Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

DƏVƏTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Bir yere (qonaqlığa ve s.-ye) devet olunmuş, çağırılmış. Qonaqlığa də-vətli adam. İclasa dəvətli. Bu gün toya də-vətliyəm.

DƏVƏTNAMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər. devet ve fars.
...name] çağırış kağızı, devet kağızı. Bahar bayramına on beş gün qalmış, Toğrul bütün ölkələrə dəvətnamələr yazıb Təbrizə nüma-yəndələr göndərmələrinə əmr vermişdi. M.S.Ordubadi. Barxudar seçki dəvətnamə-sinə baxa-baxa qaldı. Mir Celal.

DƏVƏYUNU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Deve yunundan to-
xunmuş. Dəvəyunu şal.
Devenin yunu renginde olan. Dəvəyu-nu parça.

DƏYANƏT : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. [ər.] Möhkemlik, sebat, öz sözünün üstünde durma. Şikəstə Zakirəm, cövrü-cəfaya; Onlar tək deyiləm, dəyanətim var. Q.Zakir. Zənnimcə, həqiqi dost çox az tapılar ki, onun sədaqət və dəyanətinə eti-bar edib dar günündə ona ümid bağlayasan. F.Köçerli. İllər qayəmizə ilk bahar deyir; Bizdədir dəyanət, etibar deyir. M.Rahim.

DƏYANƏTLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Sebatlı, möhkem, öz
sözünün üstünde duran, bel bağlanıla bilen. Bütün İraq, fars və Azərbaycan xalqına tap-şırılır ki, Toğrula və Eldənizin dəyanətli xə-ləfi olan Cahan Pəhləvan Məhəmmədə bila-vasitə beyət etsin. M.S.Ordubadi. [Ceferqu-lu xan:] Mən sənə and içirəm ki, mən tək də¬yanətli nökəri cümlə İranı axtarsan, tapa bilməzsən. Ə.Haqverdiyev.

DƏYANƏTLİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sebatlılıq, sözünün
üstünde möhkemlik.

DƏYANƏTSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Deyaneti olmayan, se-batı olmayan, möhkem olmayan, öz sözü-nün üstünde durmayan. Dəyanətsiz adam.

DƏYANƏTSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Sebatsızlıq, öz sö-
zünün üstünde durmamazlıq.

DƏYDİRMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Bir şeyi başqasına to-xundurmaq, bir şeyin başqasına toxunması-na sebeb olmaq.

DƏYƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Qarğıdan ve s.-den düzeldilmiş komacıq; alaçıq, qazma. [Serçeler qışda] gecələr də samanlığa, dəyələrə; daxmala-rın, küləş damların deşiklərinə girərək özlə-rini soyuqdan mühafizə edirdilər. S.S.Axun-dov. // Ustüörtülü, yanları açıq tikili; talvar. Uzümlər gül tökəndə, iyun ayının axırların-da yorğan-döşəyini götürüb, bağda, dəyədə yatırdı. Mir Celal.

DƏYƏCİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kiçik deye. Dəyəcik qur-maq. Dəyəcikdə yaşamaq.

DƏYƏLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Deye qurmaq üçün lazım olan (yer, ağac ve s.). Dəyəlik yer.
Deyelerden ibaret oba, kend, şenlik. Dərənin qırağındakı dəyəlik.

DƏYƏNƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bir başı toppuz çomaq, el ağacı. çoban dəyənəyi. Dəyənək ilə vur-maq.
Əvvəli hənək, axırı dəyənək. (Ata. sözü). [Yeter:] Hənək, hənək, axırı dəyə-nək... N.Vezirov. Gündə yüz yol vurardılar dəyənək; Sağrısı sərbəsər olub döyənək. S.Ə.Şirvani. [Qulu:] Əliqulu divandan elə qorxur, necə ki it dəyənəkdən. S.S.Axundov.
məc. Güc, zor, kötek menasında.
məc. Yüngül söyüş menasında. [Gül-
naz:] Sənə yüzyaşlı dul arvad yaraşar, ey
dəyənək! U.Hacıbeyov.
◊ Dəyənək kimi
1) quru, cod, berk. Dəyənək kimi çörək; 2) dümdüz, hereketsiz. [Hacı Ağakerim:] Rədd ol! Ədə, Xalıq, nə dəyənək kimi dayanmısan! S.Rehman.

DƏYƏNƏKAYAQLILAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. zool. Qalın
deri tebeqesi ile örtülü barmaqları olan cüt-dırnaqlı heyvanlar.

DƏYƏNƏKLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Deyeneklemek"den
f.is.

DƏYƏNƏKLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Deyenekle döy-
mek (vurmaq); köteklemek.

DƏYƏNƏKLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Əlinde deyenek olan.
məc. Güclü, qoluzorlu.

DƏYƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Qiymet, baha. Kitabın də-yəri nədir? Məhsulun maya dəyəri.
iqt. Əmtee istehsalına serf edilen ve bu
emteede maddileşen abstrakt emeyin
müeyyen miqdarı. Dəyərin miqdarı ictimai-
zəruri iş vaxtı ilə təyin edilir. İzafi dəyər.
məc. Qiymet, ehemiyyet, leyaqet,
keyfiyyet. Əsərin bədii dəyəri. Bu sözün heç
bir dəyəri yoxdur.
Fəxrəddinin qəhrəman-
lığını və ümumiyyətlə, azərbaycanlıların
hərbi dəyərini çox gözəl bilirdi. M.S.Ordu-
badi. Gözəl olur bu yerlərin səhəri; Məncə,
vardır dünyalara dəyəri. A.Şaiq.
sif. Layiq. Oxumağa dəyər əsər. Gör-
məyə dəyər yer.

DƏYƏR-DƏYMƏZİNƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərfHeqiqi qiy-
metinden, deyerinden ucuz, her neçeye geldi, heçe-puça.
Sabah Binnət inəyini, ya da danalarını bazara çıxaracaq
. dəyər-dəyməzinə satmalı olacaq. İ.Melikzade.

DƏYƏRLİ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Qiymetli, bahalı; key-
fiyyetli. Dəyərli parça. Dəyərli şey.
məc. Qiymetli, leyaqetli, ehemiyyetli, çox yararlı, çox lazımlı. Dəyərli işçi. Dəyərli adam. Dəyərli dost. Dəyərli məsləhət. Onun dəyərli xidməti olmuşdur.
O, hər kəsdən dəyərli, igid, gözəl, sevimli... C.Cabbarlı.
.Belə dəyərli sözləri ilə dayım bacısını yola gətirmək istəyirdi. S.S.Axundov.

DƏYƏRLİLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Deyerli şeyin hal ve keyfiyyeti; qiymetlilik.

DƏYƏRSİZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif.
Heç bir deyeri, qiymeti olmayan. Dəyərsiz şey. Dəyərsiz əsər. Hik-mət İsfahani, Mazəndəran malikanəsini Rza xana bağışladığını və bu dəyərsiz hədiyyəni sonsuz məhəbbət əlaməti olaraq qəbul et-məsini xüsusi məktubla ona bildirməyi qə-rara aldı. M.İbrahimov.
Leyaqetsiz, ehemiyyetsiz, yararsız, yarıtmaz. Dəyərsiz adam. Dəyərsiz iş.

DƏYƏRSİZLİK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Deyersiz şeyin hal ve keyfiyyeti; leyaqetsizlik, yararsızlıq, yarıt-mazlıq.

DƏYİRMAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Deni üyüdüb una ve ya yarmaya çevirmek üçün müxtelif qurğuları
olan karxana, müessise. Yel dəyirmanı. Su dəyirmanı. Buxar dəyirmanı.
Dəyirmanın yaraşığı torba-çuvaldır. (Ata. sözü). Təb-rizdə bu saat qəhətlikdir və əhali çörək üzü-nə həsrətdir. Dəyirmanların sularını kəsib-lər ki, dəyirmanlar yatsınlar. C.Memmed-quluzade. □ Qəhvə dəyirmanı
qehve üyütmek üçün kiçik maşın (deyirman). Əl dəyirmanı
elle herekete getirilen, yarma ve s. üyütmek üçün kiçik maşın.
◊ Dəyirman kimi üyüdüb tökmək
çox danışmaq, boş-boş danışmaq. Dəyirman xoruzu
çox sağlam, qıvraq adam haqqında. Dəyirman şahadı
deyirmanda üyüdülen denden götürülen üyütme haqqı. Dəyirma-nın boğazından salsan (altdan) diri çıxar
son derece zirek ve diribaş adam haqqında.

DƏYİRMANÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Deyirmanda un üyüt-mekle meşğul olan adam. Dəyirmançının şahidi kömbəçi olar. (Ata. sözü). [Qulam-hüseyn:] Ustümü unlu görüb adımı dəyir-mançı çağırma. M.İbrahimov. // Deyirman sahibi.