Multilingual Turkish Dictionary Azerbaijani Explanatory Dictionary

DODAQLAŞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

qarş. Dodaq-dodağa öpüşmek.

DODAQLI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Dodağı, dodaqları olan.
Xüsusi yer ayrılıb; sərvboylu, püstə dodaqlı canana. R.Rza.

DODAQLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Nefesli musiqi aletlerinin dodaq dayadılan hissesi; ağızlıq.
DODAQuCU zərf üreksiz, istemeden, hevessiz. Dodaqucu salam vermək.
Zeynəb dodaqucu gülümsəyib Rüstəm kişini süzdü. M.İbrahimov. Gülsənəm arvad dodaqucu gü-lümsədi, gözlərini yerə dikdi, astadan köksünü ötürdü. M.Hüseyn.

DODAQVARI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

ax dodağabənzər.
DODu is.
köhn. Keçmişde: çömçe ile oynanılan gülmeli bir oyun.
dan. Hiyle, kelek, fend.
0 Dodu vermək dan.
başını tovlamaq, yalan vedlerle aldatmaq. Dodu gəlmək
aldatmaq, kelek gelmek, fend gelmek.

DOĞAN : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif. Bala veren, övlad vere bi-len, qısır olmayan. Doğan inək. Doğan hey-van.
Yüz min mamaça olsa da, güc doğana düşər. (Ata. sözü).

DOĞANAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is.
Bir-birine bend etmek üçün örkenin, sicimin ucuna bağlanan ağac haçacıq (qarmaq); örken halqası. örkən nə qədər uzun olsa, yenə gəlib doğanaqdan ke-çər. (Mesel).
Aşılanmış derini yumşaltmaq üçün ha-çaşekilli demirden qayrılmış içerisi tiyeli alet. Aşılanmış dəri doğanaqdan keçməsə, yumşalmaz.

DOĞANAQLAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Doğanaqlamaq"dan f.is.

DOĞANAQLAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f. Doğanaq vasitesile derini yumşaltmaq. Dərini doğanaqlamaqla yumşaldırlar.

DOĞAR : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Əsasen bala vermek üçün saxlanılan, doğan. Doğar inək. Doğar camış.

DOĞDURMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Doğdurmaq"dan f.is.

DOĞDURMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Doğmaq"dan icb.

DOĞMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Doğmaq"dan f.is.
sif. Eyni ata ve anadan olmuş, bir qa-rından çıxmış. Doğma qardaş.
.Dəstədə olan adamların biri Mirqasımdır ki, doğma bacısı Səkinənin malını yemək qəsdi ilə sax-ta kağız düzəltmişdi. C.Memmedquluzade. // ögey olmayan. Doğma bala. Doğma ata (ana).
Səhərisi gün Budaq doğma dayısını tapdı və
ci ilə kimi onun yanında qal-dı. Ə.Veliyev.
sif. Anadan olduğu, doğulduğu, mey-dana geldiyi, heyata geldiyi (yer ve s.). Indi müellim] xatırlayırdı ki, şəhərdə nə üçün darıxırdı. Ora ki özünün doğma yurdu idi. S.Hüseyn. Gəlir vətən oğlu doğma diyara. M.Rahim. □ Doğma dil
ana dili. Əmir Safiye xatuna:] çünki ərəbcə şeirlər sənin doğma dilində deyildir. M.S.Ordubadi.
sif. Ən yaxın, en eziz, en mehriban, se-vimli. Silsilə dağlarda axan sellərin; Doğ-ma bir oğluyam, doğma şairi. A.Şaiq. Doğ-ma şirin nəğmələrini; Dəyişmərəm bu dün-yanın dövlətinə, malına. N.Refibeyli. O qoxlayır Reyhanının; Isti doğma nəfəsini.
M.Dilbazi.

DOĞMACA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Doğma" (
ci menada) söz. oxş. Müqəssir kənddə hamının yaxşı tanıdı-ğı Tahirin doğmaca əmisi
. Hümmətəli idi. M.Hüseyn.
...doğrayan Bir sıra sözlere qoşularaq he-min sözlerle elaqedar alet adları düzeldilir, mes.: yemdoğrayan, etdoğrayan ve s.

DOĞMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Dünyaya bala getirmek; balalamaq. Uşaq doğmaq. Bala doğmaq.
Sənin kimi oğlanı; Analar tək-tək doğar. (Bayatı).
.Bacım Fatma da hamilə idi və doğmağına bir neçə gün qalanda əri Ismayıl bəy də gəldi Irəvana. C.Memmedquluzade. Bir il sonra Zeynəb bir oğlan doğdu. M.İbrahimov.
məc. çıxmaq, görünmek, tülu etmek (göy cisimleri haqqında). Ay doğdu, işıq verdi; Yara yaraşıq verdi. (Bayatı). Səhər oldu, ay gizləndi, gün doğdu. Q.Zakir. Dur-sun:] Səlimqızı, bildirçinlər səhər günəş do-ğarkən, axşam günəş batarkən oxuyurlar. C.Cabbarlı. Bu gecə doğmuş həqiqət günəşi; Parlamış üzlərə zəhmət günəşi. M.Müşfiq.
Meydana çıxmaq, ortaya çıxmaq, eme-le gelmek, töremek, ireli gelmek, neşet et-mek, hasil olmaq. Qələm tez-tez qələmdan-dakı davata batırılıb kağızın üzərində dola-
şır, sətir-sətir dalınca doğur, qəmli şairin ürəyini yüngülləşdirirdi. çemenzeminli.
köhn. Doğulmaq.

DOĞRAM : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Bir defe doğramaqdan hasil olan miqdar, yaxud doğranmış, kesilib par-çalara ayrılmış şey. Bir doğram odun gətir. □ Doğram etmək
bax doğram-doğram etmək ("doğram-doğram"da). Mehbus-lar:] Qurban əti tək ətimizi doğram edəcək; Ləziz təamlar bişirib xalqa verəcək. ü.Hacıbeyov.
doğram-doğram zərf Tike-tike, parça-parça. □ Doğram-doğram etmək
tike-tike doğramaq, tike-tike etmek. Dərisini soy-madan camışın] qarnını yardılar, mədəsini, bağırsaqlarını bayıra tökdülər. Hər şeyi doğram-doğram elədilər. İ.Şıxlı.

DOĞRAMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Doğramaq"dan f.is.
is. İçine çörek doğranmış süd, qatıq ve ya ayrandan hazırlanan duru yemek. Qatıq doğraması.
çoban Ibrahim Əjdərə çox hörmət eləyib, süd sağıb ona süd doğraması verdi. (Nağıl). De görüm, sən darı cadını ay-rana doğrayıb yeyəndə, ağa da bir qaşıq gö-türüb səninlə o doğramadan yeyəcəkdirmi? Ə.Haqverdiyev.
sif. Bir boyda, bir ölçüde, bir beraber-de bölünmüş (kesilmiş, doğranmış). Doğ-rama tənbəki. // is. Xırda-xırda, bir boyda doğranmış taxta ve s.

DOĞRAMAC : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Xırda-xırda doğranmış çörekle qatıqdan, ayrandan hazırlanan ve çox vaxt xiyar, göyerti ve s. qatılan soyuq yemek. Keşnişli doğramac. Doğramacı süf-rəyə soyudulmuş halda verirlər.
Sadıq kişi doğramacın yarıdan çoxunu yeyəndən son-ra, aradakı sükutu pozdu. M.Hüseyn. çər-kəz arpa çörəyini ovcunda ovxalayıb qatığın içinə tökdü. Ağac qaşıqla qarışdırıb doğra-mac etdi. İ.Şıxlı.

DOĞRAMACLIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

sif. Doğramac üçün ya-rayan, doğramac üçün olan. Doğramaclıq göyərti, xiyar.

DOĞRAMAÇI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. xüs. Taxta parçaların-dan qapı, pencere, çerçive kimi şeyler qa-yıran usta, dülger.

DOĞRAMAÇILIQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

is. Doğramacının işi, peşesi, seneti.

DOĞRAMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.
Doğrayıcı, kesici alet-le bir şeyi xırda-xırda kesmek, parça-parça kesmek; parçalayıb, sındırıb kiçik-kiçik his-selere ayırmaq. Odun doğramaq. Qənd doğ-ramaq.
.Ətyeyən heyvanın, məsələn, pi-şiyin dişlərinin hamısı iti bıçaq kimidir. çün-ki əti doğramaq, yəni kəsmək ilə xırdalamaq olur. H.Zerdabi. // Bir boyda, bir ölçüde kesmek. Aslanov hələ çörək doğramamış, şorbadan bir-iki qaşıq içib dadına baxdı. M.Hüseyn. // Ağzı iti bir keserti ve ya aletle bir şeyi kesik-kesik etmek, tike-tike etmek, parçalamaq. Ferhad] kəlbətini kəmərindən çıxarıb məftilləri doğramağa başladı. Ə.Veliyev. // məc. Para-para etmek. Doğradı qəmzən xədəngi bağrımı, qan eylədi. Nesi-mi. Doğrayacaq səsim dağda dumanı; Din-ləyəcək məni dağın çobanı. Ə.Cavad. Eti-barın] göz yaşları Dilaranın həssas ana qəl-bini tikə-tikə doğradı. M.İbrahimov.
Bölmelere, arakesmelere ayırmaq. Tax-tanı bölmələrə doğramaq.
məc. dan. Laf vurmaq, yalandan vede vermek menasında.

DOĞRANMA : Azerbaijani Explanatory Dictionary

"Doğranmaq"dan f.is.

DOĞRANMAQ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

məch. Parça-parça ke-silmek, xırda-xırda edilmek, tike-tike edil-mek. Odun doğrandı.
t-siz. Parça-parça olmaq, tike-tike olmaq.

DOĞRANMIŞ : Azerbaijani Explanatory Dictionary

f.sif. Parça-parça kesilmiş, xırda-xırda (tike-tike) edilmiş. Doğranmış qənd. Doğranmış odun.

DOĞRANTI : Azerbaijani Explanatory Dictionary

top. Doğranmış, kesilmiş şey-ler; qırıntı; doğramaq neticesinde hasil ol-muş tör-töküntü. Yunis Selimova:] Nədir o? Biryığın doğrantı tökübsünüz, həyətiniz-dən keçmək olmur! Mir Celal.