Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

DIVQILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Div xasiyyetli, pis xasiy-yetli, yolagetmez. Divqılıq adam.

DIVZAD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. fars.] Nağıllarda: div balası, balaca div.

DIYAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ər.] ölke, memleket.
diyar-diyar bax diyarbədiyar. O gö-yərçin ki, gəzdi dünyanı diyar-diyar; ülfətin carçısı kimi; sənin qəlbinin canlı parçası kimi. R.Rza.

DIYARBƏDIYAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Bu ölkeden o öl-keye; ölkeleri dolaşaraq. Aşıq deyər, budu yar; Xalın deyər, budu yar; Qoydun kamana məni; Atdın diyarbədiyar. Sarı Aşıq. Re-him:] On ildir mən diyarbədiyar düşüb on-ların ata-anasını axtarıram.. N.Vezirov.

DIYƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ər.] köhn. Keçmiş zamanda: öl-dürülmüş adam ve ya heyvan evezine öldü-renin vermeli olduğu mal ve ya pul; qanba-hası. Əvvelinci erizeçi:] Indi at məsrəfdən çıxıbdır, diyəsini istərəm.. M.F.Axundzade.

DIYIN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh. Atın boynuna bağlanan ip; çatı. Derviş:] Diyin atın boğazında irəlidən hazır idi. A.Divanbeyoğlu.

DIYIRCƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Yeni ayaq açan uşaqları yerimeye öyretmek üçün arabacıq; yüyürek.
Kiçik metal tekercik (mes.: mebelle-
rin, royalların ve s. ayaqları altında).
Tekercikli konki.
tex. Müxtelif maşın ve mexanizmler-
de: barabana ve ya tekereoxşar kiçik blok.

DIYIRCƏKLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Diyirceyi, yaxud diyir-cekleri olan, diyircek üzerinde duran, diyir-cek vasitesile hereket eden. Diyircəkli stol. Diyircəkli konki.

DIYIRLƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Ağır bir şeyi bir yerden başqa bir yere diyirledib aparmaq üçün al-tına qoyulan deyirmi ağac, boru parçası ve s. Vışka öz elektromotoru vasitəsilə çəkil-dikdə, vışkanın və sarayın altına yenə də di-yirləklər qoyulur. S.Quliyev.

DIYIRLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Diyirlemek"den f.is.

DIYIRLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax diyirlətmək.

DIYIRLƏNMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Diyirlenmek"denf.is.

DIYIRLƏNMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Yuvarlanaraq bir isti-qamete doğru hereket etmek, yuvarlanmaq (deyirmi, yuvarlaq şeyler haqqında). Diyir-lənən bu yöndəmsiz
. düşmən tankı idi. Ə.Memmedxanlı.

DIYIRLƏTMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Diyirletmek"denf.is.

DIYIRLƏTMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

icb. Deyirmi, yuvarlaq şeyi bir istiqamete doğru yuvarladaraq he-reket etdirmek. çəlləyi diyirlətmək.
Valla oyuncaq avtomaşınını fərişin üstü ilə diyir-lədərdi. S.Rehimov.

DIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Qıçın diz oynağı olan hissesi, bü-külen yeri. Dizlərini bükmək.
Getdim bağa üzümə; Tikan batdı dizimə. (Bayatı). Göy ot dizdən yuxarı qalxmışdı. C.Memmed-quluzade. □ Diz qapağı
dizin üstündeki sümük. Nureddinin] sağ ayağı diz qapa-ğından çıxmışdır. S.S.Axundov. Qedir]
. ovucları ilə diz qapaqlarını ovdu, ayaqları-nı oynatdı. Mir Celal. Diz oynağı
baldır sümüyünü bud sümüyü ile birleşdiren oynaq.
// Şalvarın, qıçın hemin yerini örten hissesi. Şalvarın dizləri sürtülüb.
Qıçın diz oynağından buda qeder olan hissesi. Uşağı dizi üstündə oturtmaq.
.Kər-bəlayı Cəfər dizi üstə oturub üzüqoylu düş-müşdü çörəyin üstə. C.Memmedquluzade.
0 Diz çökdürmək, diz üstə çökdürmək
zorla tabe etmek, tabe olmağa, teslim ol-mağa mecbur etmek. Tarixi əzmiylə yara-danları; Niyə çökdürdünüz bu gün diz üstə? B.Vahabzade. Diz çökmək, diz üstə çök-mək
1) dizlerini yere dayayaraq oturmaq ve ya tezim elameti olaraq dizlerini yere qoyaraq eyilmek. Uşaqların əllərindən tu-tub gedirəm o bədbəxtin yanına, diz üstə çö-küb yalvarırıq, əlac olmayır. N.Vezirov. Məhkum ayağa qalxaraq, Abbasqulu ağa-nın qarşısında diz çökdü... Ə.Sadıq; 2) məc. tabe olmaq, itaet etmek, teslim olmaq. Qe-tibe:] Əlahəzrətin özü, Qızıl Arslanın qarşı-sında diz çökəcəyini görəcəkdir. M.S.Ordu-badi. Tarix özü şahid olub; Bu dostluğun qarşısında; Düşmənin diz çökdüyünə. R.Rza. Dizə çıxmaq
hedden artıq çox olmaq. Zi-bil dizə çıxırdı.
Gün isti, yer qızğın, toz çı-xır dizə; çibinlər, milçəklər soxulur gözə. H.K.Sanılı. Dizlərini qucmaq (qucub otur-maq)
meyus, aciz, naelac bir halda otur-maq, yazıq-yazıq oturmaq. Bir neçə gün bun-dan əqdəm şadlığından bilmirdin nə edəsən, indi dizlərini qucub qafiləsi vurulmuş ərəbə oxşayırsan, məgər nə olub? N.Vezirov.
diz-dizə bax dizbədiz. Oturaydım diz-dizə; Baxaydım gül üzünə. (Bayatı). Təbiət bizimlə durub diz-dizə; Başından keçəni danışır bizə. S.Vurğun.

DIZALTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Dizin alt terefinde olan. Dizaltı damar.

DIZAYN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ing.] Kompozisiya, quruluş, tertib.

DIZBƏDIZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf üz-üze, bir-birine lap ya-xın. Dizbədiz oturmaq.

DIZ-DIZI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf Dizleri üstünde, dizleri üs-tünde sürünerek. Diz-dizi yerimək.
Uşaqla-rın çoxusu həftələrləyeriyə bilməzdi, mollaxa-nadan evlərinə diz-dizi gedərdilər. H.Sarabski.

DIZEL : Azerbaijani Explanatory Dictionary

alman ixtiraçısı Dizelin adından]
Maye yanacaqla işleyen müherrik. Dizel mühərriki.
dan. Dizel müherriki ile işleyen avto-bus. Qurban:] Biz də tərpənək, Telli, çama-danı bəri ver, dizel burada, qapı ağzındadır. Ə.Memmedxanlı.

DIZELLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Dizel müherriki olan, dizel ile işleyen, herekete getirilen. Dizelli avto-mobil. Dizelli qatar.

DIZENTERIYA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. yun.] tib. Keskin yolu-xucu bağırsaq xesteliyi; qanlı ishal. Atəvəli-yinin köklərindən dizenteriya xəstəliyinin müalicəsində istifadə edilir. R.Əliyev.

DIZENTERIYALI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Dizenteriyaya (qan-lı ishala) tutulmuş. Dizenteriyalı xəstə.
DIzIN-DIzIN zərf Diz üste, diz-dizi. □ Dizin-dizin sürünmək (süründürmək)
1) ayaq üstünde dura ve ya gede bilmeyib diz üste sürünmek (süründürmek). Bir ağrı tutdu ki, dizin-dizin sürünüb əlimlə ot yol-dum. Ə.Haqverdiyev. Misirli dostlar! Göz dikib torpağınıza qəsbkarlar sizin; Sürünür kölgənizcə əlibıçaqlı dizin-dizin. O.Sarıvel-li. Molla
. şikara yaxınlaşmaq məqsədi ilə dizin-dizin ona, Fatmaya doğru süründü. P.Makulu; 2) qarğış ve ya and yerinde işle-nir. Nurcahan:] A səni görüm, dizin-dizin sürünəsən! N.Vezirov. Mirze Heyder:] Sə-nin evində yediyim çörək məni dizin-dizin süründürsün, əgər mən bu barədə qələm çalmışam. Ə.Haqverdiyev.

DIZLƏMƏ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dizlemek"denf.is.