Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

DIZLƏMƏK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Dizi ile vurmaq.

DIZLIK : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Kişilerin şalvar altından gey-dikleri (esasen ağdan tikilen) alt tuman. Ya-savul şalvarını çiyninə atmış, ağ dizlikdəyol-larda toza bata-bata sürünürdü. S.Rehimov.
.Dizliklərimi yamayır, çarıqlarımı təmizlə-yir. Mir Celal.
Qadınların üstden geydikleri enli tu-man. Köhnə çarqat, köhnə ağ çit arxalıq və köhnə solmuş şiləyi dizlik
övrətin libası bu-dur. C.Memmedquluzade. Döşəkcə, tuman adına; Geyərdilər o dizliyi; Tutardı on adam yeri; Onu geyəndə Xanbacı. M.Möcüz. Ala-çıqların yanında dizlikgeymiş, belinə şal bağ-lamış iki-üç qadın tərpənirdi. M.İbrahimov.
Zerbeden, zedelenmeden qorumaq üçün dize sarılan, yaxud keçirilen sarğı ve s. Dəri dizlik.
.Idmanda zədələnmə halları-nın qarşısını almaq üçün ən yaxşı qayda qo¬ruyucu vasitələrdən, məsələn, sipərlərdən, dizliklərdən və s.-dən istifadə edilməsindən ibarətdir. Ə.Babayev.

DIZMARI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. məh.
Gilesi böyük, tumları iri üzüm növü.
Hemin üzümden qurudulmuş mövüc.

DIZOTU : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Rütubetli çemenliklerde biten ot bitkisi.

DO : Azerbaijani Explanatory Dictionary

nida. öküz, camış kimi heyvanları seslemek üçün çıxarılan ses. □ Do demək
1) heyvanı "do" sesi ile seslemek. Hey-vanlara bir "do!" de, bəri gəlsinlər; 2) dan. kömek etmek, imdada yetmek. Onun bir işə do dediyini hələ eşitmədim.

DO : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ital.] Musiqi qammasının başlanğıc sesi, habele bu sesi gösteren not.

DOD : Azerbaijani Explanatory Dictionary

dod vermək
bax dodu vermək ("dodu"da).

DODAĞABƏNZƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. İnsan dodağına benzeyen, dodağa oxşayan.

DODAĞAOXŞAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dodağabənzər.

DODAĞISALLAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Alt dodağı sallan-mış halda olan. Dodağısallaq adam.

DODAĞISÖZLÜ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. dan. Bezekçi, sözbaz.

DODAĞIYOĞUN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax qalındodaq.

DODAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Ağız kenarlarını teşkil eden iki müteherrik deri-damar büküklerinden her biri. Adamın iki dodağı olur. Alt dodaq. Ust dodaq. Nazik dodaq.
Əhmed:] Qara saç-ları, eşqlə dolu uzun kirpikli gözləri, ərəbi burnu, hamısından artıq gözəl balaca ağzı, qırmızı dodaqları mənim xoşuma gəldi. T.Ş.Simurq.
Bir şeyin (qabın ve s.-nin) kenarı, qı-rağı. Banka dodağına qədər doludur. // Mec. menada. Dənizin dodaqları torpağı öpən yerdə; Bir qul kimi bağlanmış; Sahillərə ana yurdu; Badam gözlü çinlilərin. R.Rza. // Bezen çiçeklerin dodaq şeklinde olan bö-lüklerine deyilir.
Müxtelif aletlerin tutucu, sıxıcı hissesi (bu menada ancaq cem şeklinde işlenir). Məngənənin dodaqları.
0 Dodağı qaçmaq
bax dodaqları qaç-maq. Sarxan] gələndə ən qaşqabaqlı adam-ların da dodağı qaçırdı. M.İbrahimov. Əziz gülümsündü, qızın da dodağı qaçdı. Ə.Ve-liyev. Dodağı yer süpürmək
bax dodağı yerlə getmək. Dodağı yerlə getmək
küs-
mek, incimek, çox pert olmaq, qaşqabağını sallamaq. Sadıq kişinin qaşları çatılmışdı. Dodağı da yerlə gedirdi. M.Hüseyn. Doda-ğını büzüşdürmək
bax dodaq büzmək
ci menada. Dodağını dişləmək
birden bir şey yadına düşmek, xatırlamaq. Ayna dodaqlarını dişlədi. Ə.Memmedxanlı. Do-dağını sallamaq
küsmek, qaşqabağını tökmek, acıq elemek, pert olmaq. Mirze] dodağını sallamışdı. Mir Celal. Dodağının altında
bax dodaqaltı. Bahadır dərin-dərin fikirdə ikən, Novruz dodağının altında oxuyurdu.. N.Nerimanov. Rəna dodağının altında mırıldandı... S.Rehimov. Dodağı-nın altından gülmək
istehza etmek, is-tehza yolu ile gülümsemek, qımışmaq. Do-dağının altından söylənmək
mırtıldan-maq, deyinmek, donquldanmaq. Dodaq büzmək, dodağını (dodaqlarını) büzmək
1) narazılıq göstermek; 2) istehza etmek. Qoca kəndli gülərək bu sözə dodaq büzdü; Əmniyyə rəisini başdan-ayağa süzdü. S.Rüstem; 3) ağlamsınmaq, kövrelmek, do-luxsunmaq. Uşağa acıqlandım, dodağını büzdü; 4) naz elameti olaraq dodaqlarını büzmek; gülümsünmek. Kiçikbəyim albalı rəngli dodaqlarını xoş bir əda ilə büzdü. çemenzeminli. Dodaq çuxuru
üst doda-ğın ortasında burunun qabağındakı batıq yer. Ust dodağın çuxuru iki bığın arasıdır. Dodaq sallamaq
küsmek, qaşqabağını tökmek, acıq elemek, pert olmaq. Dodaq-dodağa
dodaqlarını bir-birine yapışdıra-raq. Əşref Rozaya:]
.Ətrafımızdakı çiçək-lərin dodaq-dodağa öpüşməsi nə qədər mu-nis, nə qədər şairanə. H.Cavid. Dodaq-do-dağa vermək
ağız-ağıza vermek. Dayan, mən də çıxım evdən bağçaya; ötək verib dodaq-dodağa, bülbül! M.Rahim. Dodaq-ları ağarmaq
bir hadisenin tesiri netice-sinde dodaqlarının qanı qaçmaq, dodaqları bozarmaq. Dodaqları altında
bax do-daqaltı. Mixail baba dodaqları altında mı-rıldanaraq kürkünü başına çəkdi. S.S.Axun-dov. Dodaqları büzülmək
1) narazılıq, xoşnudsuzluq ifade etmek. Qadın o saat dəyişildi, gözəl dodaqları büzüldü, qaşları qalxdı, üzündə bir xoşnudsuzluq ifadəsi duyuldu. çemenzeminli; 2) ağlamsınmaq.
Dodaqları qaçmaq
gülümsünmek. Mu-radın dodaqları qaçdı. Uzündə bir gülüm-səmə əlaməti vardı. S.Hüseyn. Dodaqlarını çeynəmək
qezeb elameti olaraq dodaqla-rını gemirmek. Nadir yumruğunu qaldırıb, bütün gücü ilə dizinə vurdu. Dodaqlarını çeynəməyə başladı. B.Talıblı. Dodaqlarını sallamaq
bax dodağını sallamaq. Kosa] sustalaraq çarpayının yanında dayanmış, əlini qoynuna qoymuş, dodaqlarını salla-mış, mat-mat tamaşa edirdi. S.Rehimov. Alt dodağı yer süpürmək
bax dodağı yerlə getmək. Xanpəri
. qozaların eyni vaxt-da açılmayacağını fikirləşdikcə alt dodağı yer süpürürdü. Ə.Veliyev. Nə dil bilsin, nə dodaq
bax dil

DODAQALTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

zərf
Yavaşcadan, pes-den, öz-özüne. Yalnız Mina ilə Xədicə ara-bir dodaqaltı söylənir, bu qərardan məmnun olmadıqlarını bildirirdi. A.Şaiq. Dodaqaltı segah deyən qoca bənnalar; Sal daşlardan təməl qoyur, divar hörürdü. Ə.Cemil.
İstehza ile. Dodaqaltı gülmək nədir, söylə, ya? M.Ə.Sabir. Altıaylıq] dodaqaltı gülə-gülə əlini döşünə qoyub camaata baş əyərdi. H.Sarabski.

DODAQARASI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dodaqaltı. Yarməm-məd nə isə dodaqarası anlaşılmaz bir şey mızıldadı. M.İbrahimov.

DODAQBADODAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax ağızbaağız
ci menada.

DODAQCIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Kiçik (ince, zerif) dodaq.

DODAQÇIÇƏKLILƏR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. bot. Nane, adaçiçeyi ve s.-nin mensub olduğu bitki fe-silesinin adı.

DODAQDƏYMƏZ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. ədəb. Aşıq şeir for-malarından biri (bu şeir formalarında sözler ele seçilir ki, dodaq sesleri, demek olar ki, iştirak etmir). Aşıq Ələsgərin dodaqdəy-məzləri xalq arasında məşhurdur.

DODAQLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Ağzına qeder dolu; ağızbaağız, lebeleb. Bir dodaqlama dolça ayran içdi.

DODAQLANAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif. dilç. Dodaqlar vasi-tesile teleffüz edilen. Dodaqlanan səslər.

DODAQLANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dodaqlanmaq"dan f.is.

DODAQLANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. dilç. Dodaqlar vasi-tesile teleffüz olunmaq.

DODAQLANMAYAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif. dilç. Dodaqlar vasitesile teleffüz edilmeyen. Dodaqlan-mayan səslər.

DODAQLAŞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Dodaqlaşmaq"dan f.is.