜNCƏLİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Düşünce cehet-den mehdudluq, şüur mehdudluğu.

DARFİKİRLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dardüşüncəli.

DARFİKİRLİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dardüşüncəlilik.

DARGÖZ(LÜ) : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sifi. Paxıl, gözü götür-meyen. O göstərir ki, həyatda yaxşı adam-lar olduğu kimi, dargöz adamlar da çoxdur. S.S.Axundov. Hacı Sultanın dükan qonşu-ları bir taqım paxıl, dargöz adamlardı. S.Hüseyn. Fərəc bəy də atası kimi iorslu, təşəxxüslü, paxıl, dargöz bir adam imiş. Ə.Veliyev. // Xesis.

DARGÖZLÜ(LÜ)K : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Paxıllıq, gözügö-
türmezlik; xesislik. [Bülend:]
..Məni tərii etməkləri onların dargözlülüyündən və uza-ğı görmədiklərindəndir. Ə.Əbülhesen.

DARĞA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [monq.]
tar. Şeher, qeza, mahal, ya vilayet hakimi. Padşahın şəhər darğası yolnan gedirdi, güzarı düşdü bu bağa. (Nağıl). Sən demə, bu bina şəhərin darğasının eviymiş. "M.N.letif." // Keçmiş zamanda vergi yığmaq üçün hakim, hökm-dar, xan ve b. terefinden kende gönderilen memur. [Necef bey:] Buyur, mirzə, aparıb kənddə verərsən darğaya. Necə ki lazımdır əməl eylər. Ə.Haqverdiyev. Darğa lələş məhsul vaxtı bir dərzi gözündən qaçır-maz(dı). S.Rehimov.
tar. Bazar keşikçilerinin başçısı. Sübh olunca gecələr darğa kimi; Yatmayır, qır-qır edir qarğa kimi. M.Ə.Sabir.
məc. özünü böyük sayan, heç kes te-refinden vekil edilmediyi halda özünü vekil kimi aparan adam haqqında. □ Darğa tik-mək
hakim qoymaq, hakim teyin etmek, vekil etmek. [Xan:] Səni bu evdə kim darğa tikib, kim? N.Vezirov.

DARĞABAŞI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. tar. Bir neçe darğanın böyüyü. Al,
dedim,
get, bunu darğaba-şıya ver, Hacı Səməd xanın iərmanıdır.
M.S.Ordubadi.

DARĞALIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
tar. Darğanın işi, vezi-fesi. [Hesen Namaza:] Mən istəmərəm ki, sənin əlindən darğalığı alıb mənə versinlər. Ə.Haqverdiyev. [Paşa bey:] Yaxşı deyiblər ki, evində yoxdur urvalıq, könlündən keçir darğalıq. Ə.Veliyev.
məc. Böyüklük, ağalıq. Darğalıq etmək.
Bu fiəna iş nə idi tulladınız ortalığa; Sizi kim qoydu bizim üstümüzə darğalığa. Ə.Nezmi.

DARĞAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qışın son on günü. Darğanda yağmasa, xırmanda yağar. (Ata. sözü).

DARĞIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii.
İncik, derdli, küskün,
perişan, pert. Iyirmi beş bahar görmüş olan bu adam altmış xəzan keçirmiş qocalar qədər yorğun, darğın, ölgün görünürdü. A.Şaiq. Böyük bir şairin darğın xəyalı; Vətən çöllərini pərişan gəzir... S.Vurğun. Düşün¬dürür onu insanın halı; Darğındır nə qədər fiikri, xəyalı!.. M.Rahim.
Hiddetli, qezebli. Darğın sular kimi co-şub çağladım; Gözümdən od çıxdı, başımdan duman. M.Müşfiq.

DARĞINLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Küskünlük, inciklik, üre-yisınıqlıq, perişanlıq, pertlik. [Şerifzade:] Aranızdakı darğınlıq və küdurətin tamamilə bərtərəi olması üçün bir-biriniz ilə ətrailı danışmaq və razılaşmaq lazımdır. S.Hüseyn. Süsən Bünyadın darğınlığını, onunla da-nışmaq həvəsində olmadığını görürdü. Ə.Əbülhesen.
Hiddet, qezeb.

DARXƏTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Relslerinin arası dar olan. Darxətli dəmir yolu.

DARI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Yumru toxumları olan birillik ta-xıl bitkisi ve bu bitkinin deni. Darı əkini.
Ac toyuq yuxusunda darı görər. (Ata. sözü). // Darıdan bişirilmiş (hazırlanmış). Darı çö-rəyi. Darı yarması.
[Tubu:] De görüm, sən darı cadını ayrana doğrayıb yeyəndə ağa da bir qaşıq götürüb səninlə o doğramadan yeyəcəkdirmi? Ə.Haqverdiyev.

DARIXDIRICI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sii. Cansıxıcı, üreksıxan, çox maraqsız; yekreng, yekneseq. Darıxdı-rıcı iş. Darıxdırıcı söz. Darıxdırıcı həyat.

DARIXDIRICILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Darıxdırıcı şeyin hal ve keyfiyyeti; cansıxıcılıq, üreksıxıcılıq, çox maraqsızlıq, yekneseqlik. Söhbətin da-rıxdırıcılığı. Işin darıxdırıcılığı.
Evlərin təhər-töhüründə bir darıxdırıcılıq vardı. Ə.Əbülhesen.

DARIXDIRMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Darıxdırmaq"dan i.is.

DARIXDIRMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. üreyini sıxmaq, tenge getirmek, bezikdirmek. // Əsebileşdirmek, acıqlandırmaq. Kişi məni elə darıxdırıb ki, vallah, istəyirəm elə özümü boğam, öldü-rəm.. N.Vezirov. Qış səiəri, tək yol könlü darıxdırır, can sıxır. A.Sehhet. [Körpenin] ağlaması da Gülaranı darıxdırır, incidirdi. Ə.Veliyev.

DARIXMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Darıxmaq"dan i.is.

DARIXMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i.
Sıxılmaq, canı sıxılmaq, bıqmaq, bezmek, tenge gelmek, narahat ol-maq, esebileşmek. Hər şey üçün adam da-rıxmaz. Darıxıram, vaxt az qalıb. // üreyi sıxılmaq, hövselesizlik göstermek. Qulu, sən heç darıxma, ancaq bir az döz. N.Neri-manov. Mirzağa indi öz evlərində darıxır, könlü heç açılmayırdı. S.Hüseyn. // Sıxılmaq, özünü çox pis hiss etmek. Qədir kişi bu hörmətlərdən darıxmır, bunu özünün yaxşı işləməsi ilə əlaqədar bilirdi. Ə.Sadıq.
Tengnefes olmaq, nefesi kesilmek, boğulan kimi olmaq, hava çatmamaq. Isti-dən adamın ürəyi darıxır.
Bir şexsin, ya şeyin olmadığını iztirab ve ürek acısı ile hiss etmek, bir şexsi, ya şeyi görmeyi, yaxud onunla bir yerde olma-ğı hesretle arzu etmek. Vətən üçün darıx-maq. Iş üçün darıxmaq.

DARIXSINMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Darıxsınmaq"danfi.is.

DARIXSINMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

i. özünü darıxmış kimi göstermek; bir qeder darıxmaq, darıxan kimi olmaq. Kəlbalı darıxsınaraq böyük iş-lərin içərisində çaşıb qalan adamlar kimi:
Qulluq əmridir, bilirsən, molla!
dedi. S.Rehimov.